Chiết tách, phân lập andrographolide từ cây Xuyên tâm liên ( andrographis paniculata) - Ứng dụng định lượng trong một số sản phẩm chứa andrographolide bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao ( HPLC) :Luận văn thạc sĩ - Chuyên ngành: Công nghệ Thực phẩm

BỘ CÔNG THƢƠNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LÂM HOÀNG VY

CHIẾT TÁCH, PHÂN LẬP ANDROGRAPHOLIDE

TỪ CÂY XUYÊN TÂM LIÊN (Andrographis

paniculata) – ỨNG DỤNG ĐỊNH LƢỢNG TRONG

MỘT SỐ SẢN PHẨM CHỨA

ANDROGRAPHOLIDE BẰNG PHƢƠNG PHÁP

SẮC KÝ LỎNG HIỆU NĂNG CAO (HPLC)

Chuyên ngành: CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM

Mã chuyên ngành: 60540101

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2019

BỘ CÔNG THƢƠNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LÂM HOÀNG VY

CHIẾT TÁCH, PHÂN LẬP ANDROGRAPHOLIDE

TỪ CÂY XUYÊN TÂM LIÊN (Andrographis

paniculata) – ỨNG DỤNG ĐỊNH LƢỢNG TRONG

MỘT SỐ SẢN PHẨM CHỨA

ANDROGRAPHOLIDE BẰNG PHƢƠNG PHÁP

SẮC KÝ LỎNG HIỆU NĂNG CAO (HPLC)

Chuyên ngành: CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM

Mã chuyên ngành: 60540101

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2019

i

Công trình đƣợc hoàn thành tại Trƣờng Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh và

Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Ngọc Tuấn

Ngƣời phản iện 1: Ngô Đại Nghiệp

Ngƣời phản iện 2: Nguyễn Thị Ngần

Luận văn thạc sĩ đƣợc ảo vệ tại Hội đồng chấm ảo vệ Luận văn thạc sĩ Trƣờng

Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh ngày 24 tháng 11 năm 2019

Thành phần Hội đồng đánh giá luận văn thạc sĩ gồm:

1. Lê Văn Việt Mẫn - Chủ tịch Hội đồng

2. PGS. TS Ngô Đại Nghiệp - Phản iện 1

3. TS. Nguyễn Thị Ngần - Phản iện 2

4. Nguyễn Thị Minh Nguyệt - Ủy viên

5. Nguyễn Đắc Trƣờng - Thƣ ký

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG VIỆN TRƢỞNG VIỆN CNSH&TP

ii

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ

Họ tên học viên: LÂM HOÀNG VY MSHV: 16003351

Ngày, tháng, năm sinh: 15/06/1988 Nơi sinh: Tp. HCM

Chuyên ngành: Công nghệ thực phẩm Mã chuyên ngành: 60540101

I. TÊN ĐỀ TÀI:

Chiết tách, phân lập andrographolide từ cây xuyên tâm liên (Andrographis paniculata) -

Ứng dụng định lƣợng trong một số sản phẩm chứa andrographolide ằng phƣơng pháp sắc

ký lỏng hiệu năng cao (HPLC).

NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG:

Xây dựng đƣợc quy trình chiết tách và phân tích Andrographolide từ cây Xuyên tâm liên,

đóng ghóp vào công tác kiểm nghiệm xác định hàm lƣợng Andrographolide có trong các

sản phẩm chứa Andrographolide trên thị trƣờng.

