: BỐI CẢNH KINH DOANH CỦA CÔNG TY SCOM

Báo cáo chuyên đề thực tập – Sinh viên Trần Thị Thu Trang, lớp Marketing 42B

Chương I: BỐI CẢNH KINH DOANH CỦA CÔNG TY SCOM

I. Môi trường kinh doanh

Trong thời đại bùng nổ thông tin ngày nay, các phương tiện truyền thông ngày

càng được mở rộng, trong đó có mạng internet. Cùng với sự phát triển của

thương mại điện tử, internet cũng đang dần trở thành một công cụ phổ biến

cho hoạt động truyền thông, phục vụ mục đích quảng bá sản phẩm, thương

hiệu cho các doanh nghiệp và tổ chức. Nhận biết được thế mạnh và khả năng

phát triển của phương tiện mới này, Scom đã xác định cho những hoạt động

của mình là phát triển các dịch vụ dựa trên mạng internet.

Hiện tại, mặt hàng sản xuất kinh doanh chính của Scom bao gồm:

 Cung cấp dịch vụ quảng cáo trực tuyến cho các doanh nghiệp, tổ chức

(quảng cáo dựa trên mạng internet).

 Các dịch vụ truyền thông, PR thông qua mạng internet

 Thiết kế website để cung cấp thông tin và quảng bá thương hiệu.

 Dịch vụ cập nhật thông tin cho website của các công ty, tổ chức.

 Dịch vụ tổng hợp tin tức báo chí (press clipping)

Trong đó, quảng cáo trực tuyến là lĩnh vực trọng tâm, được xác định là một

dịch vụ tiềm năng và có nhiều cơ hội phát triển, có khả năng đem lại nguồn

doanh thu đáng kể cho công ty.

Môi trường kinh doanh ảnh hưởng đến các hoạt động của công ty bao gồm các

yếu tố của môi trường vĩ mô và các yếu tố của môi trường vi mô – môi trường

cạnh tranh giữa Scom và các đối thủ cạnh tranh trên thị trường.

1. Môi trường Vĩ mô

Sau đây là một số phân tích những yếu tố chủ yếu trong môi trường Vĩ mô có

ảnh hưởng đến các hoạt động kinh doanh của công ty:

1.1.Môi trường Kinh tế

Xét trong tổng thể nền kinh tế thế giới, xu hướng toàn cầu hóa đang diễn ra

mạnh mẽ, các hình thức kinh doanh điện tử, thương mại điện tử ngày càng

phát triển và được coi là mục tiêu phát triển trong giai đoạn tiếp theo của nhiều

1

Báo cáo chuyên đề thực tập – Sinh viên Trần Thị Thu Trang, lớp Marketing 42B

công ty lớn. Khai thác môi trường mạng internet, nền kinh tế thế giới đã xuất

hiện thêm nhiều loại hình kinh doanh phong phú, đem lại nguồn lợi nhuận

khổng lồ. Để tham gia vào nền kinh tế chung của toàn cầu, con đường ngắn

nhất và chi phí ít tốn kém nhất là sử dụng mạng internet như một công cụ để

tiếp xúc với thị trường bên ngoài.

Ở Việt Nam, nhà nước ta cũng rất khuyến khích sự phát triển của công nghệ

thông tin cũng như các hoạt động kinh tế có sử dụng lợi thế của công nghệ

thông tin. Các doanh nghiệp Việt Nam cũng đang từng bước tham gia vào xu

thế chung của nền kinh tế thế giới. So sánh với năm 2002, các hoạt động kinh

tế có liên quan đến mạng internet hoặc có sử dụng internet làm công cụ hỗ trợ

từ năm 2003 đến năm 2004 đã có những bước tiến đáng kể, thị trường sôi

động và phong phú hơn với nhiều công ty tham gia, nhiều hình thức mới được

sử dụng.

Bản thân các doanh nghiệp cũng đã có cái nhìn rõ ràng hơn về kinh doanh điện

tử, thương mại điện tử, hay đơn giản là sử dụng mạng internet nhiều hơn cho

các hoạt động trong doanh nghiệp mình.

