Biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường văn hóa I - Bộ Công an

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LÊ XUÂN HIỆP

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ

HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ

KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH

Ở TRƢỜNG VĂN HOÁ I - BỘ CÔNG AN

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Thái Nguyên, năm 2013

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LÊ XUÂN HIỆP

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ

HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ

KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH

Ở TRƢỜNG VĂN HOÁ I - BỘ CÔNG AN

Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHÙNG THỊ HẰNG

Thái Nguyên, năm 2013

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

XÁC NHẬN CỦA NGƢỜI

HƢỚNG DẪN

Tiến sỹ Phùng Thị Hằng

XÁC NHẬN CỦA KHOA

TÂM LÝ GIÁO DỤC

TRƢỞNG KHOA

Tiến sỹ Phùng Thị Hằng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn này do bản thân tôi thực hiện dưới sự hướng

dẫn khoa học của Tiến sỹ Phùng Thị Hằng, trường Đại học Sư phạm - Đại học

Thái Nguyên. Các kết quả và số liệu nêu trong Luận văn là hoàn toàn trung

thực, khách quan, có căn cứ.

Thái Nguyên, tháng 3 năm 2013

Tác giả

Lê Xuân Hiệp

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Kính thưa các thầy giáo, cô giáo!

Với tất cả sự kính trọng và tình cảm chân thành của mình, cho phép tôi

được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý đào tạo

sau đại học thuộc trường Đại học Sư phạm - ĐHTN, toàn thể các thầy giáo, cô

giáo Khoa Tâm lý Giáo dục, các thầy cô giáo đã trực tiếp giảng dạy và tham gia

quản lý tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Tiến sỹ Phùng Thị Hằng, trường

Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên, đã hướng dẫn, chỉ bảo tận tình và

giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Xin cảm ơn Ban Giám hiệu, cán bộ, giáo viên, công nhân viên, học sinh

trường Văn hoá I - Bộ Công an, cùng bạn bè, đồng nghiệp đã giúp đỡ, tạo điều

kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song luận văn không tránh khỏi những

thiếu sót, hạn chế, kính mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý chân thành của các

nhà khoa học, các thầy cô giáo và bạn bè đồng nghiệp để kết quả nghiên cứu

ngày càng được hoàn thiện hơn.

Xin trân trọng cảm ơn./.

Thái Nguyên, tháng 3 năm 2013

Tác giả

Lê Xuân Hiệp

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

Trang

Lời cam đoan ........................................................................................... i

Lời cảm ơn............................................................................................... ii

Mục lục .................................................................................................... iii

Danh mục các chữ viết tắt ...................................................................... iv

Danh mục sơ đồ, bảng biểu .................................................................... v

MỞ ĐẦU................................................................................................. 1

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG KT, ĐG VÀ QUẢN

LÝ HOẠT ĐỘNG KT, ĐG KQHT CỦA HỌC SINH 7

1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề................................................ 7

1.2. Một số khái niệm cơ bản .................................................................. 9

1.3. Một số văn bản của Bộ GD & ĐT về hoạt động KT, ĐG và quản

lý hoạt động KT, ĐG ở nhà trường phổ thông ................................ 17

1.4. Một số vấn đề cơ bản về hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học

tập của học sinh ............................................................................... 22

1.5. Một số vấn đề cơ bản về QL hoạt động KT, ĐG KQHT của HS..... 34

Kết luận Chương 1................................................................................... 41

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA,

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở

TRƢỜNG VĂN HOÁ I - BỘ CÔNG AN 42

2.1. Khái quát về trường Văn hoá I - Bộ Công an................................... 42

2.2. Nhận thức của CBQL, GV và HS về vai trò của hoạt động KT,

ĐG kết quả học tập của học sinh trong nhà trường......................... 45

2.3. Thực trạng về hoạt động KT, ĐG KQHT của học sinh ở trường

Văn hoá I - Bộ Công an................................................................... 52

2.4. Thực trạng công tác quản lý hoạt động KT, ĐG KQHT của học

sinh ở trường Văn hoá I - Bộ Công an ............................................ 64

