Chi tiêu công các cấp tác động đến tăng trưởng kinh tế vùng đồng bằng sông Cửu Long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HỒ CHÍ MINH

LÊ THÀNH NHÂN

Đề tài: CHI TIÊU CÔNG CÁC CẤP TÁC ĐỘNG ĐẾN TĂNG

TRƯỞNG KINH TẾ VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

Chuyên ngành kinh tế học

Mã số chuyên ngành 60 03 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

KINH TẾ HỌC

Người hướng dẫn khoa học:

PGS.TS. Nguyễn Thuấn

TP. HỒ CHÍ MINH 2016

i

LỜI CAM Đ0AN

Tôi cam đoan rằng luận văn “Chi tiêu công các cấp tác động đến tăng

trưởng kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long “là bài nghiên cứu của chính tôi.

Ngoài trừ những tài liệu được trích dẫn trong luận văn này, tôi cam đoan rằng

toàn phần hay phần nhỏ của luận văn này chưa từng được công bố hoặc sử dụng để

nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm hay nghiên cứu nào của người khác được sữ dụng trong

luận văn này mà không được trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các

trường đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.

Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2016.

Lê Thành Nhân

ii

LỜI CẢM ƠN

Đề tài luận văn Thạc Sĩ: “Chi tiêu công các cấp tác động đến tăng trưởng

kinh tế vùng Đồng bằng Sông Cửu Long”, là kết quả quá trình học tập và rèn

luyện của tác giả trong suốt thời gian theo học chương trình đào tạo sau đại học tại

trường Đại học Mở Tp.HCM. Để đạt được kết quả này, đó là nhờ Quý Thầy, Cô của

trường Đại học Mở Tp.HCM đã hết lòng tận tụy, truyền đạt những kiến thức, kinh

nghiệm quý báu trong suốt thời gian tác giả theo học tại trường, đặc biệt là Phó giáo

sư, Tiến sĩ Nguyễn Thuấn đã tận tình hướng dẫn và góp ý cho tác giả trong suốt quá

trình thực hiện luận văn thạc sĩ.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn đến gia đình, bạn bè, các bạn học viên cao

học cùng khóa đã chia sẽ cho tác giả những kiến thức và kinh nghiệm trong suốt

quá trình học tập và thực hiện luận văn.

Trong quá trình thực hiện, mặc dù đã cố gắng hết sức để hoàn thiện luận văn,

trao đổi và tiếp thu những ý kiến đóng góp của Quý Thầy, Cô và bạn bè, tham khảo

nhiều tài liệu, song không tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế nhất định. Rất mong

nhận được những ý kiến đóng góp của Quý Thầy, Cô và quý vị đọc giả.

Xin chân thành cảm ơn./.

iii

TÓM TẮT

Với mục tiêu nghiên cứu của luận văn là tìm hiểu mức độ hiệu quả của chi tiêu

công các cấp ngân sách tác động đến tăng trưởng kinh tế tại địa phương vùng

ĐBSCL trong giai đoạn 2008 – 2014, tác giả sử dụng phương pháp phân tích hồi

qui dữ liệu bảng với mô hình hôi quy OLS, mô hình tác động cố định (FEM) và mô

hình tác động ngẫu nhiên (REM) bằng phần mềm Stata 12. Từ kết quả ước lượng

của mô hình tác giả dùng kiểm định Hausman để chọn mô hình FEM là phù hợp

nhất để phân tích tác động của chi tiêu công của các cấp tác động đến tăng trưởng

kinh tế vùng ĐBSCL. Các biến sử dụng trong mô hình: biến phụ thuộc tổng sản

phẩm quốc nội của địa phương i tại năm t theo giá 1994, các biến độc lập: biến tỷ

trọng chi tiêu chính phủ / GDP tỉnh – thành phố; biến nguồn vốn hỗ trợ của TW;

biến chi cho đầu tư phát triển cấp tỉnh; biến chi thường xuyên cấp tỉnh; biến chi

khác cấp tỉnh; biến chi cho đầu tư phát triển cấp huyện; biến chi thường xuyên cấp

huyện; biến chi khác cấp huyện. Các biến kiểm soát: lượng vốn SXKD các doanh

nghiệp và biến dân số. Sau khi chọn mô hình FEM và thực hiện các kiểm định mô

hình cho kết quả có phương sai sai số thay đổi và tự tương quan, tác giả sử dụng

phương pháp GLS để xử lý và có những kết luận sau: Thứ nhất, chi đầu tư phát

triển cấp tỉnh và cấp huyện có tác động dương đến tăng trưởng kinh tế, trong đó chi