Tất cả những yếu tố đó tạo cơ sở thuận lợi hơn cho các hoạt động kinh doanh

của công ty Scom. Tuy nhiên, đó mới chỉ là “thuận lợi hơn” so với giai đoạn

trước (khi internet mới bắt đầu phổ biến ở Việt Nam - khoảng thời gian 2000 –

2002). Để dịch vụ truyền thông trên mạng internet thực sự trở thành một nhu

cầu phổ biến tới tất cả các doanh nghiệp như các phương tiện truyền thông

khác, Scom vẫn còn phải nỗ lực từng bước trong bản thân công ty mình, và

phải chờ đợi cơ hội ở giai đoạn tiếp theo khi kinh doanh điện tử thực sự phát

triển ở Việt Nam. Công ty hy vọng thời điểm đó không còn xa.

1.2.Môi trường Công nghệ

Có thể nói rằng trong giai đoạn này, không có công nghệ nào phát triển nhanh

chóng như công nghệ thông tin. Mạng internet, kinh doanh điện tử, thương

mại điện tử, các phần mềm hỗ trợ, các thiết bị … tất cả đều do sự phát triển

của công nghệ thông tin đem lại. Công nghệ thông tin trên thế giới, không phải

thay đổi từng năm, từng tháng, mà là thay đổi từng ngày. Ở Việt nam, có lẽ

cũng không có công nghệ nào được tiếp thu đặc biệt nhanh chóng như công

nghệ thông tin (điều này một phần cũng nhờ chính sự phát triển của internet tại

đất nước chúng ta mà việc học hỏi và tiếp thu các kiến thức mới được cập nhật

nhanh chóng).

2

Báo cáo chuyên đề thực tập – Sinh viên Trần Thị Thu Trang, lớp Marketing 42B

Cho đến nay, các ảnh hưởng của công nghệ thông tin đến các hoạt động kinh

doanh của Scom luôn ở chiều hướng tích cực, công ty luôn sử dụng những

công nghệ mới nhất trong khả năng có thể để hỗ trợ cho các hoạt động kinh

doanh của mình. Là một công ty hoạt động nhiều trong môi trường mạng

internet, đây vừa là một lợi thế và cũng là yêu cầu bắt buộc đối với công ty.

1.3. Môi trường Chính trị/Pháp luật

Cho đến nay, pháp luật Việt Nam chưa có một văn bản luật cụ thể nào để điều

chỉnh các hoạt động của thương mại điện tử, điều đó có gây ra một số khó

khăn nhất định cho Scom cũng như các công ty khác có hoạt động kinh doanh

dựa trên nền tảng internet. Các điều luật chưa rõ ràng, những yếu tố pháp lý

cho thương mại điện tử còn mơ hồ khiến cho các doanh nghiệp còn ít nhiều e

ngại thi tham gia vào loại hình kinh doanh khá mới mẻ này. Đây lại chính là

những đối tượng khách hàng của Scom, do đó cũng có ảnh hưởng đến số

lượng khách hàng của công ty trong giai đoạn hiện nay.

Nhưng nói chung, chính sách của Nhà nước ta là khuyến khích các hoạt động

kinh doanh này, vì đây là một con đường giúp rút ngắn khoảng cách giữa ta và

các nước trên thế giới.

Bên cạnh đó, Nhà nước cũng khuyến khích sự phát triển của các doanh nghiệp

tư nhân, tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho khu vực kinh tế tư nhân phát triển.

1.4. Môi trường văn hóa

Môi trường văn hóa tuy không ảnh hưởng trực tiếp tới các hoạt động kinh

doanh của Scom, nhưng nó lại có ảnh hưởng tới hành vi và quyết định mua

sắm hàng hóa/dịch vụ của các khách hàng công ty.

