ASEAN 45 năm: Thành tựu và những vấn đề đặt ra

ASEAN 45 NA M:

THAÿNH T÷œU VAÿ NH÷’NG VA£N —E¿ —AÀT RA

NGUYEÃN DUY DU’NG*

N

aÍm 2012 Òo·i vÙ˘i ca˘c nˆÙ˘c ASEAN

thˆÔc sˆÔ la¯ mo·c thÙ¯i gian co˘ y˘ nghÛa

to lÙ˘n. —a‚y la¯ naÍm Òa˘nh da·u chaÎng ÒˆÙ¯ng

45 naÍm ra ÒÙ¯i, to‡n taÔi va¯ pha˘t trieÂn cu˚a

Hie‰p ho‰i. Co˘ leı kho˘ co˘ the hÏnh dung raËng,

sau mo‰t khoa˚ng thÙ¯i gian chˆa da¯i, tra˚i

qua bie·t bao thaÍng tra‡m vÙ˘i nhˆıng bie·n co·

dˆı do‰i, ASEAN Òaı trÙ˚ tha¯nh mo‰t thˆÔc theÂ

tho·ng nha·t ÒaÔt ÒˆÙÔc nhˆıng bˆÙ˘c tie·n

maÔnh meı trong pha˘t trieÂn kinh te· chÌnh

trÚ xaı ho‰i va¯ nga¯y ca¯ng co˘ vai tro¯ he·t sˆ˘c

quan troÔng trong khu vˆÔc cuıng nhˆ tre‚n

the· giÙ˘i. Tuy nhie‚n, ha˙n chˆa ai co˘ the ha¯i

lo¯ng va¯ ye‚n ta‚m ve‡ mo‰t ASEAN thie·u oÂn

ÒÚnh vÙ˘i sˆÔ co· ke·t kha˘ lo¯ng le˚o va¯ Òang

pha˚i Òo·i maÎt vÙ˘i nhie‡u kho˘ khaÍn, thˆ˚

tha˘ch tre‚n con ÒˆÙ¯ng tie·n tÙ˘i co‰ng Òo‡ng

pha˘t trieÂn be‡n vˆıng. Ba¯i vie·t na¯y co· gaÈng

la¯m sa˘ng to˚ mo‰t so· va·n Òe‡ ve‡ tha¯nh tˆÔu va¯

nhˆıng va·n Òe‡ Òang ÒaÎt ra Òo·i vÙ˘i ASEAN

hie‰n nay va¯ trong thÙ¯i gian tÙ˘i.

I. THAÿNH T÷œU PHAŸT TRIEÅN CU¤A

ASEAN

1. Tie·p tuÔc kha˙ng ÒÚnh vÚ trÌ ìtrung

ta‚mî cu˚a ca˘c hÙÔp ta˘c khu vˆÔc

ThˆÔc te· co˘ nhie‡u ca˘ch tie·p ca‰n ve‡ —o‚ng

Nam AŸ, song khi no˘i Òe·n khu vˆÔc na¯y

ngˆÙ¯i ta cho raËng ìca˘i te‚n (Southeast Asia)

chÊ mÙ˘i xua·t hie‰n trong ÒaÔi chie·n the· giÙ˘i

thˆ˘ hai(1) va¯ chÌnh thˆ˘c Òi va¯o lÚch sˆ˚ vÙ˘i

tˆ ca˘ch la¯ mo‰t khu vˆÔc ÒÚa chÌnh trÚ va¯

qua‚n sˆÔ khi ma¯ ToÂng tho·ng Myı Franklin

D. Rosevellt va¯ Thu˚ tˆÙ˘ng Anh Winston

Churchill taÔi ho‰i nghÚ Queber tha˘ng 8/1943

Òaı no˘i Òe·n khu vˆÔc na¯y vÙ˘i ca˘i te‚n —o‚ng

Nam AŸ. YŸ kie·n kha˘ tho·ng nha·t khi cho

raËng: —o‚ng Nam AŸ vo·n la¯ mo‰t thˆÔc the to‡n

taÔi tˆ¯ xa xˆa vÙ˘i mo‰t ne‡n vaÍn minh, vaÍn

hoa˘ Òa daÔng, phong phu˘ vÙ˘i ba˚n saÈc rie‚ng

Òaı co˘ nhie‡u Òo˘ng go˘p va¯ a˚nh hˆÙ˚ng lÙ˘n

Òe·n sˆÔ pha˘t trieÂn cu˚a cha‚u AŸ no˘i chung,

vaÍn hoa˘ khu vˆÔc no˘i rie‚ng. Trong do¯ng

cha˚y pha˘t trieÂn chung cu˚a nha‚n loaÔi —o‚ng

Nam AŸ kho‚ng chÊ taÔo da·u a·n cho rie‚ng

mÏnh ma¯ ì so· pha‰nì Òaı khie·n cho khu vˆÔc

na¯y co˘ vÚ trÌ ÒÚa chÌnh trÚ kha˘ ìÒaÎc bie‰tíí va¯

Òie‡u ky¯ laÔ la¯ vÚ trÌ Òo˘ kho‚ng phai nhaÔt ma¯

ca¯ng co˘ vai tro¯ Òa‰m ne˘t hÙn theo thÙ¯i gian

cho Òe·n ta‰n ho‚m nay va¯ ca˚ trong giai ÒoaÔn

tÙ˘i, du¯ ca˘c quo·c gia, khu vˆÔc va¯ the· giÙ˘i Òaı

thay ÒoÂi ra·t maÔnh meı. VÚ trÌ ÒaÎc bie‰t Òo˘

the hie‰n Ù˚ mo‰t so· ÒieÂm sau:

* PGS.TS Nguye„n Duy Duıng, Vie‰n Nghie‚n cˆ˘u —o‚ng Nam AŸ