Bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên các trường trung học cơ sở huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương theo hướng đổi mới chương trình

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

–––––––––––––––––

NGUYỄN QUANG THẠO

BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH

CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

HUYỆN KIM THÀNH TỈNH HẢI DƯƠNG

THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2016

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

–––––––––––––––––

NGUYỄN QUANG THẠO

BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH

CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

HUYỆN KIM THÀNH TỈNH HẢI DƯƠNG

THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Phạm Hồng Quang

THÁI NGUYÊN - 2016

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “Bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho

giáo viên các trường trung học cơ sở huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương theo

hướng đổi mới chương trình” là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi, được

đưa ra dựa trên cơ sở tìm hiểu, phân tích và đánh giá số liệu thu thập về thực trạng

bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên các trường trung học cơ sở

huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương và thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS

Phạm Hồng Quang. Các số liệu là trung thực, chính xác và chưa được công bố tại các

công trình nghiên cứu có nội dung tương đồng nào khác.

Thái Nguyên, ngày 20 tháng 6 năm 2016

Tác giả luận văn

Nguyễn Quang Thạo

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự

giúp đỡ nhiệt tình từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Nhân đây, tôi xin gửi lời cảm

ơn sâu sắc lòng biết ơn chân thành đến các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp

đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài.

Trước hết tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Sư Phạm -

Đại học Thái Nguyên, Phòng Đào tạo của trường cùng tập thể các thầy cô giáo,

những người đã trang bị kiến thức cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu

tại trường.

Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tôi xin trân trọng cảm ơn PGS.TS

Phạm Hồng Quang, người thầy giáo đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình

nghiên cứu và hoàn thiện đề tài.

Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến các đồng nghiệp tại Phòng Giáo dục và

Đào tạo huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương đã giúp đỡ tôi thu thập thông tin và tổng

hợp số liệu trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn tất cả các bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ

và đóng góp nhiều ý kiến quý báu để tôi có thể hoàn thiện luận văn này.

Do thời gian nghiên cứu và kiến thức còn hạn chế, luận văn được hoàn thiện

không thể tránh khỏi những sơ suất thiếu sót, tôi rất mong nhận được những ý kiến

của các thầy cô giáo cùng các bạn.

Xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày 20 tháng 6 năm 2016

Tác giả luận văn

Nguyễn Quang Thạo

iii

MỤC LỤC

Lời cam đoan ..................................................................................................................i

Lời cảm ơn .....................................................................................................................ii

Mục lục ........................................................................................................................ iii

Danh mục các chữ viết tắt.............................................................................................iv

Danh mục các bảng........................................................................................................v

Danh mục các biểu đồ...................................................................................................vi

MỞ ĐẦU...................................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài............................................................................................ 1

2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 3

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.......................................................................... 3

4. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu................................................................................................ 3

6. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................. 4

7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4

8. Cấu trúc của luận văn................................................................................................ 5

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG PHÁT TRIỂN

CHƯƠNG TRÌNH CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THCS............................. 6

1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu................................................................................ 6

1.1.1. Trên thế giới........................................................................................................ 6

1.1.2. Ở Việt Nam......................................................................................................... 7

1.2. Các khái niệm cơ bản............................................................................................. 9

1.2.1. Khái niệm về chương trình ................................................................................. 9

1.2.2. Chương trình giáo dục ........................................................................................ 9

1.2.3. Kỹ năng............................................................................................................. 10

1.2.4. Phát triển chương trình ..................................................................................... 11

1.2.5. Kỹ năng phát triển chương trình....................................................................... 12

1.2.6. Bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình...................................................... 13

iv

1.3. Một số vấn đề cơ bản về bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo

viên trung học cơ sở.................................................................................................... 13

1.3.1. Vai trò công tác bồi dưỡng ............................................................................... 13

1.3.2. Mục tiêu bồi dưỡng........................................................................................... 15

1.3.3. Nội dung bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên THCS .... 15

1.3.4. Các phương pháp và hình thức tổ chức bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương

trình cho giáo viênTHCS ............................................................................................ 20

1.4. Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên THCS ......... 21

1.4.1. Lập kế hoạch bồi dưỡng ................................................................................... 21

1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng............................................................. 22

1.4.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng ............................................................. 23

1.4.4. Kiểm tra kết quả bồi dưỡng .............................................................................. 23

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc tổ chức bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương

trình cho giáo viên ...................................................................................................... 24

1.5.1. Yếu tố chủ quan ................................................................................................ 24

1.5.2. Yếu tố khách quan ............................................................................................ 24

1.6. Ý nghĩa của công tác bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên ....... 25

Kết luận chương 1....................................................................................................... 26

Chương 2: THỰC TRẠNG BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG PHÁT TRIỂN

CHƯƠNG TRÌNH CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN KIM

THÀNH TỈNH HẢI DƯƠNG.................................................................................. 27

2.1. Khái quát về giáo dục của huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương .......................... 27

2.2. Thực trạng giáo viên THCS huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương ....................... 28

2.2.1. Số lượng, trình độ giáo viên THCS huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương......... 28

2.2.2. Thực trạng việc thực hiện chương trình của các trường THCS huyện Kim

Thành, tỉnh Hải Dương ............................................................................................... 30

2.3. Thực trạng công tác tổ chức bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho

giáo viên các trung học cơ sở huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương ............................ 36

