ASEAN trong giai đoạn phát triển mới: Một số vấn đề và triển vọng

ASEAN TRONG GIAI —OAœN PHAŸT TRIEÅN M‘ŸI:

MOƒT SO£ VA£N —E¿ VAÿ TRIEÅN VOœNG

NGUYEÃN HUY HOAÿNG*

S

au hÙn bo·n tha‰p ky˚ xa‚y dˆÔng va¯

pha˘t trieÂn, ASEAN Òang ÒˆÙÔc thˆ¯a

nha‰n la¯ mo‰t to chˆ˘c hÙÔp ta˘c khu vˆÔc naÍng

Òo‰ng va¯ tha¯nh co‚ng nha·t trong the· giÙ˘i ca˘c

nˆÙ˘c Òang pha˘t trieÂn. Ke tˆ¯ khi tha¯nh la‰p,

to chˆ˘c na¯y Òaı co˘ nhˆıng Òo˘ng go˘p Òa˘ng keÂ

cho vie‰c thu˘c ÒaÂy ho¯a bÏnh, oÂn ÒÚnh va¯ pha˘t

trieÂn Ù˚ —o‚ng Nam AŸ va¯ khu vˆÔc Cha‚u AŸ￾Tha˘i BÏnh DˆÙng. Be‚n caÔnh Òo˘, ASEAN Òaı

va¯ Òang no„ lˆÔc xa‚y dˆÔng ca˘c mo·i quan he‰

Òo·i ta˘c Òa˘ng tin ca‰y vÙ˘i ta·t ca˚ ca˘c cˆÙ¯ng

quo·c va¯ khu vˆÔc quan troÔng tre‚n the· giÙ˘i

nhaËm Òo˘ng mo‰t vai tro¯ kho‚ng the thie·u

trong ca˘c ca·u tru˘c hÙÔp ta˘c Òa phˆÙng trong

khu vˆÔc va¯ toa¯n ca‡u.Hie‰n nay, ASEAN

Òang trong thÙ¯i ÒieÂm chuyeÂn giao giai ÒoaÔn

pha˘t trieÂn, hˆÙ˘ng tÙ˘i xa‚y dˆÔng tha¯nh co‚ng

Co‰ng Òo‡ng ASEAN (AC) va¯o naÍm 2015.

Hie·n chˆÙng ASEAN va¯ lo‰ trÏnh xa‚y dˆÔng

AC Òaı ÒÚnh ra ta‡m nhÏn va¯ khuo‚n kho hÙÔp

ta˘c cho ASEAN trong giai ÒoaÔn mÙ˘i vÙ˘i

muÔc tie‚u chÌnh la¯: (i) xa‚y dˆÔng tha¯nh co‚ng

AC dˆÔa tre‚n ba truÔ co‰t chÌnh: Co‰ng Òo‡ng

ChÌnh trÚ - An ninh (APSC); Co‰ng Òo‡ng

Kinh te· (AEC) va¯ Co‰ng Òo‡ng VaÍn ho˘a - Xaı

ho‰i (ASCC); va¯ (ii) Òˆa Hie·n chˆÙng

ASEAN Òi va¯o cuo‰c so·ng nhaËm taÍng cˆÙ¯ng

sˆÔ lie‚n ke·t trong ASEAN Òe bie·n to chˆ˘c

na¯y trÙ˚ tha¯nh trung ta‚m cu˚a ha‡u he·t ca˘c toÂ

chˆ˘c hÙÔp ta˘c Òa phˆÙng trong khu vˆÔc Cha‚u

AŸ-Tha˘i BÏnh DˆÙng.

I. ASEAN: T÷ÿ HIEƒP HOƒI T‘ŸI COƒNG

—O¿NG

Hie‰n nay co˘ ra·t nhie‡u y˘ kie·n xung

quanh va·n Òe‡ pha˘t trieÂn cu˚a ASEAN tˆ¯

hie‰p ho‰i tÙ˘i mˆ˘c cao hÙn la¯ co‰ng Òo‡ng.

NaÍm 2010, 2011 va¯ 2012 ÒˆÙÔc coi la¯ nhˆıng

naÍm ba˚n le‡ quan troÔng cho qua˘ trÏnh hie‰n

thˆÔc ho˘a AC.

NaÍm 2010, vÙ˘i vai tro¯ Chu˚ tÚch ASEAN,

Vie‰t Nam Òaı co˘ nhˆıng no„ lˆÔc lÙ˘n, the hie‰n

ÒˆÙÔc vai tro¯ tÌch cˆÔc va¯ co˘ tÌnh xa‚y dˆÔng

trong vie‰c thu˘c ÒaÂy hÙÔp ta˘c va¯ ho‰i nha‰p

trong Hie‰p ho‰i. TrˆÙ˘c naÍm 1990 Ìt ai co˘

the nghÛ raËng chÊ khoa˚ng 20 naÍm sau Vie‰t

Nam seı Òo˘ng mo‰t vai tro¯ quan troÔng va¯

tÌch cˆÔc nhˆ va‰y, vÏ va¯o thÙ¯i ÒieÂm Òo˘ ca˚

Vie‰t Nam va¯ ca˘c tha¯nh vie‚n ban Òa‡u cu˚a

ASEAN co˘ qua˘ Ìt cÙ ho‰i cho hÙÔp ta˘c va¯

pha˘t trieÂn hÙÔp ta˘c vÏ sˆÔ kha˘c bie‰t trong

the che· chÌnh trÚ cuıng nhˆ nhˆıng caÍng

tha˙ng trong khu vˆÔc lie‚n quan Òe·n sˆÔ hie‰n

die‰n cu˚a qua‚n Òo‰i tÏnh nguye‰n Vie‰t Nam

taÔi Campuchia va¯o nhˆıng naÍm cuo·i tha‰p

ky˚ 70 va¯ Òa‡u tha‰p ky˚ 80 cu˚a the· ky˚ 20.

VÙ˘i vai tro¯ la¯ chu˚ tÚch ASEAN naÍm

* TS. Nguye„n Huy Hoa¯ng, Vie‰n Nghie‚n cˆ˘u —o‚ng Nam AŸ