Chất lượng dân số Việt Nam

A/ PhÇn më ®Çu

TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi: Trong nhiÒu n¨m gÇn ®©y, còng nh c¸c níc ®ang

ph¸t triÓn kh¸c ë Ch©u ¸ vµ Ch©u Phi, chóng ta ®ang ph¶i ®èi mÆt víi hiÖn tîng t¨ng

d©n sè qu¸ nhanh cïng víi nh÷ng t¸c ®éng cña nã mang l¹i, ®· biÕn níc ta trë thµnh

mét trong sè nh÷ng níc ®«ng d©n vµo lo¹i cao trªn thÕ giíi. Sù t¨ng nhanh cña d©n sè

nh vËy ®· lµm c¶n trë lín tíi tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, h¹n chÕ viÖc n©ng cao

chÊt lîng cuéc sèng; ®ång thêi nã lµm n¶y sinh nhiÒu hiÖn tîng tiªu cùc trong x· héi

nh thiÕu viÖc lµm, tÖ n¹n m¹i d©m, ma tuý, téi ph¹m thanh thiÕu niªn gia t¨ng...

Tuy nhiªn , tèc ®é gia t¨ng còng cã chiÒu híng gi¶m trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y

( trung b×nh gÇn 0,1%/n¨m ) , ®iÒu ®ã còng ®· cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ph¸t

triÓn kinh tÕ - x· héi, mµ trùc tiÕp lµ ®Õn viÖc n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn

cña nh©n d©n . MÆc dï vËy, víi tèc ®é t¨ng d©n sè nh hiÖn nay, d©n sè níc ta sÏ

nhanh chãng ®¹t ®Õn con sè 100 triÖu ngêi vµo ®Çu thÕ kû tíi. §©y lµ kÕt qu¶ cña mét

thêi kú dµi víi møc sinh cña d©n c cao. Kho¶ng thêi gian ®Ó níc ta t¨ng lªn gÊp ®«i

cã xu híng ngµy mét ng¾n l¹i: tõ 17 triÖu ngêi ( n¨m 1931) lªn 34 triÖu ngêi ( n¨m

1965 ) ph¶i mÊt 35 n¨m, nhng ®Ó t¨ng d©n sè tõ 30 triÖu ngêi (n¨m 1960) lªn 60

triÖu ngêi ( n¨m 1985 ) chØ mÊt cã 25 n¨m . Víi tèc ®é t¨ng nh vËy, hµng n¨m níc ta

cã thªm tõ 1,5 ®Õn 1,6 triÖu c«ng d©n míi, ®ßi hái ph¶i ®îc ch¨m sãc vµ b¶o ®¶m vÒ

mäi mÆt tõ l¬ng thùc, thùc phÈm ®Õn c¸c dÞch vô x· héi kh¸c. Trong khi ®ã, kh«ng

ph¶i khi nµo nÒn s¶n xuÊt x· héi vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn còng nh møc t¨ng trëng

cña nÒn kinh tÕ ®Òu cã thÓ lu«n lu«n t¹o ra ®ñ cña c¶i vËt chÊt ®Ó ®¸p øng ®îc nhu

cÇu nµy. §©y lµ th¸ch thøc kh«ng ph¶i cña riªng níc ta mµ lµ cña rÊt nhiÒu níc ®ang

ph¸t triÓn kh¸c. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, chóng ta ®· thùc hiÖn nhiÒu chÝnh s¸ch cô thÓ,

thiÕt thùc ®Ó n©ng cao mäi mÆt ®êi sèng cña nh©n d©n. Theo ®¸nh gi¸ cña UNDP

( n¨m 1998 ) , ViÖt Nam vÉn duy tr× ®îc sù ph¸t triÓn con ngêi. XÕp h¹ng c¸c níc

1

theo chØ tiªu HDI ( chØ tiªu tæng hîp cña tuæi thä, häc vÊn vµ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu

ngêi ), th× HDI cña ViÖt Nam cao h¬n 26 bËc so víi møc xÕp h¹ng vÒ gi¸ trÞ GDP

b×nh qu©n ®Çu ngêi. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ, tuy møc thu nhËp cña níc ta cßn thÊp, nhng

chóng ta ®· quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn viÖc ph¸t triÓn con ngêi mét c¸ch toµn diÖn .

UNDP thõa nhËn " ViÖt Nam ®· thµnh c«ng trong viÖc chuyÓn ho¸ thµnh qu¶ cña sù

t¨ng trëng kinh tÕ thµnh chÊt lîng cao h¬n t¬ng øng cho cuéc sèng cña ngêi d©n ".

