Biện pháp quản lý hoạt động học tập của học viên tại trường trung cấp nghề số 13- bộ quốc phòng

Soá hoùa bôûi trung taâm hoïc lieäu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

ĐẶNG VIẾT ĐIỆP

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC VIÊN

TẠI TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ SỐ 13- BỘ QUỐC PHÒNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Thái Nguyên - Năm 2013

Soá hoùa bôûi trung taâm hoïc lieäu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

0

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

ĐẶNG VIẾT ĐIỆP

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC VIÊN

TẠI TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ SỐ 13- BỘ QUỐC PHÒNG

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 60 14 0114

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC

PGS.TS Phạm Hồng Quang

Soá hoùa bôûi trung taâm hoïc lieäu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

1

Thái Nguyên - Năm 2013

Soá hoùa bôûi trung taâm hoïc lieäu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

i

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn “Biện pháp quản lý hoạt động học tập của học viên tại trường

Trung cấp nghề số 13-Bộ Quốc phòng” đƣợc thực hiện từ tháng 11/2012 đến

tháng 8/2013. Luận văn sử dụng những thông tin từ nhiều nguồn khác nhau,

các thông tin đã đƣợc ghi rõ nguồn gốc, số liệu đã đƣợc tổng hợp và xử lí.

Tôi xin cam đoan, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này hoàn

toàn trung thực và chƣa đƣợc sử dụng để bảo vệ một học vị nào./.

Thái Nguyên, ngày 05 tháng 8 năm 2013

Tác giả

Đặng Viết Điệp

XÁC NHẬN

CỦA TRƢỞNG KHOA TÂM LÝ

Tiến sĩ Phùng Thị Hằng

Soá hoùa bôûi trung taâm hoïc lieäu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

ii

LỜI CẢM ƠN

Với sự kính trọng và tình cảm chân thành, tác giả trân trọng cảm ơn:

Khoa Sau Đại học, khoa Tâm lý Giáo dục trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại

học Thái Nguyên cùng các nhà khoa học, các thầy cô giáo đã trực tiếp giảng

dạy, góp ý, chỉ bảo, tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trình

học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Các đồng chí trong Ban giám hiệu, các đồng chí cán bộ quản lý, các đồng

chí giáo viên, các em học viên trƣờng Trung cấp nghề số 13 – Bộ Quốc phòng

và các bạn đồng nghiệp đã tạo điều kiện, cung cấp thông tin, tƣ liệu giúp đỡ

tác giả trong suốt quá trình thực hiện đề tài.

Đặc biệt tác giả xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đối với

PGS.TS Phạm Hồng Quang, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn, chỉ bảo, động

viên tác giả nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Những ngƣời thân trong gia đình và các đồng chí, đồng nghiệp thƣờng

xuyên động viên tác giả học tập, nghiên cứu.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhƣng bản luận văn này chắc chắn vẫn không

tránh khỏi thiếu sót, tác giả rất mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp của các

thầy cô giáo, các nhà khoa học và các bạn đồng nghiệp để luận văn đƣợc hoàn

thiện hơn.

Tác giả chân trọng cảm ơn !

Thái Nguyên, ngày 05 tháng 8 năm 2013

Tác giả

Đặng Viết Điệp

Soá hoùa bôûi trung taâm hoïc lieäu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

iii

Danh mục các từ viết tắt

1. Bộ giáo dục & Đào tạo

2. Công nghiệp hóa – Hiện đại hoá

3. GV

4. Học tập

5. Hoạt động học tập

6. Học viên

6. Ban giám hiệu

7. Trung bình

8. Độ lệch chuẩn

9. Nhà xuất bản

10. Số lƣợng

BGD&ĐT

CNH – HĐH

GV

HT

HĐHT

HV

BGH

TB

ĐLC

NXB

SL

DANH MỤC BẢNG

Soá hoùa bôûi trung taâm hoïc lieäu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

iv

Bảng 2.1 : Về tầm quan trọng của hoạt động học tập. ...................................... 32

Bảng 2.2. Nhận thức về mục đích, động cơ học tập của HV. ........................... 33

Bảng 2.3. Kỹ năng xây dựng kế hoạch học tập của HV.................................... 34

Bảng 2.4. Nội dung tự họccủa học viên. ........................................................... 35

