Biện pháp quản lý hoạt động dạy học tại các trung tâm giáo dục thường xuyên trên địa bàn tỉnh kon tum.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

ĐẶNG THANH TỊNH

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ

HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TẠI CÁC

TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH KON TUM

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 60.14.05

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

Đà Nẵng - Năm 2014

Công trình được hoàn thành tại

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. LÊ QUANG SƠN

Phản biện 1: PGS.TS.NGUYỄN SỸ THƢ

Phản biện 2: TS. BÙI VIỆT PHÚ

Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt

nghiệp thạc sĩ giáo dục học họp tại Đại học Đà Nẵng vào ngày 23

tháng 8 năm 2014

Có thể tìm hiểu luận văn tại:

- Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng

- Thư viện trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Kế thừa truyền thống văn hoá lịch sử của dân tộc, tiếp thu tinh

hoa văn hoá của nhân loại, ngay sau khi Cách mạng tháng Tám năm

1945 thành công, Hồ Chủ Tịch đã kêu gọi toàn dân đoàn kết

chống “Giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm”. Theo Người: “Một

dân tộc dốt là một dân tộc yếu”; vì vậy, “Muốn xây dựng Chủ nghĩa

xã hội phải biến một đất nước dốt nát thành một nước có nền văn

hoá cao, khoa học phát triển”. Trên cơ sở chiến lược của Đảng ta về

phát triển GD&ĐT, nhằm tạo ra nguồn nhân lực cho đất nước; nhiều

loại hình đào tạo, nhiều hình thức đào tạo cùng với chiến lược xã hội

hóa giáo dục được hình thành và phát triển, trong đó có hình thức

đào tạo và học tập của người học tại các Trung tâm GDTX và học

tập cộng đồng.

Trong những năm qua, các Trung tâm GDTX trên địa bàn tỉnh

Kon Tum đã có nhiều đóng góp tích cực trong công tác đào tạo, bồi

dưỡng nguồn nhân lực cho tỉnh nhà. Là một giáo viên đã tham gia

làm công tác quản lí và dạy học lâu năm trên địa bàn tỉnh Kon Tum

nên đã nhận thức rất rõ về những khó khăn, bất cập và hạn chế trong

công tác quản lí hoạt động dạy học hệ GDTX tại các Trung tâm

GDTX trên địa bàn tỉnh.

Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài Biện pháp quản

lý hoạt động dạy học tại các Trung tâm giáo dục thường xuyên

trên địa bàn tỉnh Kon Tum làm nội dung nghiên cứu luận văn thạc sĩ

chuyên ngành Quản lí Giáo dục.

2. Mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lí hoạt động dạy học tại

các Trung tâm GDTX tỉnh Kon Tum, trên cơ sở đó đề xuất các biện

2

pháp quản lí hoạt động dạy học hệ GDTX tại các trung tâm này, góp

phần nâng cao chất lượng GD&ĐT.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Làm rõ cơ sở lý luận về quản lí hoạt động dạy học tại các

Trung tâm GDTX;

- Đánh giá thực trạng quản lí hoạt động dạy học tại các Trung

tâm GDTX trên địa bàn tỉnh Kon Tum;

- Đề xuất một số biện pháp quản lí hoạt động dạy học tại các

Trung tâm GDTX trên địa bàn tỉnh Kon Tum.

4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

4.1. Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lí hoạt động dạy

học tại các trung tâm GDTX trên địa bàn tỉnh Kon Tum.

4.2. Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp quản lý hoạt động

dạy học tại các Trung tâm GDTX trên địa bàn thuộc tỉnh Kon Tum.

5. Giả thuyết khoa học

Nếu áp dụng đồng bộ các biện pháp quản lí tác động đồng thời

đến tất cả các khâu của quá trình dạy học thì có thể nâng cao chất

lượng dạy học tại các Trung tâm GDTX trên địa bàn tỉnh Kon Tum,

góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.