Môc ®Ých nghiªn cøu: Tõ nhËn ®Þnh trªn ®©y vÒ d©n sè ViÖt Nam trong nh÷ng

n¨m qua, chóng ta thÊy r»ng: t×nh h×nh d©n sè ngµy mét t¨ng lªn víi sè lîng kh«ng

ngõng ®· vµ ®ang lµ th¸ch thøc kh«ng chØ ®èi víi §¶ng, Nhµ níc mµ cßn ®èi víi toµn

x· héi. Mét x· héi cã ph¸t triÓn hay kh«ng còng cßn phô thuéc nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng

®Õn nã nhng yÕu tè quan träng nhÊt vÉn lµ lµm sao cã thÓ kiÓm so¸t ®îc t×nh h×nh gia

t¨ng d©n sè ®Ó tõ ®ã nªu ra nh÷ng biÖn ph¸p hµnh ®éng thÝch hîp ®Ó n©ng cao chÊt l￾îng d©n sè. V× vËy, chóng ta vÉn lu«n ý thøc ®îc r»ng viÖc n©ng cao chÊt lîng d©n sè

lu«n ®îc coi lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu, lµ mét trong nh÷ng chiÕn lîc ph¸t triÓn

kinh tÕ-x· héi, võa mang tÝnh cÊp b¸ch, võa cã tÝnh l©u dµi thuéc lÜnh vùc d©n sè

nh»m gãp phÇn thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi 2001-2010 vµ c¸c

chiÕn lîc kh¸c.

ChÝnh v× vËy, viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi: ChÊt lîng d©n sè ViÖt Nam sÏ gióp cho chóng

ta hiÓu thªm ®îc thùc tr¹ng d©n sè ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ cã nh÷ng

biÖn ph¸p gi¶i quyÕt thiÕt thùc nhÊt nh»m n©ng cao chÊt lîng d©n sè gãp phÇn quan

träng nhÊt trong viÖc x©y dùng mét x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh vµ ph¸t triÓn

vÒ mäi mÆt.

Ngoµi ra víi víi viÖc nghiªn cøu nh vËy sÏ gióp cho em ®îc tiÕp cËn m«n häc mét

c¸ch tèt nhÊt vµ hiÖu qu¶ nhÊt. Qua ®ã còng sÏ gióp cho em cã ®îc nh÷ng kiÕn thøc

bæ Ých vµ ®Æc biÖt lµ hiÓu ®îc b¶n chÊt cña m«n häc.

§èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: V× thêi gian vµ ®iÒu kiÖn cã h¹n nªn trong

qu¸ tr×nh lµm ®Ò ¸n em chØ ®i s©u mét sè vÊn ®Ò vÒ cuéc sèng con ngêi vµ nh÷ng t¸c

2

®éng còng nh nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao ®îc ®êi sèng cña ngêi d©n, cã thÓ cha

nªu ra vµ ph©n tÝch ®îc hÕt nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng tíi chÊt lîng d©n sè ViÖt Nam nh￾ng phÇn nµo còng ®· ®Ò cËp ®îc ®Õn nh÷ng khÝa c¹nh vÒ viÖc lµm thÕ nµo ®Ó n©ng

cao ®îc cuéc sèng cña ngêi d©n h¬n n÷a, ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng cuéc sèng.

Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: §Ó thu thËp sè liÖu chÝnh x¸c vµ thùc tÕ cho bµi viÕt

cña m×nh em ®· tham kh¶o nh÷ng tµi liÖu míi nhÊt cã liªn quan, ®ång thêi tham kh¶o

nh÷ng ý kiÕn cña nh÷ng ngêi trong ngµnh ®Ó hoµn thµnh tèt ®Ò ¸n cña m×nh. §Æc biÖt

víi sù híng dÉn cña thÇy gi¸o §Æng Ngäc Sù ®· gióp ®ì vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho em

trong qóa tr×nh h×nh thµnh vµ x©y dùng ®Ò ¸n còng nh ®· chØnh söa cho em rÊt nhiÒu

®Ó em cã thÓ hoµn thµnh c«ng viÖc mét c¸ch nhanh nhÊt vµ hiÖu qu¶ nhÊt. Em xin

ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy.

KÕt cÊu bµi viÕt:

Néi dung chÝnh cña bµi viÕt chia thµnh c¸c phÇn chÝnh sau:

Lêi më ®Çu

PhÇn I: ChÊt lîng d©n sè ViÖt Nam

PhÇn II: N©ng cao chÊt lîng d©n sè

KÕt luËn

B/ Néi dung chÝnh

3