Bảng 2.5. Phƣơng pháp học tập của học viên của học viên................................... 36

Bảng 2.6: Thực trạng về kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học viên. ....... 37

Bảng 2.7 Tổ chức, hƣớng dẫn, quản lý hoạt động học tập của học viên. ........ 40

Bảng 2.8. Quản lý giáo dục mục đích, động cơ học tập của HV . .................... 43

Bảng 2.9. Quản lý nội dung học tập của HV trƣờng ........................................ 46

Bảng 2.10. uản lý phƣơng pháp học tập của HV .............................................. 48

Bảng 2.11 Quản lý hình thức tổ chức học tâp của HV..................................... 50

Bảng 2.12. Quản lý về thời gian học tập của học viên...................................... 52

Bảng 2.13: Quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập............................. 55

Bảng 2.14. Quản lý các điều kiện hỗ trợ hoạt động học tập. ............................ 58

Bảng 2.15: Các nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong hoạt động học tập của học

viên..................................................................................................................... 61

Bảng3.1 Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các giải pháp. ..... 82

iiii

Soá hoùa bôûi trung taâm hoïc lieäu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

v

MỤC LỤC

MỞ ĐẤU ............................................................................................................. 1

1. Lý do chọn đề tài.................................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu ..........................................................................................3

3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu ....................................................................3

4. Giả thuyết khoa học ............................................................................................3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu..........................................................................................3

6. Phƣơng pháp nghiên cứu ....................................................................................3

7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .............................................................................4

8. Đóng góp của đề tài nghiên cứu.........................................................................5

9. Cấu trúc của luận văn..........................................................................................5

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP

CỦA HỌC VIÊN TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ........................................... 6

1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu...............................................................................6

1.1.1. Nghiên cứu ở nƣớc ngoài.........................................................................6

1.1.2. Nghiên cứu ở Việt Nam.................................................................................6

1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài nghiên cứu..............................................8

1.2.1. Hoạt động dạy................................................................................................8

1.2.2. Hoạt động học................................................................................................9

1.2.3. Hoạt động dạy học...................................................................................... 11

1.2.4. Đặc điểm hoạt động học tập...................................................................... 12

1.3. Quản lý hoạt động học tập............................................................................ 13

1.3.1. Quản lý........................................................................................................ 13

1.3.2. Quản lý hoạt động học tập......................................................................... 15

1.4. Hoạt động học tập của học viên trƣờng Trung cấp nghề............................. 16

1.4.1. Mục tiêu, nhiệm vụ hoạt động học tập....................................................... 16

1.4.2. Nội dung học tập......................................................................................... 17

1.4.3. Phƣơng pháp học tập .................................................................................. 18

1.4.4. Hình thức tổ chức hoạt động học tập ......................................................... 19

1.5. Công tác quản lý hoạt động học tập của học viên trƣờng trung cấp nghề .. 20

1.5.1. Các chức năng quản lý hoạt động học tập ................................................. 20

iiiii

Soá hoùa bôûi trung taâm hoïc lieäu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

vi

1.5.2. Nội dung quản lý hoạt động học tập của học viên ..................................... 24

1.6. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động học tập của học viên trƣờng

Trung cấp nghề..................................................................................................... 29

1.6.1. Các yếu tố khách quan................................................................................ 29

1.6.2. Các yếu tố chủ quan.................................................................................... 29

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA

HỌC VIÊN TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ SỐ 13 – BỘ QUỐC PHÒNG .. 31

2.1. Mục đích, đối tƣợng, phạm vi, nội dung, phƣơng pháp nghiên cứu........... 31

2.1.1. Mục đích khảo sát....................................................................................... 31

2.1.2. Đối tƣợng, phạm vi, số lƣợng, thời gian khảo sát...................................... 31

2.1.3. Nội dung khảo sát. ...................................................................................... 31

2.1.4. Về phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................... 32

2.2. Kết quả khảo sát thực trạng hoạt động học tập của học viên Trƣờng Trung

cấp nghề số 13 – Bộ Quốc phòng......................................................................... 32

2.2.1. Về nhận thức của học viên đối với hoạt động học tập .............................. 32

2.2.2. Về kỹ năng xây dựng kế hoạch học tập của HV. ..................................... 34

2.2.3. Nội dung tự học của học viên..................................................................... 35

2.2.4. Phƣơng pháp học tập của viên trƣờng ....................................................... 36

2.2.5. Thực trạng về kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học viên................. 37

2.2.6. Công tác tổ chức, hƣớng dẫn, quản lý hoạt động học tập của HV............ 38

2.3. Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học viên.................................... 41