6. Phƣơng pháp nghiên cứu

6.1. Phương pháp luận nghiên cứu

6.1.1. Tiếp cận hệ thống trong quản lí giáo dục

6.1.2. Tiếp cận phức hợp trong Quản lí giáo dục

6.1.3. Tiếp cận quản lí chất lượng tổng thể trong GD

6.2. Các nhóm phương pháp nghiên cứu cụ thể

6.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết

6.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn

6.3. Các phương pháp xử lý số liệu:

3

7. Phạm vi nghiên cứu:

- Nghiên cứu thực trạng quản lí hoạt động dạy học ở các lớp

học chương trình GDTX cấp THCS và THPT tại các Trung tâm

GDTX thuộc tỉnh Kon Tum.

- Khảo sát thực trạng và đề xuất các biện pháp quản lí hoạt

động dạy học cho giai đoạn 2013 - 2020.

8. Cấu trúc luận văn:

Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham

khảo; luận văn được trình bày trong ba chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về vấn đề nghiên cứu.

Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học tại các

Trung tâm giáo dục thường xuyên trên địa bàn tỉnh Kon Tum.

Chuơng 3: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học hệ giáo dục

thường xuyên tại các Trung tâm GDTX tỉnh Kon Tum.

CHƢƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1.1. Quan niệm của thế giới về GDTX

1.1.2. GDTX ở nƣớc ta qua các thời kì

1.1.3. Tổng quam về vấn đề nghiên cứu

Bằng kinh nghiệm thực tiễn và cơ sở luận chứng khoa học,

nhiều bài viết, tài liệu về quản lí giáo dục ở trường phổ thông và

trung tâm GDTX đã được chia sẻ; trong đó đáng chú ý là cuốn

Những bài giảng về Quản lí trường học của Hà Sĩ Hồ, Nxb Giáo

dục, Hà Nội - 1985. Đến năm 2005, Nxb Chính trị Quốc gia xuất bản

cuốn Quản lí nhà nước về giáo dục, lí luận và thực tiễn của tác giả

Đặng Bá Lãm. Và Trần Kiểm, Bùi Minh Hiền với cuốn Quản lí và

4

lãnh đạo nhà trường, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội - 2006. Gần đây

(2010), Nguyễn Phúc Châu đã viết cuốn Quản lí quá trình sư phạm

trong nhà trường, Nxb Đại học Sư phạm, HN. Và mới nhất là giáo

trình Đại cương khoa học quản lí và QLGD của tác giả Trần Kiểm,

do Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội ấn hành.

1.2. CÁC KHÁI NIỆM CHÍNH CỦA ĐỀ TÀI

1.2.1. Quản lí và quản lí giáo dục

1.2.2. Khái niệm hoạt động dạy học

1.2.3. Quản lý hoạt động dạy học

1.3. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC

THƢỜNG XUYÊN Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG

XUYÊN

1.3.1. GDTX trong hệ thống giáo dục quốc dân

a. Trung tâm GDTX và khái niệm về GDTX

b. Vị trí của Trung tâm giáo dục thường xuyên

“Trung tâm GDTX là cơ sở GDTX của hệ thống giáo dục

quốc dân. Trung tâm GDTX bao gồm Trung tâm GDTX quận,

huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là Trung tâm

GDTX cấp huyện), Trung tâm GDTX tỉnh, thành phố trực thuộc

Trung ương (sau đây gọi chung là Trung tâm GDTX cấp tỉnh). Trung

tâm GDTX có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng”.

c. Về khái niệm giáo dục thường xuyên

d. Chức năng của Trung tâm giáo dục thường xuyên

+ Chức năng tổ chức các hoạt động giáo dục.