Internet là một môi trường mở và mang tính toàn cầu, trong đó sự giao thoa

văn hóa được thể hiện khá rõ nét. Và đồng thời qua internet, sự “xâm nhập”

giữa các nền văn hóa cũng diễn ra nhanh chóng nhất, theo cả hai hướng tích

cực và tiêu cực. Chính vì đặc điểm đó mà internet tại một nền văn hóa phương

Đông như Việt Nam đôi khi gặp phải những rào cản tâm lý, điều này sẽ ảnh

hưởng đến hành vi mua sắm của người tiêu dùng, từ đó ảnh hưởng tới quyết

định lựa chọn phương tiện kinh doanh (chẳng hạn quyết định việc bán hàng

theo phương thức truyền thống hay bán hàng qua mạng internet…) và nó cũng

ảnh hưởng đến việc lựa chọn phương tiện truyền thông, quảng cáo.

Tuy vậy, sau khoảng thời gian dài tiếp xúc với internet, người tiêu dùng đã bắt

đầu nhận thức rõ ràng hơn, coi internet thực sự chỉ là một phương tiện (cũng

3

Báo cáo chuyên đề thực tập – Sinh viên Trần Thị Thu Trang, lớp Marketing 42B

như những phương tiện khác), và có thể phân biệt, chọn lọc sử dụng những cái

hay, cái tốt của internet và loại bỏ, đào thải những cái xấu.

1.5. Môi trường nhân khẩu học

Việt Nam là một nước có dân số trẻ, do đặc điểm nhân khẩu học của nước ta,

lứa tuổi sử dụng internet nhiều nhất (khoảng 15 – 35 tuổi) chiếm phần đông

dân số. Điều này tạo ra những cơ hội thực sự để phát triển kinh doanh trên

mạng internet tại Việt Nam.

2. Môi trường cạnh tranh

2.1. Bối cảnh chung

Trong lĩnh vực quảng cáo trên website hiện nay có rất nhiều dạng, nhưng có

thể chia thành 3 dạng chính là:

 Quảng cáo trên website tin tức: website tin tức có thể là website của các

trang tin điện tử đơn thuần (Vietnam Net, Tin nhanh Việt Nam -

Vnexpress, Tin tức Việt nam…), hoặc là website của các tòa soạn báo

(ví dụ báo Lao động điện tử, Tuổi trẻ Online, …)

 Quảng cáo trên website chuyên đề (các website chuyên về 1 lĩnh vực

nào đó, ví dụ âm nhạc, điện ảnh, kinh doanh, …)

 Quảng cáo tại các website cổng thông tin (website cổng thông tin không

đăng tải tin tức hoặc các nội dung chuyên đề, nhưng nó là nơi giao tiếp

giữa người dùng với nhiều dịch vụ internet, chẳng hạn dịch vụ thư điện

tử, do đó cũng có rất nhiều người truy cập)

Các nhà cung cấp dịch vụ có thể có 1 kiểu website hoặc tất cả các kiểu website

trên.

Một số nhà cung cấp dịch vụ quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam hiện nay:

Nhà cung cấp Một số website đại diện Loại hình website

Công ty truyền thông

FPT

Vnexpress Tin tức

Fpt.vn cổng thông tin

Trang vàng FPT cổng thông tin

Vietnam Net Tin điện tử

4

Báo cáo chuyên đề thực tập – Sinh viên Trần Thị Thu Trang, lớp Marketing 42B

Công ty phần mềm và

truyền thông VASC

Hệ thống các website

???.vnn.vn

Chuyên đề

Home.vnn.vn Cổng thông tin

Công ty truyền thông

Mặt Trời

Tin tức Việt Nam Tin điện tử

Netnam Home.netnam.vn Tin điện tử/Cổng thông

tin

Saigon Net Saigonnet.vn Tin điện tử/Cổng thông

tin

Các tòa soạn báo có

website

Lao động điện tử Tin điện tử

Tuổi trẻ Online

Vietnam Economy

Các đơn vị kinh doanh

nhỏ, các website

chuyên đề

Web Du học Chuyên đề

Ẩm thực Việt Nam Chuyên đề

Website cá nhân (vd:

trungnghia.com)

Chuyên đề

2.2. Đối thủ cạnh tranh của Scom:

Căn cứ vào mức độ thay thế dịch vụ, có thể phân biệt thành 4 mức độ cạnh

tranh với các đối thủ cạnh tranh chủ yếu sau đây:

a/ Cạnh tranh nhãn hiệu:

Scom hiện là đại diện quảng cáo cho website Tin tức Việt nam. Đối với Tin

tức Việt Nam, đối thủ cạnh tranh trực tiếp (cạnh tranh nhãn hiệu) có 2 đối thủ

chính là 2 website Tin điện tử:

 Vnexpress (www.vnexpress.net)

 Vietnam Net (www.vnn.vn)

Dịch vụ và các dạng quảng cáo trên Vnexpress, Vietnam Net cũng tương tự

như của Tin tức Việt Nam. Mặc dù số lượng độc giả của Tin tức Việt Nam

đứng thứ 2 trong số các trang tin điện tử tiếng Việt, nhưng thị phần quảng cáo

của Tin tức Việt nam chiếm tỷ lệ thấp hơn do thời gian ra đời ngắn hơn (từ

tháng 6 năm 2003).

5

Báo cáo chuyên đề thực tập – Sinh viên Trần Thị Thu Trang, lớp Marketing 42B

Vnexpress là một trang tin điện tử đầu tiên ở Việt Nam, ra đời năm 2000 do

công ty FPT Internet làm chủ quản (nay là công ty truyền thông FPT). Lợi thế

của Vnexpress là thời gian tiếp cận độc giả (là trang tin điện tử đầu tiên) và uy

tín của đơn vị chủ quản (FPT là một công ty được nhiều người biết đến và

ngưỡng mộ). Cạnh tranh với Vnexpress, Scom và Tin tức Việt nam phải nỗ

lực cố gắng rất nhiều trong hiện tại và cả giai đoạn tiếp theo.

Sau sự ra đời của Vnexpress là Báo Vietnam Net. Cũng tương tự như

Vnexpress, Vietnam Net có thế mạnh lớn là sự hậu thuẫn của đơn vị chủ quản.

Nội dung của Vietnam Net tập trung chủ yếu vào các vấn đề thời sự trong

nước, các nội dung tuyên truyền cho hoạt động của Đảng, Nhà nước. Trong

khi đó, Vnexpress thiên về các nội dung kinh tế, xã hội nói chung và Tin tức

Việt Nam thì khai thác các đề tài và nội dung được giới trẻ quan tâm.

Vnexpress và Vietnam Net có đội ngũ phóng viên khai thác tin tại hiện trường

và sử dụng nhiều nguồn tin của chính phóng viên mình thực hiện, trong khi đó

Tin tức Việt Nam sử dụng tin tức cập nhật và chọn lọc từ nhiều nguồn báo chí,

do vậy có ưu điểm là nguồn tin tổng hợp, độc giả có thể chỉ cần truy cập vào

Tin tức Việt Nam là có thể nắm được những tin tức và sự kiện nổi bật nhất.

Mức độ cập nhật của cả 3 website là ngang nhau.

Vnexpress và Vietnam Net chính là hai đối thủ cạnh tranh trực tiếp, và là 2 đối

thủ mạnh nhất của Tin tức Việt Nam.

b/ Cạnh tranh ngành

Như đã trình bày ở trên, ngành dịch vụ truyền thông trực tuyến và điển hình là

ngành quảng cáo trực tuyến ở Việt Nam hiện nay, mức độ cạnh tranh rất gay

gắt vì số lượng khách hàng có hạn và số nhà cung cấp lại rất nhiều. Ngoài 3

website tin điện tử nổi bật nhất (Vnexpress, Vietnam Net, Tin tức Việt Nam)

thu hút được nhiều quảng cáo của các công ty, các nhà cung cấp nhỏ, các

website trung bình và các tòa soạn báo cũng tham gia vào thị trường nhỏ bé

này. Đó là những đối thủ cạnh tranh trong ngành của Scom và cũng cần phải

có các chiến lược, kế hoạch đối phó. Quảng cáo đặt trên các website này

không nhiều và doanh số đem lại cho các nhà cung cấp cũng rất hạn chế.

Nhiều đơn vị chấp nhận kinh doanh hòa vốn để nhằm mục tiêu hướng tới dài

hạn khi thị trường quảng cáo trực tuyến phát triển khả quan hơn.

6