Các hình thức của quyền lực trong quan hệ quốc tế

CAC HE^H THlfC CUA QUYEl^ LlJC

TROMG QUAJV HE QUOC TE

PGS. TS. Hoang KhSc Nam

Khoa Qudc te hoc - Dgi hoc Khoa hoc Xd hot vd Nhan vdn

Quyen luc cd nhieu hinh thirc khac

nhau. Mdi hinh thirc quyen luc lai cd nhirng

dae diem khac nhau, hien dien trong thirc

tien khae nhau va tae ddng tdi quan he qude

te (QHQT) theo nhii'ng each thire khdng

gidng nhau. Cac hinh thirc nay dugc phan

dinh theo nhii-ng each phan loai khac nhau.

Cd nhieu each phan loai quyen lire trong

QHQT va deu dugc xay dung tren mdt tieu

chi nao dd. Mdi each phan loai cd mdt y

nghia iing dung nhat dinh trong nghien ciru

va thuc tien QHQT. Cac each phan loai nay

dem lai nhirng hinh thirc quyen lire khac

nhau. Dudi day la mdt sd each phan loai dd.

1. each phan loai thu nhat dua trin cff

sff thffi gian. Cach phan loai nay ed y ngliTa

dac biet quan trpng trong xay dung chien

lirgc dai han cho su phat trien sire manh tdng

hgp ciia minh ciing nhu trong quan he vdi

cac ddi tac. Theo each nay, quyen lire dugc

chia lam hai loai:

- Quyen lice thuc tgi (Actual Power)

hay cdn dugc gpi la quyen lire boat ddng

[Operational Power) la quyen lire hien ed

thire nhu lire lugng quan sir, tdng thu nhap

qudc dan thirc te, trinh dp khoa hpc-cdng

ngbe, sd lugng dan cu, dien tich lanh thd...

- Quyen lice tiem ndng (Potential

Power) la kha nang se cd quyen luc tang len

trong tuong lai dua tren su phat trien ciia

nliii'ng nang lire nao dd nhu kha nang phat

trien ban ve quan sir, kha nang tang trirdng

ve kinh te... Vi du, su phat trien kinh te cua

Trung Qudc hien nay dang duge nhieu ngudi

coi la quyen lue tiem nang ve ea chinh tri va

quan su. Tuong tu, kha nang cdng nghe va

tai ehinh eiia Nhat Ban ciing cd the dem lai

tiem nang cudng qudc quan sir cho nude

nay.

Viee hoaeh dinh chinh sach ddi ngoai

hay ke ca phat trien trong nudc deu ddi hoi

phai cd tu duy dai ban va tam nhin chien

luge, vi the phai tinh den ca hai loai quyen

luc nay. Quyen lue thuc tai cd tinh ngan ban

hoae trung ban, cdn quyen lire tiem nang cd

tinh dai ban. Viee tinh den ca hai loai quyen

lire ap dung trong tim hieu khdng chi cae ddi

tac ma cdn ve chinh minh. Hai loai quyen

lire cd quan he vdi nhau. Quyen luc thuc tai

la CO sd cho quyen lire tiem nang, trong khi

quyen lire tiem nang neu dugc thii'a nhan thi

lai la su hd trg true tiep cho quyen lire thuc

tai. Tuy iiliicn, vice .\a) dung qu) cn luc qudc

gia phu thude vao nhieu yeu td khac nira chir

khdng phai chi dira tren quyen lire thuc tai.

Vi the, mdi quan he giira ehimg chi la tuong

ddi. Trong lich sir, cd vd sd trudng hgp

quyen lire thuc tai manh nhung sau lai trd