+ Chức năng tư vấn về GDTX trong phạm vi huyện, thị xã,

tỉnh, thành phố.

e. Nhiệm vụ của Trung tâm giáo dục thường xuyên

1. Tổ chức thực hiện các chương trình giáo dục.

5

2. Điều tra nhu cầu học tập trên địa bàn, xác định nội dung học

tập, đề xuất với sở giáo dục và đào tạo, chính quyền địa phương việc

tổ chức các chương trình và hình thức học phù hợp với từng loại đối

tượng.

3. Tổ chức các lớp học theo các chương trình GDTX cấp

THCS và THPT quy định tại điểm d Khoản 1 của Điều này dành

riêng cho các đối tượng được hưởng chính sách xã hội, người tàn tật,

khuyết tật, theo kế hoạch hằng năm của địa phương.

4. Tổ chức dạy và thực hành kỹ thuật nghề nghiệp, các hoạt

động lao động sản xuất và các hoạt động khác phục vụ học tập.

5. Nghiên cứu, tổng kết rút kinh nghiệm về tổ chức và hoạt

động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục góp phần phát triển hệ

thống GDTX.

* Trung tâm GDTX nếu có đủ điều kiện về cơ sở vật chất,

thiết bị và cán bộ quản lí phù hợp được tổ chức liên kết đào tạo đúng

quy định và pháp luật.

1.3.2. Mục tiêu hoạt động dạy học chƣơng trình giáo dục

thƣờng xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông

1.3.3. Nội dung dạy học chƣơng trình giáo dục thƣờng

xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông

1.3.4. Hình thức tổ chức, phƣơng pháp dạy học chƣơng

trình GDTX cấp THCS, trung học phổ thông

- Hình thức học tập tại Trung tâm GDTX bao gồm: vừa làm,

vừa học; học từ xa; tự học có hướng dẫn.

1.3.5. Đặc điểm của học sinh Trung tâm GDTX

- Học viên Trung tâm GDTX là trong cùng một lớp học, cấp

học nhưng độ tuổi không đồng đều.

6

- Về kiến thức phổ thông có nhiều học viên chưa nắm vững

kiến thức cơ bản của môn học ở cấp dưới.

1.4. QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRUNG TÂM GIÁO

DỤC THƢỜNG XUYÊN

1.4.1. Mục tiêu quản lí hoạt động dạy học ở Trung tâm

giáo dục thƣờng xuyên

1.4.2. Nội dung quản lí hoạt động dạy học ở Trung tâm

giáo dục thƣờng xuyên

a. Quản lí nội dung, CT, kế hoạch dạy học

b. Quản lí hoạt động dạy của giáo viên

c. Quản lí hoạt động học của học sinh

d. Quản lý các điều kiện phục vụ dạy học

e. Quản lí của Giám đốc trung tâm giáo dục thường xuyên

đối với hoạt động dạy học

1. Lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và giám sát đánh giá việc

thực hiện kế hoạch nhằm hoàn thành các nhiệm vụ của trung tâm;

2. Quản lý cơ sở vật chất và các tài sản của trung tâm;

3. Quản lý nhân viên và các học viên của trung tâm;

4. Bổ nhiệm các tổ trưởng, tổ phó; thành lập các tổ chuyên

môn;

5. Quản lý tài chính, quyết định thu chi và phân phối các thành

quả lao động theo quy định;

6. Ký học bạ, các giấy chứng nhận trình độ học lực và kỹ

thuật, nghề nghiệp, chứng chỉ GDTX cho học viên học tại trung tâm

theo quy định của Bộ GD&ĐT;

7. Được hưởng các chế độ theo quy định.

7

Tiểu kết chƣơng 1

Giáo dục thường xuyên là một loại hình giáo dục nằm trong

hệ thống giáo dục quốc dân của nước ta. Tổ chức, hoạt động và quản

lí Trung tâm GDTX phải tuân thủ nguyên tắc chung về những điều

quy định của nhà nước, của ngành, nhưng cần có sự vận dụng đa

dạng và linh hoạt của từng địa phương để phù hợp với tình hình lãnh

thổ, kinh tế, xã hội và dân cư, nhu cầu người học. Chính vì vậy, hoạt

động dạy học và nâng cao chất lượng là một hoạt động quan trọng và

cần có sự quan tâm, trách nhiệm đồng bộ của các thành viên từ lãnh

đạo, giáo viên và người phục vụ công tác đào tạo tại trung tâm.