II. NGÀY GIAO NHIỆM VỤ: Theo QĐ giao đề tài số 825/QĐ-ĐHCN ngày 23/4/2019.

III. NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: 23/10/2019

IV. NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Nguyễn Ngọc Tuấn.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 2019

NGƢỜI HƢỚNG DẪN CHỦ NHIỆM BỘ MÔN ĐÀO TẠO

VIỆN TRƢỞNG VIỆN CNSH&TP

BỘ CÔNG THƢƠNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

CỘNG HÕA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

i

LỜI CẢM ƠN

Luận văn đƣợc hoàn thành dƣới sự hƣớng dẫn hết sức tận tình và đầy tâm huyết của

Thầy TS. Nguyễn Ngọc Tuấn. Tôi xin ày tỏ lòng iết ơn chân thành nhất đến Thầy

TS. Nguyễn Ngọc Tuấn. Trƣờng Đại học Công nghiệp TP Hồ Chí Minh, là ngƣời

đã giao đề tài, tận tình hƣớng dẫn, tạo mọi điều kiện thuận lợi trong suốt thời gian

thực hiện nghiên cứu và hoàn thành ài luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu Trƣờng Đại học Công nghiệp TP Hồ Chí

Minh, Lãnh đạo Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm cùng quý thầy cô giáo

đang công tác giảng dạy tại trƣờng – những ngƣời đã truyền đạt kiến thức quý áu,

giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến gia đình, ạn è và các đồng nghiệp đã luôn giúp

đỡ, động viên, khích lệ tôi trong suốt quá trình làm luận văn.

Tuy có nhiều cố gắng, nhƣng trong đề tài nghiên cứu khoa học sẽ không tránh khỏi

những thiếu sót. Tôi kính mong Quý thầy cô, các chuyên gia cùng những ngƣời

quan tâm đến đề tài tiếp tục có những ý kiến đóng góp, giúp đỡ để đề tài đƣợc hoàn

thiện hơn.

Xin chân thành cảm ơn!

ii

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

Bằng cách sử dụng phƣơng pháp sắc ký, chúng tôi đã phân lập đƣợc hợp chất là

andrographolide từ Andrographis paniculata. Việc chiết xuất andrographolide từ A.

paniculata đƣợc thực hiện ằng cách sử dụng ethanol làm dung môi. Phƣơng pháp

sắc ký sử dụng tăng dần độ phân cực của dung môi. Tiếp theo, sử dụng phƣơng

pháp kết tinh lại để thu đƣợc andrographolide. Cấu trúc của nó đƣợc xác định trên

cơ sở dữ liệu phổ (phổ khối lƣợng 1H-NMR, 13C-NMR DEPT, HMBC, HSQC và

ESI-MS). Hợp chất này đƣợc tinh chế (độ tinh khiết> 95,0%) đƣợc sử dụng làm tiêu

chuẩn để phân tích. Độ tinh khiết của hợp chất đƣợc xác định ởi HPLC. Trong

nghiên cứu này, một phƣơng pháp HPLC đã đƣợc phát triển để xác định định lƣợng

andrographolide trong thực phẩm chức năng. Phƣơng pháp định lƣợng đã đƣợc xác

thực ằng cách xác định độ thu hồi trung ình từ các mẫu đƣợc tăng cƣờng của

andrographolide là hơn 95%. Phƣơng pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao với cột sắc

ký: C18 (250 x 4,6 mm, 5 hiệu), pha động: MeOH (A) - H2O (B) (v / v, 65/35), lƣu

lƣợng: 0,7 ml / phút, thể tích tiêm : 20 µL, nhiệt độ: 35oC, ƣớc sóng phát hiện 223

nm. Phƣơng pháp xác định hàm lƣợng của andrographolide có độ chính xác cao với

độ lệch chuẩn tƣơng đối (RSD) nhỏ hơn 1%. Phƣơng pháp phân tích

andrographolide có hệ số xác định và hệ số tƣơng quan rất cao, độ tuyến tính chặt,

khoảng tuyến tính rộng, giới hạn định tính và định lƣợng é. Kết quả cho thấy các

mẫu thuốc Đông y có hàm lƣợng andrographolide (<LOQ), mẫu Kingphar có hàm

lƣợng andrographolide (0,00156%), mẫu Esunvy có hàm lƣợng andrographolide

(6,43%), mẫu Hoa Linh ACNEBYE có hàm lƣợng andrographolide (0,90%), Thực

phẩm chức năng Các mẫu Phe Dan có hàm lƣợng andrographolide (<LOQ).

iii

ABSTRACT

By using chromatography methods, we isolated principal compound is

andrographolide from Andrographis paniculata. The extraction of andrographolide

from A. paniculata was carried out using ethanol as the solvent. Fractionation and

isolation were continued using a polar solvent increases. Next, the extracts were

recrystallized to obtain isolated andrographolide. Its structure was determined on

the basis of spectroscopic data (1H-NMR, 13C-NMR and ESI-MS mass spectra).

