Bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa cho giáo viên THCS thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN VĂN DŨNG

BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG DẠY HỌC PHÂN HÓA

CHO GIÁO VIÊN THCS THỊ XÃ CHÍ LINH,

TỈNH HẢI DƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN VĂN DŨNG

BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG DẠY HỌC PHÂN HÓA

CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ XÃ

CHÍ LINH, TỈNH HẢI DƯƠNG

Ngành: Quản lý giáo dục

Mã ngành: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. PHẠM HỒNG QUANG

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, chưa được công

bố trên bất kỳ phương tiện thông tin nào. Các thông tin trích dẫn trong luận văn đều

được chỉ rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, tháng 4 năm 2018

Tác giả

Nguyễn Văn Dũng

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn, lời đầu tiên tác giả xin chân thành cảm ơn sâu sắc tới

Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, khoa Sau đại học, khoa Tâm lý - Giáo dục,

các thầy giáo, cô giáo giảng dạy lớp Cao học quản lý giáo dục K24 đã quan tâm, tận

tình giảng dạy, tạo điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập,

nghiên cứu tại Trường.

Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Thầy giáo GS.TS. Phạm

Hồng Quang - người đã dành nhiều thời gian, tâm huyết hướng dẫn tác giả trong

suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Xin trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên phòng giáo dục và

đào tạo thị xã Chí Linh, các đồng chí trong Ban giám hiệu, tổ trưởng chuyên môn,

giáo viên các trường THCS trên địa bàn thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương đã quan

tâm, tạo điều kiện, giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn.

Mặc dù đã nỗ lực, cố gắng khắc phục mọi khó khăn nhưng vì điều kiện công

tác, học tập và khả năng có hạn, chắc chắn luận văn không tránh khỏi những thiếu

sót. Kính mong sự chỉ bảo của các thầy giáo, cô giáo, các bạn đồng nghiệp và những

người quan tâm nghiên cứu khoa học nói chung và lĩnh vực khoa học quản lý giáo

dục nói riêng.

Xin trân trọng cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 4 năm 2018

Tác giả

Nguyễn Văn Dũng

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ..........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT....................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................v

DANH MỤC CÁC HÌNH ..................................................................................vi

MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................3

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.................................................................3

4. Giới hạn đề tài..................................................................................................3

5. Giả thuyết khoa học.........................................................................................3

6. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................4

7. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................4

8. Cấu trúc của luận văn gồm ..............................................................................6

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG DẠY HỌC

PHÂN HÓA CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ................................7

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề.......................................................................7

1.1.1. Ở nước ngoài .............................................................................................7

1.1.2. Ở Việt Nam................................................................................................8

1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................10

1.2.1. Dạy học, dạy học phân hóa......................................................................10

1.2.2. Kỹ năng, kỹ năng dạy học, kỹ năng dạy học phân hóa ...........................14

1.2.3. Bồi dưỡng, bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa...................................16

1.3. Hoạt động bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa cho giáo viên THCS.....17

1.3.1. Cơ sở khoa học của dạy học phân hóa ....................................................17

iv

1.3.2. Vai trò của dạy học phân hóa ..................................................................20

1.3.3. Mục tiêu bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa cho giáo viên THCS ....21

1.3.4. Nội dung bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa cho giáo viên THCS....21

1.3.4. Phương pháp bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa cho giáo viên THCS ...31

1.3.5. Hình thức bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa cho giáo viên THCS...33

1.3.6. Đánh giá kết quả bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa của giáo

viên THCS ........................................................................................................33

1.4. Hiệu trưởng trường trung học cơ sở với hoạt động tổ chức bồi dưỡng

kỹ năng dạy học phân hóa cho giáo viên...........................................................34

1.4.1. Lập kế hoạch tổ chức bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa cho giáo viên .34

1.4.2. Tổ chức các nguồn lực thực hiện kế hoạch bồi dưỡng kỹ năng dạy

học phân hóa cho giáo viên ...............................................................................37

1.4.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa cho

giáo viên.............................................................................................................38

1.4.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa cho

giáo viên.............................................................................................................39

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc tổ chức bồi dưỡng kỹ năng dạy học

phân hóa cho giáo viên ......................................................................................40

1.5.1. Yếu tố khách quan ...................................................................................40

1.5.2. Yếu tố chủ quan.......................................................................................41

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ....................................................................................42

Chương 2: THỰC TRẠNG BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG DẠY HỌC

PHÂN HÓA CHO GIÁO VIÊN THCS THỊ XÃ CHÍ LINH, TỈNH

HẢI DƯƠNG....................................................................................................43

2.1. Tổ chức nghiên cứu, khảo sát thực trạng....................................................43

2.1.1. Mục đích khảo sát....................................................................................43

2.1.2. Nội dung khảo sát....................................................................................43

2.1.3. Phương pháp khảo sát và xử lý các kết quả ............................................44

v

2.1.4. Thời gian tiến hành khảo sát....................................................................44

2.1.5. Địa bàn và khách thể khảo sát .................................................................44

2.2. Kết quả khảo sát thực trạng ........................................................................45

2.2.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan

trọng của hoạt động bồi dưỡng kỹ năng DHPH cho giáo viên THCS ..............45

2.2.2. Thực trạng kỹ năng DHPH của giáo viên THCS thị xã Chí Linh, tỉnh

Hải Dương .........................................................................................................47