CHƢƠNG 2

THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY

HỌC TẠI CÁC TRUNG TÂM GDTX

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH KON TUM

2.1. ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ GIÁO

DỤC ĐÀO TẠO TỈNH KON TUM

2.1.1. Đặc điểm phát triển kinh tế - xã hội

2.1.2. Khái quát về tình hình giáo dục và đào tạo

2.2. TỔNG QUAN VỀ CÁC TRUNG TÂM GIÁO DỤC

THƢỜNG XUYÊN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH KON TUM

2.2.1. Hệ thống các Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên tỉnh

Kon Tum - sự hình thành và phát triển

2.2.2. Phân cấp quản lý và tổ chức bộ máy

2.2.3. Về cơ sở vật chất - thiết bị dạy học

2.2.4. Quy mô ngƣời học tại các trung tâm

8

2.3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TẠI CÁC

TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN TRÊN ĐỊA BÀN

TỈNH KON TUM

2.3.1. Khái quát về quá trình nghiên cứu và khảo sát

a. Mục tiêu

b. Nội dung

c. Phương pháp nghiên cứu và chọn mẫu

d. Khái quát quá trình khảo sát

2.3.2. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên

Đội ngũ cán bộ, giáo viên và nhân viên làm việc tại các Trung

tâm GDTX thuộc biên chế do Sở GD&ĐT quản lí và bổ nhiệm; về số

lượng cụ thể như sau:

Bảng 2.1 Số lượng học viên BT THPT ở các TT GDTX 2013-2014

T

TT

Tên Trung tâm giáo dục

thường xuyên

Số lượng cán bộ quản lí,

giáo viên và nhân viên

Cán bộ

QL

GV NV

1

Trung tâm GDTX Tỉnh Kon

Tum

03 24 16

2 Trung tâm GDTX Đắk Hà 01 07 04

3

TT GDTX Ngọc Hồi 01 05 02

4 Trung tâm GDTX Đắk Tô 01 06 02

5 Trung tâm GDTX Đắk Lei 02 07 02

6 Trung tâm GDTX Sa Thầy 02 06 03

7

TT GDTX Kon Rẫy

01 04 03

9

2.3.3. Về thực hiện nội dung, chƣơng trình giáo dục

2.3.4. Về giảng dạy của giáo viên

2.3.5. Thực trạng hoạt động học tập của học viên

Học viên đang theo học ở các Trung tâm GDTX Kon Tum rất đa

dạng về độ tuổi, lực học và ý thức; chưa nói đến rất nhiều học viên nghèo,

là người dân tộc thiểu số có hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn.

2.4. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở

CÁC TRUNG TÂM GDTX TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH KON TUM

