Bai 9 bieu dien vat the web

Chương 4.

BIỂU DIỄN VẬT THỂ

Trang 153

Chuẩn đầu ra của chương:

Sau khi học xong chương này, sinh viên có khả năng:

1. Nhận diện và hiểu được ứng dụng của các loại hình biểu diễn.

2. Vẽ hình chiếu, hình cắt, mặt cắt và hình trích.

Trường Cao Đẳng Kỹ Thuật Cao Thắng Chương 4. Biểu diễn vật thể

Bo mon Ky Thuat Co So_Cao Thang

Trang 154

4.1. CÁC LOẠI HÌNH CHIẾU

4.1.1. Hình chiếu cơ bản

Tiêu chuẩn Nhà nước (TCVN) quy định, dùng sáu mặt của hộp lập phương làm sáu mặt phẳng chiếu

cơ bản, hình chiếu của vật thể trên sáu mặt phẳng chiếu cơ bản gọi là hình chiếu cơ bản, hình 4.1.

P1

P5

P4 P3

P2

P1

P2

P5

Các hình chiếu cơ bản được sắp xếp như hình 4.1, gồm các tên gọi sau:

Hình 4.1. Hình chiếu cơ bản

P1

P2

P3

P4

P5

P6

Nhìn từ trước vào (Front view) Hình chiếu đứng/ Hình chiếu chính

Nhìn từ trên xuống (Top view) Hình chiếu bằng

Nhìn từ trái sang (Left view) Hình chiếu cạnh

Nhìn từ phải sang (Right view) Hình chiếu nhìn từ phải sang

Nhìn từ dưới lên (Bottom view) Hình chiếu nhìn từ dưới lên

Nhìn từ phía sau (Rear view) Hình chiếu nhìn từ phía sau

Trong đó, hình chiếu có hướng nhìn từ trước vào được gọi là hình chiếu chính, hình chiếu này được

chọn sao cho phản ánh đặc trưng hình dạng của vật thể. Các hình chiếu khác phải đúng vị trí đối với hình

chiếu từ trước, nhưng nếu các hình chiếu này không đúng vị trí hoặc bị phân cách bởi một hình biểu diễn

khác thì phải được chỉ danh bằng chữ hoa và chỉ hướng bằng mũi tên, hình 4.2.

TT Hướng nhìn Tên gọi

P6

Trường Cao Đẳng Kỹ Thuật Cao Thắng Chương 4. Biểu diễn vật thể

Bo mon Ky Thuat Co So_Cao Thang

Trang 155

A

A

Hình 4.2. Hình chiếu A nhìn từ phải sang đặt không đúng vị trí

Kiểm tra HC CƠ BẢN

1:1

Người vẽ 10/12

Ngành

STT: 03 BT-07

A

A

45 28 37

8

9

Ø23 Ø14 R6

34 9 14 14

R4

R4

Ø6

Trình bày bản vẽ như sau:

Trường Cao Đẳng Kỹ Thuật Cao Thắng Chương 4. Biểu diễn vật thể

Bo mon Ky Thuat Co So_Cao Thang

Trang 156

4.1.2. Hình chiếu riêng phần

Ví dụ, cho hình chiếu trục đo và ba hình chiếu vuông góc của vật thể như hình 4.3.

Như vậy, nếu chọn phương án dùng ba hình chiếu vuông góc như hình 4.3 để biểu diễn vật thể thì hình

chiếu bằng tương đối phức tạp vì có quá nhiều nét đứt. Do đó, để đơn giản hơn, người ta dùng hình chiếu

riêng phần để biểu diễn, hình 4.4. Tuy nhiên, nếu phần vật thể được biểu diễn có ranh giới rõ ràng thì hình

chiếu riêng phần không dùng nét lượn sóng.

Hình 4.3. Ba hình chiếu vuông góc

Hình 4.4. Hình chiếu riêng phần

A

A

Trường Cao Đẳng Kỹ Thuật Cao Thắng Chương 4. Biểu diễn vật thể

Bo mon Ky Thuat Co So_Cao Thang

Trang 157

47 14 45

7

18 18 14

41 20 29

23

2xR9 2xØ11

5

41

32 25

2xR3

7

Kiểm tra HC RIÊNG PHẦN

1:1

BT-08

A

A

Như vậy, hình chiếu riêng phần là hình biểu diễn một phần của vật thể trên mặt phẳng mặt phẳng chiếu

cơ bản.

Người vẽ 10/12

Ngành

STT: 03

Trường Cao Đẳng Kỹ Thuật Cao Thắng Chương 4. Biểu diễn vật thể

Bo mon Ky Thuat Co So_Cao Thang

Trang 158

4.1.3. Hình chiếu riêng phụ

Ví dụ, cho hình chiếu trục đo và ba hình chiếu vuông góc của vật thể như hình 4.5.

Nếu chọn phương án, dùng ba hình chiếu vuông góc như hình 4.5 để biểu diễn vật thể thì các cung

tròn, đường tròn trên chiếu bằng và hình chiếu cạnh sẽ bị biến dạng thành hình ellipse. Do đó, để đơn giản

hơn, người ta dùng hình chiếu phụ và hình chiếu riêng phần để biểu diễn, hình 4.6.

Hình 4.5. Ba hình chiếu vuông góc

90°

Hình 4.6.

A

A

A

A

Trường Cao Đẳng Kỹ Thuật Cao Thắng Chương 4. Biểu diễn vật thể

Bo mon Ky Thuat Co So_Cao Thang

Trang 159

Như vậy, hình chiếu phụ là hình biểu diễn một phần của vật thể trên mặt phẳng không song song với

mặt phẳng chiếu cơ bản (nghĩa là, hình chiếu phụ được dùng trong trường hợp vật thể có phần nào đó nếu

biểu diễn trên mặt phẳng hình chiếu cơ bản sẽ bị biến dạng về hình dạnh và kích thước).

Trên hình chiếu phụ phải chỉ hướng bằng mũi tên và chỉ danh bằng chữ in hoa nếu hình vẽ không đặt

đúng hướng nhìn. Để thuận tiện cho việc bố trí trên bản vẽ, TCVN cho phép vẽ xoay hình chiếu phụ về vị

trí phù hợp. Trong trường hợp này, trên chữ kí hiệu phải có mũi tên cong có dấu trên đầu, hình 4.7.

Hình 4.7. Hình chiếu phụ đã xoay

Kiểm tra HC RIÊNG PHẦN

1:1

BT-08

35

25 39

9 11

15

6

(25) 11

14 5

10

R7

Ø5

5

A

A

A

A

A

Người vẽ 10/12

Ngành

STT: 03

Trường Cao Đẳng Kỹ Thuật Cao Thắng Chương 4. Biểu diễn vật thể

Bo mon Ky Thuat Co So_Cao Thang