2.3.1. Thực trạng công tác lập kế hoạch tổ chức bồi dưỡng....................................... 36

2.3.2. Thực trạng công tác tổ chức bồi dưỡng ............................................................ 37

v

2.3.3. Những khó khăn của hoạt động bồi dưỡng....................................................... 54

2.4.1. Nhận xét về thực trạng .................................................................................... 55

2.4.2. Nguyên nhân của thực trạng ........................................................................... 56

Kết luận chương 2 ....................................................................................................... 59

Chương 3: BIỆN PHÁP BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG PHÁT TRIỂN CHƯƠNG

TRÌNH CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN KIM THÀNH,

TỈNH HẢI DƯƠNG THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH................. 60

3.1. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình

cho giáo viên các trường trung học cơ sở huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương .......... 60

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ................................................................. 60

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ................................................................... 60

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ...................................................................... 61

3.1.4. Đảm bảo tính đồng bộ, toàn diện...................................................................... 61

3.2. Các biện pháp....................................................................................................... 62

3.2.1. Nâng cao nhận thức của giáo viên về sự cần thiết của việc bồi dưỡng kỹ

năng phát triển chương trình....................................................................................... 62

3.2.2. Đổi mới xây dựng kế hoạch bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho

giáo viên THCS theo hướng đổi mới chương trình .................................................... 65

3.2.3. Quản lý nội dung bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo

viên THCS.................................................................................................................. 67

3.2.4. Quản lý phương thức bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo

viên THCS .................................................................................................................. 71

3.2.5. Tăng cường kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng ........................................... 73

3.2.6. Xây dựng chế độ nội bộ để giáo viên tích cực học tập, bồi dưỡng kỹ năng

phát triển chương trình ................................................................................................ 75

3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất................. 79

3.3.1. Mục đích khảo nghiệm ..................................................................................... 79

3.3.2. Đối tượng khảo nghiệm .................................................................................... 79

3.3.3. Quy trình khảo nghiệm ..................................................................................... 79

3.3.4. Kết quả khảo nghiệm........................................................................................ 79

vi

3.3.5. Đánh giá tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp .................................... 79

Kết luận chương 3....................................................................................................... 86

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................................. 87

1. Kết luận................................................................................................................... 87

2. Kiến nghị................................................................................................................. 88

TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................ 90

PHỤ LỤC

iv

DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT

Từ viết tắt Tiếng Việt

BDGV Bồi dưỡng giáo viên

BDKN Bồi dưỡng kỹ năng

BDTX Bồi dưỡng thường xuyên

CBQL Cán bộ quản lý

CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CSVC Cơ sở vật chất

ĐT-BD Đào tạo - bồi dưỡng

GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo

GDPT Giáo dục phổ thông

GV Giáo viên

HS Học sinh

KT-XH Kinh tế - xã hội

PPDH Phương pháp dạy học

QLGD Quản lý giáo dục

THCS Trung học cơ sở

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Quy mô trường, lớp bậc học trung học cơ sở của ngành giáo dục huyện

Kim Thành, tỉnh Hải Dương, năm học 2015-2016 .................................... 29

Bảng 2.2. Tổng hợp kết quả đánh giá của giáo viên về năng lực thực hiện nội dung,

chương trình của giáo viên THCS huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương ....... 32

Bảng 2.3. Tổng hợp kết quả đánh giá của cán bộ, chuyên viên về năng lực thực

hiện nội dung, chương trình của giáo viên THCS huyện Kim Thành,

tỉnh Hải Dương.......................................................................................... 33

Bảng 2.4. Thống kê về kỹ năng nghiệp vụ sư phạm của đội ngũ giáo viên các

trường trung học cơ sở huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương..................... 34

Bảng 2.5. Ý kiến của cán bộ quản lý, giáo viên về công tác bồi dưỡng kỹ năng

phát triển chương trình cho giáo viên THCS huyện Kim Thành tỉnh

Hải Dương ................................................................................................. 36

Bảng 2.6. Ý kiến của cán bộ, giáo viên đánh giá về mức độ cần thiết của các nội

dung bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên THCS

huyện Kim Thành...................................................................................... 37

Bảng 2.7. Khảo sát về mức độ phù hợp của các hình thức bồi dưỡng kỹ năng phát

triển chương trình cho giáo viên ............................................................... 41

Bảng 2.8. Khảo sát mức độ thực hiện và hiệu quả của các phương pháp bồi

dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên đối với cán bộ

phòng GD&ĐT và CBQL các trường THCS............................................ 43

Bảng 2.9. Khảo sát mức độ thực hiện và hiệu quả của các phương pháp bồi dưỡng

kỹ năng phát triển chương trình cho giáo viên đối với giáo viên các

trường THCS ............................................................................................. 44

Bảng 2.10. Khảo sát đội ngũ CBQL về mức độ thực hiện và hiệu quả của

hoạt động chỉ đạo bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho

giáo viên THCS........................................................................................ 46

Bảng 2.11. Khảo sát đội ngũ giáo viên THCS về mức độ thực hiện và hiệu quả

của hoạt động chỉ đạo bồi dưỡng kỹ năng phát triển chương trình cho

giáo viên .................................................................................................... 47

vi

Bảng 2.12. Khảo sát về mức độ phù hợp của các hình thức kiểm tra sau đợt bồi

dưỡng kỹ năng phát triển chương trình..................................................... 52

Bảng 3.1. Bảng tổng hợp ý kiến của cán bộ quản lý, giáo viên về tính cần thiết

của các biện pháp ...................................................................................... 80

Bảng 3.2. Bảng tổng hợp ý kiến của cán bộ quản lý, giáo viên về tính khả thi của

các biện pháp............................................................................................. 82

Bảng 3.3. Bảng tổng hợp ý kiến của cán bộ quản lý, giáo viên về sự tương quan

giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ................................ 84