Kết luận Chương 2................................................................................... 76

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iv

Chƣơng 3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO KẾT QUẢ QUẢN

LÝ HOẠT ĐỘNG KT, ĐG KQHT CỦA HỌC SINH Ở

TRƢỜNG VĂN HOÁ I - BỘ CÔNG AN 77

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp................................................................................... 77

3.2. Một số biện pháp nâng cao kết quả quản lý hoạt động KT, ĐG

KQHT của học sinh ở trường Văn hoá I - Bộ Công an................... 79

3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho đội ngũ CBQL, giáo viên

và học sinh về hoạt động KT, ĐG KQHT của học sinh.................. 79

3.2.2. Biện pháp 2: Tăng cường sử dụng các hình thức KT, ĐG nhằm phát

huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS trong quá trình HT ......... 82

3.2.3. Biện pháp 3: Xây dựng kế hoạch và quy trình kiểm tra, đánh giá

cho các môn học .............................................................................. 84

3.2.4. Biện pháp 4: Đẩy mạnh thực hiện hoạt động nâng cao năng lực

tự kiểm tra, đánh giá KQHT cho học sinh....................................... 87

3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, chống

hiện tượng tiêu cực trong thi cử của học sinh ................................. 90

3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong

hoạt động KT, ĐG kết quả học tập của học sinh............................. 93

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp....................................................... 95

3.4. Khảo nghiệm các biện pháp đã đề xuất............................................ 97

Kết luận Chương 3................................................................................... 99

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ....................................................... 100

TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................... 103

PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

BGH : Ban Giám hiệu

CAND : Công an nhân dân

CBQL : Cán bộ quản lý

CNH - HĐH : Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá

CNTT : Công nghệ thông tin

GD & ĐT : Giáo dục và đào tạo

GV : Giáo viên

GVCN : Giáo viên chủ nhiệm

HS : Học sinh

HT : Học tập

KHTN : Khoa học tự nhiên

KHXH : Khoa học xã hội

KQHT : Kết quả học tập

KT, ĐG : Kiểm tra, đánh giá

QL : Quản lý

QLGD : Quản lý giáo dục

THPT : Trung học phổ thông

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

v

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BẢNG, BIỂU ĐỒ

Danh mục các sơ đồ, các bảng Trang

Sơ đồ 1.1. Chức năng thông tin phản hồi trong đào tạo................................ 26

Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của nhà trường .................................................... 43

Bảng 2.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh về mục

đích của hoạt động KT, ĐG KQHT của học sinh........................ 47

Bảng 2.2. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh về ý

nghĩa của hoạt động KT, ĐG KQHT của học sinh...................... 49

Bảng 2.3. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh về yêu

cầu của hoạt động KT, ĐG KQHT của học sinh ......................... 50

Bảng 2.4. Thực trạng về việc sử dụng các hình thức KT, ĐG KQHT của

học sinh ........................................................................................ 52

Bảng 2.5. Thực trạng chất lượng đề thi, kiểm tra......................................... 54

Bảng 2.6. Thực trạng đánh giá kết quả thi, kiểm tra .................................... 55

Bảng 2.7. Thực trạng các phương thức chuyển tải đến học sinh nội dung

nhận xét, đánh giá của giáo viên.................................................. 57

Bảng 2.8. Thực trạng về hiệu quả sử dụng các hình thức KT, ĐG KQHT

của học sinh.................................................................................. 58

Bảng 2.9. Thực trạng về ảnh hưởng của các hình thức KT, ĐG đến hoạt

động dạy của giáo viên ................................................................ 60

Bảng 2.10. Đánh giá của CBQL, giáo viên và học sinh về hoạt động KT,

ĐG KQHT của học sinh ở trường Văn hoá I - Bộ Công an ........ 61

Bảng 2.11. Công tác chỉ đạo việc lập kế hoạch, ra đề thi, kiểm tra ............... 65

Bảng 2.12. Thực trạng công tác chỉ đạo tổ chức thi, kiểm tra........................ 67

