Xu hướng biến đổi của tầng lớp trí thức trong thời kỳ đổi mới

36 Xa hoi hoc s6'4 (112), 2010

XU HI/CNG BIEN DOI CUA TANG L6P TRITHU'C

TRONG THC)I KY DOI M6 I

BUI THI THANH HA*

Sfl bien ddi cd ca'u cua xa hoi Viet Nam thdi ky ddi mdi, dac biet trong qua trinh

day manh cong nghiep hda, hien dai hda (CNH,HDH) dat nfldc bao gdm nhflng bien

ddi cua nhieu giai tang trong xa hoi. Nhflng bien ddi nay luon chiu sfl tac dong cua

nhieu yeu to' va tao nen nhflng xu hfldng khac nhau. Mot trong cac tang Idp ed nhflng

thay ddi manh me nhat dd la tri thflc. Bai viet nay danh gia thflc trang va xu hfldng

bien ddi cua tri thflc Viet Nam, cung nhflng yeu to' tac dong nhlm gdp phan nhan

dien cd ca'u xa hoi Viet Nam dang thay ddi.

Bai viet sfl dung phfldng phap tdng quan eac tai lieu, ket qua nghien cflu cd lien

quan den tang Idp tri thflc Viet Nam tfl nam 1991 den nay.

1. Tri thvfc, dac trflng, chiifc nang va vai tro ciia tang Idp tri thtjfc

Cd rat nhieu dinh nghia de hieu tri thflc la ai. Ve cd ban, sfl phan tach tang Idp

tri thflc trong so sanh vdi cac tang Idp xa hoi khac dfla tren dac thu cua hoat dong

nghe nghiep. Tuy nhien, tang Idp tri thflc cd hoat dong nghe dac biet, khien cho ho cd

mat d tat ca moi linh vflc, moi nganh, moi khu vflc lanh tho va lien quan tdi moi giai

cap, ting Idp khac trong xa hoi.

Nghi quyet 27 NQ/T U ngay 6/8/2008 eua BCH TW Dang dinh nghia: tri thflc la

"nhiing ngUdi lao ddng tri dc, cd trinh do hgc vdn cao vi llnh vUc chuyen won nhdt

dinh, cd ndng lUc tii duy doc lap, sdng tao, truyin bd vd lam gidu tri thdc, tao ra

nhiing sdn pham vat chdt vd tinh thdn cd gid tri ddi vdi xd hdi".

Nhfl vay, tieu chi dlu tien de phan biet tri thflc vdi cac ting Idp khac trong xa

hoi la dac trflng hoat dong lao dong cua ho - lao dong tri dc. Tuy nhien, day chi la tieu

chi cd ban dau tien, can nhflng chfla du.

Ve cd ban, cd the phan ra hai nhdm quan diem khac nhau de hieu tri thflc la ai.

Nhdm quan diem thfl nha't nhan manh cae dac thu phfldng thflc lad dong nghe nghiep cua

tang Idp tri thflc, cho rang tri thflc la nhiing ngfldi chu yeu lam viec tri dc, ed tnnh do ve

llnh vflc chuyen mon nha't dinh (thay ddi theo trinh do phat trien cua xa hoi). Hoat dong

lao dong tri dc cua ho cd tinh phfle tap nha't dinh, tao ra nhflng gia tri mdi cho xa hoi.

Nhdm quan diem thfl hai nha'n manh den nhflng pham cha't nhan each van hda cua tri

thflc va xem chiing nhfl mot noi dung khong the thieu trong dinh nghia ve tang Idp nay.

' TS. Vien Xd hoi hoc