Bồi dưỡng tư duy sáng tạo cho học sinh trong dạy học toán ở trung học phổ thông

BOI DUONG WDUYSANO TAO CHO HOC SINH

TRONG DAY HOC TOAN d TRUNG HOC PHO THONG

O TS, NGUYEN THANH HUNG ' - TRAN XUAN THANH "

T duy sdng tgo (TDST) Id mfit dgng tu duy

nhfim tgo ro y tudng mdi, gidl phdp mdi

" i gidi quylt vd'n dl . Mfii sfi dfic Hung co

bdn cua TDST nhu; tinh mim dia (chuyin tu hogt

dfing Hf tad ndy song hogt dfing Hf tad khde, nhfin

ro vd'n d l mdi Irong nhi7ng dilu ki^n quen

ihugc,...), ffn/i nhudn nhuyin (Km ra nhilu gidi phdp

Hen cdc gdc do vd Hnh hufing khde nhou, nghidn

cOu dli tugngdnhilu khfa cgnh,...), tinh nhgycdm

(nhanh chdng phdt hidn vfin dl , Km mdu thufin, dy

dodn hudng gidi quyll vfin dl,...), Hnh die ddo

(tim ro cdc mil lidn hd, nhung gidi phdp mdi kp,...)

vd Hnh hodn rfi/dn (khd ndng lfip ke hogch, phd'i

hgp giOa 'y nghXvd hdnh dfing, phdt Hiln y tadng,

kilm tro vd kilm chung y tadng,...).

Trong dgy hgc mdn Todn phfin Hinh hgc d

trung hgc pho thdng, theo chung Idl, cfin boi

dudng TDST cho HS theo mfit so bidn phdp sou:

1 . Tdp luyfin cho HS bll^l vdn dyng cdc

ihao ldc hr duy (so sdnh, phdn Hch, tfing hgp,

ln>u tugng hda, khdi qudi hda,...) mfii cdch

nhufin nhu/Sn, mI m cJdo vd linh hogt. Bidn

phdp ndy glup HS Km hudng gidi cdc bdi H;>dn

hodc dy dodn cdch gidl, phdt hidn vd'n d l mdi,

fim Hifiy sy lidn h# glua cdc vd'n d l vdi nhau.

Nhd dd, HS cd thl md rfing, nghidn cuu sdu ndi

dung kiln Hide md GV dua ra d l gidi quylt

van dl , hodc xet nhffng H-udng hgp dde bi#t

cOa vd'n dl , mfit so hudng khoi thdc Hong bi^n

phdp ndy Id:

7 J Hudng ddn HS nghiin cOu sdu, md ring

bdi todn: Ta xud't phdt ta bdi todn sou: Bdi todn

/: Cho tam gidc ABC. Ggi O Id dilm ndm frong

tam gidc ABC, S,, S2, 63, S lfin lugt Id di^n Kch

cdc tam gidc OBC, OA Q OAB, ABC {hinh 1).

Chung minh rfing: Si.cw+53.o5 + s,.oc = o (1).

ChOng minh: (1) o |.ai+ f .05+|.o c = 5

(Hong dd: S,+ $2+ S3 = S)

Tap chi Blao due so 28 9 tut i • 7/aoia)

^^Lt^il^:Ad-^AB*^ACc=>Ad = ^AB*^:AC {]). S S S S S ' '

De ehung minh (1), ta chf cfin ehi>ng minh (1').

Thfit vfiy, dyng hinh binh hdnh AMON nhfin AO

Idm dudng chdo nhu hinh vd, iheo quy tfic hinh

binh hdnh: '^ = ~AM-^~AN = xAB + yAC (Hongdd:

AM AN J: = -^>0 , J' = -^>0).DIchungminh(r)tacfin

I , , L S, S, T - AM ON KO OO,

chung minh "f , y-^.Taco: '--^--^-TE'-BB;

(Hong dd O,, B, lfin lugt Id hinh chilu vudng gdc

cua O, B ldn AC).

Mdt khde: S^ = \O<\AC.S=\BB,.AC 0C\ _Sj

duoc y Hinh 1

Vdy (T) dugc ehung minh.

Md rfing bdi todn bfing edeh xdl cdc Hudng

hgp dfic bi^t cua dilm O:

1) Trudng hgp O ndm trtxig tam gidc ABC:

• Trudng hgp O Id tdm dudng trdn nfii Hlp

tam gidc: Thay S, = a.r^ Sj = b.r^^ S^ = c.r^ vd

chu J" r^ = 0. * r- ^° '^^ '^ ' '°*^" ^"®" *^" ^ ^" •

Bdi todn la: Gid sii O Id tdm dudng Hdn ngl

lid'p tam gidc ABC. Chung minh rfing:

0.04 + bJOB + cDC = O •

Th^t vdy: 5|.ai + 82^ + S3.0C = 0

<=> ar^DA + bj-t,m + cr^ .OC = O

' KhH Stf pb9M, Tradii B?! b^c TAy Ngnyia

" C » hQC Ui6a 19, Tnfdig Bai hoc sir pb^M Hi N^i