This compound is purified (purity > 95.0%) which was used as a standard for

analyzing. The purity of the compound was confirmed by the validated HPLC.. In

this study, an HPLC method has been developed for the quantitative determination

of andrographolide in the functional foods. The quantitative method was validated

in with determining the mean recovery from fortified samples of the

andrographolide were more than 98%. The High Performance Liquid

Chromatography with chromatography column: C18 (250 x 4.6 mm, 5µm), mobile

phase: MeOH (A) – H2O (B) (v/v, 65/35), flow: 0.7 ml/min, injection volume: 20

μL, temperature: 35oC, detection at 223 nm. The method to determine the content of

isolated andrographolide showed an adequate precision, with a relative standard

deviation (RSD) smaller than 1%. The accuracy showed good recovery values were

obtained for all concentrations used. The HPLC method in this study showed

specificity and selectivity with linearity in the working range and good precision

and accuracy, making it very suitable for the quantification of andrographolide

isolated in A. paniculata. The results showed that Oriental medicine samples has the

andrographolide content (<LOQ), Kingphar samples has the andrographolide

content (0.00156 %), Esunvy samples has the andrographolide content (6.43 %),

Hoa Linh ACNEBYE samples has the andrographolide content (0.902 %),

Functional foods Phe Dan samples has the andrographolide content (<LOQ).

iv

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn này đƣợc hoàn thành tại Viện Khoa học Vật liệu Ứng dụng – Viện Hàn

lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện công nghệ sinh học và thực phẩm –

Trƣờng Đại Học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh dƣới sự hƣớng dẫn của TS.

Nguyễn Ngọc Tuấn. Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các

kết quả trong luận văn là trung thực, đƣợc các đồng tác giả cho phép sử dụng và

chƣa từng đƣợc công ố trƣớc đó.

Học viên

Lâm Hoàng Vy

v

MỤC LỤC

MỤC LỤC...................................................................................................................v

DANH MỤC HÌNH ................................................................................................. vii

DANH MỤC BẢNG............................................................................................... viii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................... ix

MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1

1 Đặt vấn đề ................................................................................................................1

2 Ý nghĩa khoa học .....................................................................................................2

3 Ý nghĩa thực tế .........................................................................................................2

4 Tính mới của đề tài...................................................................................................2

CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN........................................................................................3

1.1 Tổng quan về cây xuyên tâm liên.......................................................................3

1.1.1 Giới thiệu xuyên tâm liên ..................................................................................3

1.1.2 Thành phần hóa học..........................................................................................4

1.1.3 Hoạt tính sinh học, tác dụng dược lý ................................................................6

1.2 Chất chuẩn đối chiếu ..........................................................................................8

CHƢƠNG 2 VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.............................11

2.1 Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................11

2.2 Đối tƣợng nghiên cứu......................................................................................11

2.3 Hóa chất, dung môi ...........................................................................................12

2.4 Dụng cụ, trang thiết ị.......................................................................................13

2.5 Phƣơng pháp nghiên cứu.................................................................................14

2.5.1 Phương pháp chiết xuất...................................................................................14

2.5.2 Các phương pháp sắc kí ..................................................................................14

2.5.3 Các phương pháp xác định cấu trúc hợp chất. ...............................................18

2.5.4 Phương pháp tinh chế ....................................................................................20

2.5.5 Phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao HPLC..............................................21