Biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

DƯƠNG THỊ HƯƠNG

BIỆN PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH GIÁO DỤC

TẠI XÃ, PHƯỜNG, THỊ TRẤN

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CHUYÊN NGÀNH LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2017

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH

BIỆN PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH GIÁO DỤC

TẠI XÃ, PHƯỜNG, THỊ TRẤN

Chuyên ngành Luật Hiến pháp và Luật Hành chính

Mã số: 60380102

Người hướng dẫn khoa học: PGS - Tiến sĩ Nguyễn Cảnh Hợp

Học viên: Dương Thị Hương

Lớp: Cao học luật, khóa 22

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2017

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên là Dương Thị Hương, học viên lớp Cao học Luật khóa 22, chuyên

ngành Luật Hiến pháp và Luật Hành chính, Trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí

Minh. Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, được

thực hiện với sự hướng dẫn của PGS - TS. Nguyễn Cảnh Hợp. Những thông tin tôi

đưa ra trong luận văn là trung thực, có trích dẫn nguồn tham khảo đầy đủ. Những

phân tích, kiến nghị được tôi đề xuất dựa trên quá trình tìm hiểu, nghiên cứu của cá

nhân và chưa từng được công bố trong các công trình trước đó.

Tác giả luận văn

Dương Thị Hương

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Biện pháp xử lý hành chính : BPXLHC

Bộ luật hình sự : BLHS

Giáo dục tại xã, phường, thị trấn : GDTXPTT

Hội đồng nhân dân : HĐND

Người chưa thành niên : NCTN

Ủy ban nhân dân : UBND

Xử lý vi phạm hành chính : XLVPHC

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................1

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ BIỆN PHÁP XỬ LÝ

HÀNH CHÍNH GIÁO DỤC TẠI XÃ, PHƯỜNG, THỊ TRẤN............................5

1.1. Khái niệm, đặc điểm, nguyên tắc áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,

phường, thị trấn...................................................................................................5

1.1.1. Khái niệm biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn ............................5

1.1.3. Nguyên tắc áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.............6

1.2. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn..........7

1.2.1. Mục đích...................................................................................................7

1.2.2. Ý nghĩa .....................................................................................................7

1.3. Đối tượng, điều kiện và thời hạn áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,

phường, thị trấn...................................................................................................8

1.3.1. Đối tượng áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn ..............8

1.3.2. Điều kiện áp dụng ..................................................................................13

1.3.3. Thời hạn áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn ..............13

1.3.4. Thời hiệu áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn..............13

1.4. Nội dung cưỡng chế của biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.....13

1.5. Trình tự, thủ tục thực hiện biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn ....15

1.6. Thẩm quyền quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị

trấn......................................................................................................................18

1.6.1. Người có thẩm quyền quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,

phường, thị trấn gồm........................................................................................18

1.6.2. Thẩm quyền lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,

phường, thị trấn ...............................................................................................18

1.6.3. Thu thập thông tin, tài liệu để lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp giáo

dục tại xã, phường, thị trấn..............................................................................18

1.6.4. Xác định tuổi, nơi cư trú của đối tượng bị áp dụng biện pháp giáo dục tại

xã, phường, thị trấn..........................................................................................19

1.6.5. Hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn gồm.20

1.6.6. Xử lý hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn

từ nơi khác gửi đến ..........................................................................................21

1.6.7. Gửi hồ sơ và thông báo về việc lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp giáo

dục tại xã, phường, thị trấn..............................................................................21

1.6.8. Cuộc họp tư vấn xem xét, quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,

phường, thị trấn ...............................................................................................22

1.6.9. Hoàn thiện hồ sơ trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã .....................24

1.6.10. Thi hành quyết định giáo dục tại cấp xã...............................................25

1.7. Khiếu nại và khiếu kiện quyết định xử lý giáo dục tại xã, phường, thị

trấn......................................................................................................................29

Kết luận chương 1 .................................................................................................30

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG ÁP DỤNG BIỆN PHÁP GIÁO DỤC TẠI XÃ,

PHƯỜNG, THỊ TRẤN VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN..................................31

2.1. Thực trạng áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn ...........31

2.1.1. Về đối tượng...........................................................................................31

2.1.2. Về thời hạn.............................................................................................35

2.1.3. Về thủ tục thi hành biện pháp.................................................................36

2.1.4. Bất cập, hạn chế.....................................................................................41

2.2. Phương hướng, giải pháp hoàn thiện biện pháp giáo dục tại xã, phường,

thị trấn................................................................................................................49

2.2.1. Về pháp luật ...........................................................................................49

2.2.2. Về điều kiện thực hiện ............................................................................51

2.2.3. Về tổ chức thực hiện...............................................................................52

2.2.4. Về giáo dục pháp luật.............................................................................56

Kết luận chương 2 .................................................................................................59

KẾT LUẬN............................................................................................................60

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Hiện nay, nước ta đang xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa do

đó cần phải đề cao pháp luật, kỷ cương. Trong quá trình đổi mới, quan điểm dùng

pháp luật để quản lý xã hội, quản lý nhà nước được khẳng định và đề cao. Nhà nước

đã ban hành các hiến pháp1

và nhiều luật thể chế hóa đường lối của Đảng, tạo khuôn

khổ pháp lý và thúc đẩy quá trình đổi mới. Hệ thống pháp luật từng bước được xây

dựng, hoàn thiện, trong đó có lĩnh vực bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Trong thời gian qua, Nhà nước ta tham gia nhiều Công ước Quốc tế về quyền

con người chứng tỏ quyết tâm cao độ bảo đảm thực hiện ngày càng tốt các văn bản

pháp luật về quyền con người đã được cộng đồng quốc tế công nhận. Vì vậy, nội

dung các luật của chúng ta khi xây dựng và thực hiện phải đảm bảo các điều ước

quốc tế về nhân quyền mà chúng ta đã ký theo hướng đề cao nhân tố con người, tạo

điều kiện cho con người thực hiện đầy đủ các quyền con người, quyền công dân về

dân sự, chính trị, kinh tế, văn hoá - xã hội.

Cho đến nay, ở nước ta, pháp luật về xử lý hành chính đối với người vi phạm

pháp luật đã trải qua một quá trình hoàn thiện khá dài. Đây là các biện pháp xử lý

hành chính có vai trò quan trọng trong việc đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp

luật trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Tuy nhiên, cho đến nay trong

điều kiện mới, hệ thống các quy định pháp luật và áp dụng pháp luật về biện pháp

xử lý hành chính vẫn còn nhiều còn chế. Việc nghiên cứu lý luận và thực tiễn của

biện pháp xử lý hành chính có ý nghĩa lớn, nhất là trong bối cảnh pháp điển hóa về

xử lý vi phạm hành chính ở nước ta hiện nay.

Biện pháp xử lý hành chính là những biện pháp cưỡng chế hành chính đặc

biệt, chỉ áp dụng đối với chủ thể vi phạm là cá nhân, căn cứ vào nhân thân và quá

trình vi phạm pháp luật của đối tượng. Theo Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012

có các biện pháp xử lý hành chính gồm: Biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn;

biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng; biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc;

biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Trong đó, giáo dục tại xã, phường, thị trấn là biện pháp xử lý hành chính có

tính cưỡng chế ít nghiêm khắc nhất so với các biện pháp xử lý hành khác, áp dụng

1 Hiến pháp năm 1992, sửa đổi bổ sung năm 2001; Hiến pháp năm 2013.