2.2.3. Thực trạng bồi dưỡng kỹ năng DHPH cho giáo viên THCS thị xã Chí

Linh, tỉnh Hải Dương.........................................................................................48

2.2.4. Thực trạng về các yếu tố ảnh hưởng đến việc bồi dưỡng kĩ năng

DHPH cho giáo viên THCS thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương..........................56

2.3. Đánh giá chung về thực trạng hoạt động bồi dưỡng kĩ năng DHPH cho

giáo viên THCS thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương ............................................57

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ....................................................................................60

Chương 3: BIỆN PHÁP BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG DẠY HỌC PHÂN

HÓA CHO GIÁO VIÊN THCS THỊ XÃ CHÍ LINH, TỈNH HẢI DƯƠNG.. 62

3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ..............................................................62

3.1.1. Đảm bảo tính pháp lý...............................................................................62

3.1.2. Đảm bảo tính mục tiêu.............................................................................62

3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa...............................................................................63

3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................63

3.1.5. Đảm bảo tính hệ thống.............................................................................64

3.1.6. Đảm bảo tính khả thi ...............................................................................64

3.2. Biện pháp tổ chức bồi dưỡng kĩ năng DHPH cho giáo viên THCS thị

xã CHí Linh, tỉnh Hải Dương............................................................................65

3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên về tầm quan trọng của

DHPH, hoạt động bồi dưỡng kĩ năng DHPH cho giáo viên .............................65

vi

3.2.2. Xác định nhu cầu, nội dung bồi dưỡng, xây dựng kế hoạch bồi dưỡng

kĩ năng DHPH cho giáo viên phù hợp thực tiễn................................................67

3.2.3. Lựa chọn đội ngũ giáo viên cốt cán làm nòng cốt cho công tác xây

dựng tài liệu bồi dưỡng, bồi dưỡng cho giáo viên ở từng nhóm giáo viên .......69

3.2.4. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học, hội giảng,

hội thi giáo viên dạy giỏi theo yêu cầu DHPH..................................................71

3.2.5. Tăng cường đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất tạo điều kiện thuận lợi

cho việc dạy học theo yêu cầu phân hóa và bồi dưỡng kĩ năng DHPH ............72

3.2.6. Tăng cường các biện pháp kiểm tra, đánh giá kĩ năng DHPH của giáo viên .74

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp.................................................................76

3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và mức độ khả thi của các biện pháp bồi

dưỡng kĩ năng DHPH cho giáo viên THCS thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương .78

3.4.1. Quy trình khảo nghiệm............................................................................78

3.4.2. Kết quả khảo nghiệm...............................................................................79

TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ....................................................................................86

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................................87

1. Kết luận..........................................................................................................87

2. Khuyến nghị...................................................................................................89

2.1. Đối với Sở GD&ĐT tỉnh Hải Dương .........................................................89

2.2. Đối với Thị ủy, UBND thị xã Chí Linh......................................................90

2.3. Đối với phòng Giáo dục và đào tạo thị xã Chí Linh ..................................90

2.4. Đối với các trường trung học cơ sở thị xã Chí Linh...................................90

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................92

PHỤ LỤC

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BGH : Ban giám hiệu

CNH-HĐH : Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa

DH : Dạy học

DHPH : Dạy học phân hóa

GD : Giáo dục

GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo

GV : Giáo viên

HS : Học sinh

QLGD : Quản lý giáo dục

THCS : Trung học cơ sở

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Khách thể điều tra .............................................................................45

Bảng 2.2. Đánh giá về tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng kỹ năng

DHPH cho giáo viên THCS ..............................................................46

Bảng 2.3. Đánh giá về kỹ năng DHPH của giáo viên THCS thị xã Chí

Linh, tỉnh Hải Dương ........................................................................47

Bảng 2.4. Đánh giá về hoạt động bồi dưỡng kỹ năng DHPH cho giáo viên

THCS thị xã Chí Linh, Tỉnh Hải Dương...........................................49

Bảng 2.5. Đánh giá về nội dung bồi dưỡng kĩ năng DHPH cho GV THCS.....50

Bảng 2.6. Đánh giá về phương pháp bồi dưỡng kĩ năng DHPH cho giáo

viên trung học cơ sở thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương......................52

Bảng 2.7. Đánh giá về các hình thức bồi dưỡng kĩ năng DHPH cho giáo

viên trung học cơ sở thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương......................53

Bảng 2.8. Đánh giá về việc kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng kĩ năng

DHPH cho giáo viên THCS thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương.............55

Bảng 2.9. Đánh giá về các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động bồi dưỡng kĩ

năng DHPH cho giáo viên THCS thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương ....56

Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp.....................79

Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp quản lý đã

đề xuất ...............................................................................................81

Bảng 3.3. Tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp

bồi dưỡng kĩ năng DHPH cho giáo viên THCS................................83

vi

DANH MỤC CÁC HÌNH

Biểu đồ 3.1. Thể hiện mức độ cấp thiết của các biện pháp ...............................80

Biểu đồ 3.2. Thể hiện mức độ khả thi của các biện pháp..................................82

Biểu đồ 3.3. Biểu đồ so sánh mức độ cấp thiết và tính khả thi của các biện

pháp đề xuất...................................................................................84