Bàn về thuế giá trị gia tăng và hạch toán thuế giá trị gia tăng ở Việt Nam.doc

§Ò ¸n chuyªn ngµnh

Lêi nãi ®Çu

Ngµy nay, trong xu thÕ chung cña thêi ®¹i _ “ khu vùc ho¸” vµ “Toµn cÇu ho¸”;

®Ó héi nhËp vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam kh«ng ngõng ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸_HiÖn

®¹i ho¸ ®Êt níc, ®æi míi toµn diÖn nÒn kinh tÕ vµ tÝch cùc t×m kiÕm nh÷ng chÝnh

s¸ch, nh÷ng c«ng cô kinh tÕ quan träng.

ThuÕ _ Mét trong nh÷ng c«ng cô kinh tÕ s¾c bÐn, nã lµ mét kho¶n thu ng©n

s¸ch chñ yÕu ®Ó ®¶m b¶o c¸c nhu cÇu chi tiªu cho c¸c môc ®Ých ph¸t triÓn nÒn kinh

tÕ x· héi cña mét Quèc gia. §èi víi níc ta hiÖn nay vµ trong nh÷ng n¨m sau nµy,

thuÕ ph¶i tiÕp tôc trë thµnh c«ng cô tµi chÝnh quan träng gióp Nhµ níc ®iÒu hµnh

qu¶n lý, ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Mét

chÝnh s¸ch thuÕ ®óng ®¾n, thèng nhÊt sÏ ®¶m b¶o sù c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c

thµnh phÇn kinh tÕ, gãp phÇn x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý. MÆt kh¸c thuÕ gãp

phÇn tÝch cùc vµo viÖc ®¶m b¶o sù t¨ng trëng kinh tÕ §Êt níc còng nh ®¶m b¶o c«ng

b»ng x· héi.

LuËt thuÕ GTGT thay thÕ luËt thuÕ doanh thu ®· lçi thêi kh«ng cßn phï hîp víi

t×nh h×nh kinh tÕ më cöa hiÖn nay, ®îc b¾t ®Çu ¸p dông tõ ngµy 1/1/ 1999 t¹i ViÖt

Nam, ®Õn nay ®· ®îc h¬n 5 n¨m. §©y lµ mét luËt thuÕ tiªn tiÕn vµ cã nhiÒu u ®iÓm.

Trªn thùc tÕ viÖc ¸p dông luËt thuÕ nµy ®· mang l¹i t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn nÒn kinh

tÕ song còng ®·_ ®ang vµ sÏ g©y ra mét sè nh÷ng x¸o trén trong nÒn kinh tÕ, lµm

ph¸t sinh nhiÒu vÊn ®Ò bÊt hîp lý trong c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ cña nhµ níc còng nh

h¹ch to¸n kÕ to¸n thuÕ ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. ViÖc gian lËn thuÕ GTGT ngµy

cµng ®îc tæ chøc tinh vi, cã hÖ thèng. Sè liÖu gÇn ®©y cho thÊy viÖc hoµn thuÕ

khèng lªn ®Õn hµng tr¨m tû ®ång nh»m “rót ruét” cña ng©n s¸ch nhµ níc lµm mÊt

c«ng b»ng trong nghÜa vô thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn hµnh vi

gian lËn thuÕ do LuËt thuÕ GTGT vµ c¸c v¨n b¶n díi luËt cßn nhiÒu bÊt cËp so víi

t×nh h×nh thùc tÕ.

1

§Ò ¸n chuyªn ngµnh

XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc trªn em m¹nh d¹n chän nghiªn cøu ®Ò tµi “Bµn vÒ thuÕ

gi¸ trÞ gia t¨ng vµ h¹ch to¸n thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë ViÖt Nam hiÖn nay”.

Do giíi h¹n vÒ mÆt thêi gian, hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸ch quan

kh¸c nªn bµi viÕt nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc

sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o.

Em ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy NguyÔn H÷u §ång ®· nhiÖt t×nh híng dÉn gióp em

hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy.

2

§Ò ¸n chuyªn ngµnh

Néi dung

phÇn 1. Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ thuÕ GTGT vµ h¹ch to¸n thuÕ GTGT

I. lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thuÕ GTGT

1. Trªn thÕ giíi

C¸ch ®©y kho¶ng 50 n¨m, vµo n¨m 1954, níc Ph¸p ¸p dông thÝ ®iÓm mét lo¹i

thuÕ mµ ngêi Ph¸p gäi lµ La taxesur la valeur ajoutÐe,gäi lµ TVA,cßn ngêi Mü gäi

lµ Valuedaded tax (viÕt t¾t lµ VAT) gäi t¾t lµ gi¸ trÞ gia t¨ng,t¹m dÞch ra TiÕng ViÖt

lµ thuÕ trÞ gi¸ t¨ng thªm hay thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng,cã ngêi cßn gäi lµ thuÕ doanh thu

cã khÊu trõ ë kh©u tríc.ChØ mét n¨m sau,TAV ®· ¸p dông chÝnh thøc t¹i Ph¸p ®Ó

thay thÕ thuÕ s¶n xuÊt vµ mét vµi s¾c thuÕ gi¸n thu kh¸c.Ngµy nay c¸c quèc gia

thuéc khèi Liªn minh ch©u ¢u(EU) vµ mét sè cêng quèc kinh tÕ ph¸t triÓn(nh

§øc,NhËt,Canada) ®· chÝnh thøc thùc thi thuÕ TVA t¹i ®Êt níc m×nh.ThuÕ GTGT

ngµy nay ®· ®îc ¸p dông ë trªn 100 quèc gia vµ vïng l·nh thæ

2. T¹i ViÖt Nam

ChuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng

®Þmh híng XHCN,§¶ng vµ Nhµ níc ta ®ang thùc hiÖn nh÷ng ®êng lèi ®æi míichÝnh

s¸ch kinh tÕ,®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc,tiÕn tíi xu híng toµn

cÇu hãa.V× thÕ thuÕ doanh thu kh«ng cßn phï hîp n÷a vµ cÇn ®îc thay thÕ b»ng mét

lo¹i thuÕ míi hiÖn ®¹i ®· ®îc ¸p dông ë hÇu hÕt c¸c níc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi lµ

thuÕ GTGT.

Ngµy 05-07-1993,theo quyÕt ®Þnh sè 486TC/Q§/BTC cña Bé tµi chÝnh,thùc hiÖn

thÝ ®iÓm thuÕ GTGT ë mét sè doanh nghiÖp quèc doanh thuéc c¸c ngµnh cã qu¸

tr×nh chuyÓn tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu dïng thêng xuyªn ph¶i tr¶i qua nhiÒu c«ng

®o¹n(nh s¶n xuÊt xim¨ng,s¶n xuÊt sîi,dÖt,s¶n xuÊt®êng).

Cã tÊt c¶ 11 doanh nghiÖp ®¨ng kÝ vµ thùc hiÖn thÝ ®iÓm.TiÕp theo,Nhµ níc liªn

tôc thùc hiÖn c¶i c¸ch thuÕ bíc 1(1990-1996) vµ c¶i c¶i c¸ch thuÕ bíc 2.

3