đầu tư cấp tỉnh (0,0398) lớn hơn chi đầu tư cấp huyện (0,0295). Thứ hai, có sự khác

biệc tác động rõ hơn của chi thường xuyên đến tăng trưởng kinh tế, trong đó tác

động chi thường xuyên cấp tỉnh (0,212) cao hơn rất nhiều so với chi thường xuyên

cấp huyện (0,060). Thứ ba, khoản chi khác cấp tỉnh có tác động dương đến tăng

trưởng kinh tế nhưng không có ý nghĩa thống kê với tăng trưởng kinh tế còn khoản

chi khác cấp huyện có tác động dương tới tăng trưởng kinh tế (0,023). Thứ tư, tỷ

trọng chi tiêu của chính phủ / GDP địa phương có tác động âm đến tăng trưởng kinh

tế và chi hỗ trợ TW có tác động dương đến tăng trưởng kinh tế (0,10). Thứ năm,

dân số có quan hệ với tăng trưởng tuy nhiên mối quan hệ này là nghịch chiều.

iv

DANH MỤC HÌNH VÀ BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 4.1: mối quan hệ chi đầu tư tỉnh, huyện với GDP ..................................... 36

Biểu đồ 4.2: mối quan hệ chi đầu thường xuyên tỉnh, huyện với GDP ................... 36

Biểu đồ 4.3: mối quan hệ chi khác tỉnh, huyện với GDP ........................................ 36

Biểu đồ 4.4: mối quan hệ chi hỗ trợ TW và nguồn vốn doanh nghiệp với GDP ..... 37

Biểu đồ 4.5: mối quan hệ tỉ trọng chi tiêu chính phủ/GDP tỉnh với GDP ............... 37

Biểu đồ 4.6: mối quan hệ dân số với GDP ............................................................. 37

v

DANH MỤC BẢNG

Bảng 4.1: Thống kê mô tả các biến trong mô hình. ........................................................... 35

Bảng 4.2: mô tả tương quan giữa các biến ........................................................................... 38

Bảng 4.3: hệ số nhân tử phóng đại phương sai ................................................................... 39

Bảng 4.4: kiểm định nghiệm đơn vị bằng hằng số không có xu thế ............................. 40

Bảng 4.5: kết quả lựa chọn mô hình của biến có độ trễ tối ưu ....................................... 41

Bảng 4.6: kết quả hồi quy FEM .............................................................................................. 42

Bảng 4.7: kết quả hổi quy REM.............................................................................................. 43

Bảng 4.8: kết quả kiểm định Hausman ................................................................................. 44

Bảng 4.9: kết quả kiểm định nhân tử Lagrangian .............................................................. 45

Bảng 4.10: so sánh mô hình OLS, FEM, REM .................................................................. 46

Bảng 4.11: kết quả hồi qui GLS.............................................................................................. 47

vi

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

ĐBSCL : Đồng bằng sông Cửu long

DN : Doanh nghiệp

DNNN : Doanh nghiệp nhà nước

ECM : Error Correction Model

FDI : Foreign Direct Investment

FEM : Fixed Effects Model

GDP : Sản lượng quốc gia

GLS : Generalized least squares

IS – LR : Investment/Saving - Liquidity preference/Money

NN : Nhà nước

NS : Ngân sách

NSNN : Ngân sách Nhà nước

OLS : Ordinary Least Squares

REM : Random Effects Model

SEE Đông Nam châu Âu

SXKD : Sản xuất kinh doanh

TCTD : Tổ chức tín dụng

Tp.HCM : Thành phố Hồ Chí Minh

TW : Trung ương

WTO : World Trade Organization

vii

MỤC LỤC

LỜI CAM Đ0AN ..................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN .........................................................................................................ii

TÓM TẮT ............................................................................................................. iii

DANH MỤC HÌNH VÀ BIỂU ĐỒ ........................................................................ iv

DANH MỤC BẢNG ............................................................................................... v

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................. vi

MỤC LỤC ............................................................................................................ vii

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ...................................................................................... 1

1.1 Vấn đề nghiên cứu ...................................................................................... 1

1.2 Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................... 2

1.3 Câu hỏi nghiên cứu..................................................................................... 2

1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................... 3

1.4.1 Đối tương nghiên cứu .......................................................................................... 3

1.4.2 Phạm vi nghiên cứu .............................................................................................. 3

1.5 Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 4

1.6 Ý nghĩa nghiên cứu .................................................................................... 4

1.7 Kết cấu luận văn ......................................................................................... 4

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ........................................................................ 6

2.1 Phân cấp tài khóa ....................................................................................... 6

2.2 Chi tiêu công .............................................................................................. 6

2.2.1 Khái niệm về chi tiêu công ................................................................................. 6

2.2.2 Phân loại chi tiêu công ........................................................................................ 7

2.2.3 Vai trò chi tiêu công ............................................................................................. 8