2.3.1. Quản lý giáo dục mục đích, động cơ học tập của HV................................. 41

2.3.2. Quản lý nội dung học tập của HV.............................................................. 44

2.3.3. Quản lý phƣơng pháp học tập của HV....................................................... 47

2.3.4. Công tác quản lý hình thức tổ chức học tập của HV................................. 49

2.3.5. Quản lý về thời gian học tập của học viên................................................. 51

2.3.6. Quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập........................................ 53

2.3.7. Quản lý các điều kiện hỗ trợ hoạt động học tập ........................................ 56

2.4. Các nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong hoạt động học tập của học viên

trƣờng Trung cấp nghề số 13 – Bộ Quốc phòng................................................. 59

Soá hoùa bôûi trung taâm hoïc lieäu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

vii

CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC

VIÊN TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ SỐ 13 – BỘ QUỐC PHÒNG............ 63

3.1. Một số vấn đề có tính nguyên tắc khi đề xuât các giải pháp....................... 63

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa............................................................... 63

3.1.2. Nguyên tắc bảo đảm tính hệ thống cấu trúc............................................... 63

3.1.3. Nguyên tắc bảo đảm tính thực tiễn ............................................................ 64

3.1.4. Nguyên tắc bảo đảm tính toàn diện............................................................ 65

3.1.5. Nguyên tắc bảo đảm tính hiệu quả............................................................. 65

3.2. Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động học tập của HV trƣờng

Trung cấp nghề số 13 – Bộ Quốc phòng............................................................. 66

3.2.1. Nâng cao nhận thức về hoạt động học tập của HV trƣờng Trung cấp nghề

số 13 – Bộ Quốc phòng ........................................................................................... 66

3.2.2. Kế hoạch hóa hoạt động học tập và quản lý hoạt động học tập với HV

trƣờng Trung cấp nghề số 13 – Bộ Quốc phòng .................................................... 69

3.2.3. Xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, điều khiển hoạt động học tập trƣờng

Trung cấp nghề số 13 – Bộ Quốc phòng ................................................................ 71

3.2.4. Đảm bảo các điều kiện cho hoạt động học tập với HV trƣờng Trung cấp

nghề số 13 – Bộ Quốc phòng.................................................................................. 74

3.2.5. Mối quan hệ giữa các biện pháp................................................................. 78

3.2.6. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất 79

3.2.6.1 Mục đích khảo nghiệm............................................................................. 79

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ........................................................................... 84

1. Kết luận ............................................................................................................ 84

2.. Kiến nghị......................................................................................................... 86

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 89

Soá hoùa bôûi trung taâm hoïc lieäu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

1

MỞ ĐẤU

1. Lý do chọn đề tài

Bƣớc vào thế kỷ XXI, chúng ta đã chứng kiến thế giới với sự phát triển

mạnh mẽ của mọi lĩnh vực, nhiều thành tựu khoa học kỹ thuật bùng nổ rực rỡ

với tốc độ chƣa từng có. Điều đó đã góp phần đƣa thế giới chuyển sang giai

đoạn phát triển mới đó là giai đoạn phát triển kinh tế tri thức. Cũng chính vì

vậy, thế giới đã tạo điều kiện cho các nƣớc chậm phát triển có cơ hội đƣợc

cùng nhau hợp tác và phát triển, trong đó có Việt Nam.

Trong chiến lƣợc phát triển kinh tế-xã hội 2011-2020 của Việt Nam

cũng đã xác định nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế Việt Nam là tập trung

đẩy mạnh phát triển đất nƣớc theo hƣớng công nghiệp hóa (CNH), hiện đại hóa

(HĐH), tiến tới: “Dân giàu, nƣớc mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” và

muốn nhƣ thế phải tiến hành từ việc xây dựng và phát triển nguồn nhân lực.