2.4.1. Khái quát quá trình khảo sát

2.4.2. Quản lý hoạt động dạy của giáo viên

Bảng2.5 Kháo sát về quản lý việc thực CT, KH dạy học

T

T

Nội dung quản

lý chuẩn bị

giờ lên lớp

Mức độ thực hiện Kết quả đạt đƣợc

Không

thực

hiện

SL /%

Không

TX

SL /%

Thường

xuyên

SL/%

Tốt

SL

/%

Khá

SL-

%

TB

SL

-%

Yếu

SL/%

Rất

yếu

SL/%

x

1

Hướng dẫn các

qui định, yêu

cầu về hồ sơ

chuyên môn,

tiêu chuẩn đánh

giá, xếp loại giờ

dạy

0

10

8%

40

92%

25

50%

20

40

%

5

10

%

0 0

2

Hướng dẫn các

quy định, yêu

cầu về thiết kế

giáo án, sử

dụng đồ dung

dạy học, các

yêu cầu đổi mới

PPDH

0

5

10%

45

90%

20

20,8

50

52,

1

21

21,

9

0

3

Tổ chức kiểm

tra hồ sơ CM

của GV

0

3

3,1

90

96,9

40

43,8

51

53,

1

4

3,1

0

10

Bảng 2.6 Khảo sát về quản lý giờ lên lớp của giáo viên

T

T

Nội dung

quản lý giờ

lên lớp GV

Mức độ thực hiện Kết quả đạt đƣợc

Không

thực

hiện

SL/%

Không

thường

xuyên

SL/%

TX

SL/

%

Tốt

SL/

%

Khá

SL/

%

TB

SL/

%

Yếu

SL/

%

Rất

yếu

SL/

%

x

1

Quản lý việc

thực hiện thời

khóa biểu,

nghỉ dạy, dạy

thay, dạy bù

0

3

6

47

94

47

94

3

6

0 0 0

2

Dự giờ thăm

lớp định kỳ,

đột xuất, đánh

giá kết quả và

rút kinh

nghiệm giờ

0

10

20

40

80

0

40

80

10

20

0 0

3

Yêu cầu về

quản lý học

viên

0 0

50

100

0

50

100

0 0 0

4

Thu thập

thông tin về

chất lượng

giảng dạy từ

học viên và

đồng nghiệp

0

50

100

0 0 0 100 0 0

11

Bảng 2.7 Khảo sát về quản lý tổ chuyên môn và đội ngũ GV

T

T

Nội dung quản

lý tổ chuyên

môn và đội ngũ

giáo viên

Mức độ thực hiện Kết quả đạt đƣợc

Không

thực

hiện

SL/%

Không

thườn

g

xuyên

SL/%

TX

SL/

%

Tốt

SL/

%

Khá

SL/

%

TB

SL/

%

Yếu

SL/%

Rất

yếu

SL/%

1 Thường xuyên

cũng cố tổ chức

tổ chuyên môn

0

0 50

100

50

100

0 0 0

2 Tổ chức hoạt

động của tổ

chuyên môn

0

0 50

100

50

100

0 0 0

3 Sinh hoạt tổ

chuyên môn

thống nhất mực

đích, yêu cầu,

nội dung

phương pháp

0

0

50

100

30

60

20

40

0 0 0

4 Công tác Quản

lý giáo viên cơ

hữu

0 0

50

100

50

100

0 0 0

5 Công tác Quản

lý giáo viên hợp

đồng

0 30

60

20

40

10

20

40

80

6 Công tác bồi

dưỡng giáo viên

0 50

100

0 0 50

100

0

12

Bảng 2.8 Khảo sát về quản lý việc kiểm tra, đánh giá HV

,

T

T

Nội dung

quản lý kiểm

tra, đánh giá

học viên

Mức độ thực hiện Kết quả đạt đƣợc

Kh

ông

Thự

c

hiệ

n

SL/

Không

thường

xuyên

SL/%

Thường

xuyên

SL/%

Tốt

SL/

%

Khá

SL/%

TB

SL/%

Yếu

SL/

%

Rất

yếu

SL/

%

1 Triển khai đầy

đủ đúng quy

chế kiểm tra,

đánh giá, xếp

loại học viên

và kiểm tra

việc thực hiện

quy chế

0 0 50

100

100 0 0 0 0

2 Chỉ đạo đổi

mới nội dung,

hình thức kiểm

tra

0 30

60

20

40

15

30

35

70

0 0 0

3 Kiểm tra tiến

độ thực hiện

chế độ cho

điểm và cập

nhật điểm vào

sổ, ghi đầu bài,

sổ điểm, học

bạ, đánh giá

xếp loại học

viên

0 30

60

20

40

40 60 0 0 0