Binh giang bai tho khuc hat ru nhung em be lon tren lung me cua nguyen khoa diem

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Đề bài: Bình giảng bài thơ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ của

Nguyễn Khoa Điềm

Hướng dẫn

Nguyễn Khoa Điềm là người con của đất Thừa Thiên Huế được sinh ra trong

một gia đình trí thức cách mạng. Sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm

Hà Nội năm 1964, ông về quê hương miền Nam tham gia chiến đấu. Bài thơ

Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ được sáng tác năm 1971, khi ông

đang công tác ở chiến khu miền Tây Thừa Thiên. Hình ảnh người mẹ được nói

đến trong bài thơ là người mẹ Tà-ôi có tình thương yêu con, thương làng bản, thương bộ đội, thương đất nước, với khát vọng tự do trong cuộc kháng chiến

bền bỉ, anh dùng của dân tộc. Bài thơ ra đời giữa những tháng năm quyết liệt nhất của cuộc kháng chiến

chống Mĩ cứu nước trên cả hai miền Nam Bắc, và đã nhanh chóng làm xúc

động đến hàng triệu trái tim người đọc, bởi những gì bài thơ thể hiện là sự phản

ánh từ hiện thực qua cái nhìn, cái cảm và sự thể hiện của Nguyễn Khoa Điềm. Bài thơ có ba khúc được sáng tạo theo âm điệu dân ca. Mở đầu mỗi khúc ca là

một điệp khúc ngọt ngào tha thiết:

Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi

Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ

Và kết thúc từng khúc ca là lời ru trực tiếp của người mẹ vang lên:

Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi

Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội

Con mơ cho mẹ…

Ở mỗi khúc ca là sự gắn kết giữa công việc người mẹ đang làm với tình cảm

ước mong của người mẹ. Khúc ca thứ nhất là tiếng ru của người mẹ khi địu con giã gạo. Diễn tả công

việc vất vả này, Nguyễn Khoa Điềm viết nên những câu thơ giàu sức gợi cảm:

Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội

Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng

Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi

Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối!

Lưng đưa nôi và tim hát thành lời. Hình ảnh “nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng” rất thực và cũng rất gợi. Nguyễn Khoa Điềm không chỉ miêu tả sự vất vả của người mẹ và còn cảm

thông sẻ chia và sự đặc biệt là sự gắn bó giữa người mẹ và đứa con trong mọi

hoàn cảnh. Đứa con được sinh ra và lớn lên trên lưng mẹ, hạnh phúc bên người

mẹ và lớn lên từng ngày. Một chuỗi hình ảnh được sử dụng có sức diễn đạt rất “đắc” – má em nóng hổi vì mồ hôi mẹ tuôn rơi, vai mẹ gầy làm gối, lưng mẹ

làm chiếc nôi để con lớn lên, tỉm mẹ dạt dào tình yêu thương và đã “hát thành

lời”. Tất cả đã gợi lên tình cảm yêu thương con tha thiết. Người mẹ thật vất vả và có những ước mơ rất thực. Vì đang giã gạo nuôi bộ đội

nên mẹ ước: “Con mo' cho mẹ hạt gạo trắng ngần – Mai sau con lớn vung chày

lún sâu”. Đoạn thơ thứ hai là khúc ca của người mẹ khi tỉa bắp trên núi Ka-lưi:

Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi

Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