ASEAN với tiến trình cải cách dân chủ ở Myanmar

ASEAN V‘ŸI TIE£N TRÃNH

CA¤I CAŸCH DA¬N CHU¤ ‘¤ MIANMA

LE¬ VA N ANH*

TRA¿N H÷’U TRUNG**

1. ASEAN vÙ˘i Mianma thÙ¯i ky¯ bÚ

ca·m va‰n

Sau hÙn mo‰t tha‰p nie‚n gia¯nh Òo‰c la‰p, tˆ¯

naÍm 1962 cho Òe·n tha˘ng 3 naÍm 2011,

Mianma naËm dˆÙ˘i sˆÔ Òie‡u ha¯nh cu˚a chÌnh

giÙ˘i qua‚n sˆÔ. La·y cÙ˘ vi phaÔm nha‚n quye‡n,

Myı va¯ ca˘c quo·c gia phˆÙng Ta‚y Òaı a˘p ÒaÎt

le‰nh trˆ¯ng phaÔt ca·m va‰n Òo·i vÙ˘i Mianma,

khie·n quo·c gia na¯y trÙ˚ tha¯nh mo‰t ìvu¯ng

truıngî cu˚a khu vˆÔc va¯ la¯ mo‰t trong nhˆıng

nˆÙ˘c nghe¯o nha·t tre‚n the· giÙ˘i. TaÔi nhie‡u

die„n Òa¯n khu vˆÔc va¯ quo·c te·, khi ba¯n ve‡ chu˚

Òe‡ Mianma, trong con maÈt cu˚a Myı va¯

phˆÙng Ta‚y, quo·c gia na¯y hie‰n die‰n bÙ˚i sˆÔ

Òo‰c ta¯i, tham nhuıng, vi phaÔm quye‡n con

ngˆÙ¯iÖ Cha˙ng haÔn, taÔi die„n Òa¯n khu vˆÔc

ASEAN Ù˚ Kuala Lumpur, Malaixia

(07/1997), NgoaÔi trˆÙ˚ng Myı Madeleine

Albright Òaı chÊ trÌch maÔnh meı Mianma Ù˚

ca˘c phˆÙng die‰n tre‚n va¯ kha˙ng ÒÚnh raËng

ne·u muo·n ho‰i nha‰p vÙ˘i khu vˆÔc thÏ

Mianma pha˚i khaÈc phuÔc nhˆıng va·n Òe‡

na¯y(1). HÙn nˆıa, ngay trong no‰i bo‰ cu˚a

ASEAN cuıng co˘ y˘ kie·n ba·t thua‰n. Mo‰t so·

ba˘o chÌ, chÌnh kha˘ch va¯ hoÔc gia˚, ÒaÎc bie‰t Ù˚

Tha˘i Lan va¯ Philippin kho‚ng ta˘n tha¯nh

vie‰c gia nha‰p cu˚a Mianma va¯o ASEAN(2)

.

Trong bo·i ca˚nh chÚu nhie‡u sˆ˘c e˘p Òo˘,

ASEAN Òaı tÏm ra ca˘ch ˆ˘ng xˆ˚ rie‚ng, phu¯

hÙÔp lÙÔi Ìch khu vˆÔc va¯ lÙÔi Ìch cu˚a Mianma.

—o˘ la¯ vie‰c ASEAN kho‚ng Òˆ˘ng ve‡ phÌa Myı

va¯ phˆÙng Ta‚y cuıng nhˆ dˆ lua‰n nghÚch

chie‡u Òe·n tˆ¯ mo‰t so· quo·c gia tha¯nh vie‚n cu˚a

ASEAN Òe ca˘ch ly, co‚ la‰p ma¯ tra˘i laÔi Òaı mÙ˚

ro‰ng vo¯ng tay Òo˘n nha‰n Mianma va¯o trong

gia ÒÏnh cu˚a Hie‰p ho‰i ca˘c quo·c gia —o‚ng

Nam AŸ. Nga¯y 23/07/1997 taÔi Kuala Lumpur

- Malaixia, Mianma Òaı chÌnh thˆ˘c trÙ˚

tha¯nh tha¯nh vie‚n thˆ˘ 8 cu˚a ASEAN. SˆÔ

kie‰n na¯y kho‚ng chÊ pha˚n a˘nh kha˘t voÔng ve‡

xa‚y dˆÔng mo‰t ASEAN vˆıng maÔnh, mo‰t toÂ

chˆ˘c cu˚a ca˘c quo·c gia trong khu vˆÔc ma¯ co¯n

taÔo ra Òie‡u kie‰n Òe Mianma hÙÔp ta˘c, ho‰i

nha‰p vÙ˘i ca˘c tha¯nh vie‚n cu˚a Hie‰p ho‰i, vÙ˘i

co‰ng Òo‡ng quo·c te· tho‚ng qua ke‚nh ASEAN.

Tuy nhie‚n trong qua˘ trÏnh mÙ˚ ro‰ng,

ASEAN cuıng pha˚i ÒˆÙng Òa‡u vÙ˘i nhie‡u thˆ˚

tha˘ch. Mo‰t so· nha¯ nghie‚n cˆ˘u cho raËng,

vie‰c ke·t naÔp ba nˆÙ˘c —o‚ng DˆÙng va¯

Mianma Òaı la¯m suy gia˚m tÌnh gaÈn ke·t giˆıa

* Le‚ VaÍn Anh, ** Tra‡n Hˆıu Trung