Bảng 2.13. Thực trạng chỉ đạo công tác chấm bài, công bố kết quả.............. 68

Bảng 2.14. Thực trạng công tác chỉ đạo quản lý hồ sơ thanh tra, kiểm tra,

đánh giá, xử lý vi phạm quy chế thi............................................. 70

Bảng 2.15. Những yếu tố ảnh hưởng đến kết qủa quản lý hoạt động kiểm

tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ................................... 74

Bảng 3.1. Mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý........ 97

Danh mục các biểu đồ

Biểu đồ 2.1. Thực trạng về việc sử dụng các hình thức KT, ĐG KQHT của

học sinh ........................................................................................ 52

Biểu đồ 2.2. Đánh giá của CBQL, giáo viên về hoạt động KT, ĐG KQHT

của học sinh ở trường Văn hoá I - Bộ Công an ........................... 62

Biểu đồ 2.3. Đánh giá của học sinh về hoạt động KT, ĐG KQHT do nhà

trường thực hiện ........................................................................... 62

Biểu đồ 2.4. Đánh giá chung của CBQL, giáo viên và học sinh về hoạt động

KT, ĐG KQHT của học sinh ở trường Văn hoá I - Bộ Công an . 62

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Nghị quyết Đại hội XI của Đảng đã chỉ rõ “Tiếp tục nâng cao năng lực

lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy

mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ

bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vì mục tiêu dân giàu,

nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước đi lên CNXH” [7]. Để

đạt được các mục tiêu đề ra, một trong những nhiệm vụ quan trọng là cần phải

xây dựng và phát triển lực lượng CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng

bước hiện đại nhằm giữ vững trật tự an toàn xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ

quốc Việt Nam XHCN.

Trong thời gian tới, trên thế giới mặc dù xu thế hoà bình, hợp tác và phát

triển vẫn là xu thế lớn, nhưng sẽ có những diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều bất

trắc khó lường. Những căng thẳng, xung đột tôn giáo, sắc tộc, ly khai, tranh

chấp lãnh thổ, bạo loạn chính trị, can thiệp, lật đổ, khủng bố vẫn sẽ diễn ra gay

gắt; tội phạm công nghệ cao trong các lĩnh vực tài chính - tiền tệ, điện tử - viễn

thông, sinh học, môi trường,... còn tiếp tục gia tăng.

Ở trong nước, những thành tựu của những năm đổi mới đã tạo ra cho đất

nước sức mạnh tổng hợp lớn hơn nhiều so với trước. Tuy nhiên, nước ta đứng

trước nhiều thách thức lớn. Những biểu hiện xa rời mục tiêu của CNXH diễn

biến phức tạp. Tình trạng suy thoái về đạo đức, lối sống của một bộ phận không

nhỏ cán bộ, đảng viên gắn với tệ quan liêu, tham nhũng vẫn nghiêm trọng. Các

thế lực thù địch tiếp tục thực hiện âm mưu "diễn biến hoà bình", gây bạo loạn

lật đổ, sử dụng các chiêu bài "dân chủ", "nhân quyền" hòng làm thay đổi chế độ

chính trị ở nước ta.

Trước tình hình đó, vấn đề đặt ra cho chúng ta là phải nâng cao sức mạnh

toàn diện, và nhiệm vụ nâng cao chất lượng, sức mạnh của lực lượng CAND là

rất quan trọng. Sức mạnh của lực lượng CAND được tạo thành bởi nhiều yếu

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

2

tố, trong đó phẩm chất đạo đức và năng lực công tác của cán bộ, chiến sỹ là vô

cùng quan trọng. Các yếu tố này của người chiến sỹ công an được tôi luyện,

phát triển trong quá trình đào tạo, công tác và trong thực tế chiến đấu. Mỗi cán

bộ, chiến sỹ công an phải thường xuyên rèn luyện đức tính chủ động, sáng tạo,

gan dạ, chính xác để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Trường Văn hoá I - Bộ Công an thuộc hệ thống các trường CAND, nhà

trường được Bộ Công an giao nhiệm vụ đào tạo văn hoá THPT cho học sinh

người dân tộc thiểu số, tạo nguồn cán bộ cho Công an các tỉnh miền núi, biên

giới phía Bắc từ Quảng Bình trở ra. Từ năm 2008, nhà trường được giao thêm

nhiệm vụ đào tạo văn hoá THPT cho học sinh của Bộ An ninh Lào.