Thật vậy, con ngƣời chính là yếu tố quan trọng trong việc tiến hành thực hiện

đổi mới phát triển đất nƣớc trong giai đoạn hiện nay. Một đất nƣớc có nền

kinh tế phát triển theo định hƣớng công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì nơi đó

con ngƣời cần phải đƣợc trang bị đầy đủ, toàn diện về tri thức, trình độ

chuyên môn, nắm bắt đƣợc khoa học kỹ thuật hiện đại tiên tiến, có kỹ năng

lao động, khả năng làm việc tốt, có tƣ duy nhạy bén, sáng tạo, biết sử dụng

thành thạo các trang thiết bị máy móc hiện đại…Đó là con ngƣời đƣợc đào

tạo phát triển về mọi mặt. Có nhƣ thế, con ngƣời mới đáp ứng đƣợc nhu

cầu của xã hội hiện nay.

Nhƣ vậy, để xã hội có đƣợc một thế hệ kế thừa là những con ngƣời tiên

tiến đáp ứng đƣợc yêu cầu của xã hội thì trƣớc hết phải kể đến vai trò của giáo

dục và đào tạo. Giáo dục giữ vai trò quyết định trong việc đào tạo cho xã hội

đội ngũ lao động đủ về số lƣợng, đảm bảo chất lƣợng để tiến hành phát triển

kinh tế, xã hội. Trong Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX của Đảng

đã khẳng định “Phát triển giáo dục là một trong những động lực quan trọng,

thúc đẩy công nghiệp hoá -hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con

Soá hoùa bôûi trung taâm hoïc lieäu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

2

ngƣời- yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trƣởng kinh tế nhanh và bền

vững”. Mặt khác trong Chiến lƣợc phát triển Dạy nghề thời kỳ 2011-2020 cũng

đã xác định “ Phát triển dạy nghề là sự nghiệp của toàn xã hội; là nội dung quan

trọng của chiến lƣợc, quy hoạch phát triển nhân lực quốc gia…Thực hiện đổi

mới cơ bản, mạnh mẽ quản lý nhà nƣớc về dạy nghề, nhằm tạo động lực phát

triển dạy nghề theo hƣớng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và

hội nhập quốc tế”.

Vì vậy, cùng với sự phát triển của đất nƣớc, ngành giáo dục và đào tạo

cŨng nhƣ công tác đào tạo nghề nƣớc ta đã có nhiều nỗ lực trong chiến lƣợc

phát triển con ngƣời và nguồn nhân lực trong thời kỳ mới. Nhiệm vụ quan

trọng luôn đặt ra là phải đào tạo nguồn nhân lực ngày càng có trình độ cao, có

đủ khả năng thích ứng và hòa nhập vào nguồn lao động xã hội để tham gia xây

dựng và phát triển đất nƣớc cũng nhƣ hòa nhập vào sự phát triển của thế giới.

Trƣờng Trung cấp nghề số 13- Bộ Quốc phòng tiền thân là Trƣờng

Nghiệp vụ Vận tải- Cục Vận tải - Tổng cục Hậu cần đƣợc thành lập ngày

08/6/1973 với nhiệm vụ trọng tâm là: đào tạo lái xe, thợ sửa chữa ô tô, nhân

viên thống kê vận tải, áp tải quân vận và đào tạo trung đội trƣởng vận tải, phục

vụ cho nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Trong quá trình đào tạo nhà trƣờng đã tăng

cƣờng triển khai thực hiện Chiến lƣợc phát triển Dạy nghề thời kỳ 2011-2020,

đồng thời đổi mới mạnh mẽ, toàn diện công tác đào tạo. Ngoài việc đầu tƣ cơ

sở vật chất, trang thiết bị, phƣơng tiện kỹ thuật phục vụ quá trình dạy – học,

nhà trƣờng còn chú trọng đổi mới công tác quản lý giáo dục và không ngừng

nâng cao chất lƣợng đào tạo nhằm nâng cao tay nghề của học viên. Tuy nhiên

chất lƣợng đào tạo là cả một quá trình, chất lƣợng giáo dục đào tạo của nhà

trƣờng không chỉ tập trung ở chất lƣợng, hiệu quả hoạt động học tập của học

viên và mà còn chịu ảnh hƣởng lớn bởi công tác quản lý, nên việc làm thế nào

để quản lý tốt hoạt động học tập của học viên là một trong những nội dung mà

Ban giám hiệu nhà trƣờng quan tâm hơn hết

Từ những lý do trên tác giả đã lựa chọn đề tài nghiên cứu “Quản lý hoạt