Công tác giáo dục và đào tạo của nhà trường vừa trang bị cho học sinh

kiến thức phổ thông, vừa rèn luyện phẩm chất đạo đức, tính kỷ luật, kỷ cương,

thói quen lao động trí óc, khả năng phán đoán, giáo dục đạo đức nghề nghiệp

và kỹ năng tự hoàn thiện bản thân cho mỗi học sinh.

Năng lực học tập của học sinh vừa là yêu cầu, vừa là điều kiện để nâng cao

chất lượng đào tạo. Kiểm tra, đánh giá có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá

trình dạy học, là một trong những yếu tố quyết định chất lượng đào tạo của nhà

trường, nó có mối quan hệ chặt chẽ với tất cả các hoạt động quản lý khác của

đơn vị. Việc nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động KT, ĐG KQHT của

học sinh ở trường Văn hoá I - Bộ Công an là vấn đề cấp thiết. Nhà trường luôn

quan tâm đến chất lượng đào tạo và công tác quản lý hoạt động KT, ĐG KQHT

của học sinh, coi việc nâng cao chất lượng đào tạo là nhiệm vụ thường xuyên

của cả bộ máy, nó quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường.

Những năm qua, hoạt động KT, ĐG KQHT của học sinh ở trường Văn hóa

I - Bộ Công an đã đạt được những kết quả khả quan, song còn có những hạn

chế nhất định, chưa đáp ứng tốt những yêu cầu đào tạo của ngành Công an, của

xã hội. Nguyên nhân chủ yếu là do chất lượng cử tuyển đầu vào không cao, học

sinh chưa có phương pháp học tập hợp lý, việc đổi mới phương pháp dạy học

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

3

của giáo viên còn một số bất cập. Mặt khác, do việc tổ chức thực hiện chưa tốt

nên hoạt động KT, ĐG và công tác quản lý hoạt động KT, ĐG của nhà trường

chưa đạt được kết quả như mong muốn.

Xuất phát từ thực tiễn nêu trên, chúng tôi nhận thấy việc nghiên cứu và đề

xuất các biện pháp nhằm nâng cao kết quả quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả

học tập của học sinh ở trường Văn hoá I - Bộ Công an, góp phần nâng cao chất

lượng đào tạo của nhà trường là nhiệm vụ hết sức cấp thiết, do đó, chúng tôi

chọn và tiến hành nghiên cứu đề tài: “Biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra,

đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường Văn hoá I - Bộ Công an”.

2. Mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng về KT, ĐG; về việc quản lý hoạt

động KT, ĐG kết quả học tập của học sinh ở trường Văn hoá I - Bộ Công an, từ

đó đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao kết quả quản lý đối với hoạt động

này tại nhà trường.

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Quản lý hoạt động KT, ĐG KQHT của học sinh ở trường Văn hoá - Bộ

Công an.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Biện pháp quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập của học sinh ở

trường Văn hoá I - Bộ Công an.

4. Giả thuyết khoa học

Hoạt động KT, ĐG KQHT của học sinh và việc quản lý hoạt động KT,

ĐG KQHT của học sinh ở trường Văn hoá I - Bộ Công an trong thời gian qua

đã đạt được những kết quả nhất định, song hiệu quả chưa cao và còn có một số

hạn chế, bất cập. Những hạn chế này sẽ được khắc phục nếu xây dựng được các

biện pháp quản lý phù hợp đảm bảo tính chính xác, khách quan, khoa học, đồng

bộ, tạo được động lực thúc đẩy quá trình dạy học ở nhà trường phát triển.