Xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN THỊ HỒNG HOA

XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRÊN ĐỊA BÀN

HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SỸ THEO ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN – 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN THỊ HỒNG HOA

XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRÊN ĐỊA BÀN

HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SỸ THEO ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Quang Huy

PGS.TS. Trần Quang Huy

THÁI NGUYÊN – 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân và không

sao chép các công trình nghiên cứu của người khác để làm sản phẩm của

riêng mình. Các số liệu có nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ đúng nguyên tắc và kết

quả trình bày trong luận văn được thu thập trong quá trình nghiên cứu là trung

thực chưa từng được ai công bố trước đây. Tác giả hoàn toàn chịu trách nhiệm

về tính xác thực và nguyên bản của luận văn.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2020

Học viên

Trần Thị Hồng Hoa

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này, trước tiên tôi xin chân thành cảm ơn Ban

Giám hiệu Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên, các

thầy cô giáo đã trực tiếp truyền thụ, trang bị cho tôi những kiến thức cơ

bản và những định hướng đúng đắn trong học tập và tu dưỡng đạo đức, tạo

tiền đề tốt để tôi học tập và nghiên cứu.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Trần Quang

Huy đã dành nhiều thời gian và tâm huyết, tận tình hướng dẫn chỉ bảo cho tôi

trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn UBND huyện Bát Xát, Ban Chỉ đạo xây

dựng nông thôn mới huyện Bát Xát đã cung cấp những thông tin cần thiết và

giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân và bạn bè đã

quan tâm giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện cho tôi trong học tập, tiến hành

nghiên cứu và hoàn thành đề tài này.

Xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2020

Học viên

Trần Thị Hồng Hoa

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC...........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT ........................................................ vi

DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................vii

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, HÌNH...............................................viii

PHẦN MỞ ĐẦU.................................................................................................. 1

1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu.......................................................................................... 3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..................................................................... 3

4. Đóng góp của luận văn...................................................................................... 4

5. Kết cấu của đề tài .............................................................................................. 4

Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ XÂY DỰNG NÔNG

THÔN MỚI.......................................................................................................... 5

1.1. Cơ sở lý luận về xây dựng nông thôn mới ..................................................... 5

1.1.1. Khái quát về nông thôn ............................................................................... 5

1.1.2. Khái quát về xây dựng nông thôn mới........................................................ 7

1.2. Cơ sở thực tiễn về xây dựng nông thôn mới................................................ 22

1.2.1. Kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới ở một số địa phương trong nước 22

1.2.2. Bài học kinh nghiệm đối với huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai....................... 26

Chƣơng 2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................................................. 28

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ...................................................................................... 28

2.2. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................. 28

2.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu ................................................................... 28

2.2.2. Phương pháp tổng hợp dữ liệu .................................................................. 30

2.2.3. Phương pháp phân tích dữ liệu ................................................................. 30

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu................................................................. 31

iv

Chƣơng 3 THỰC TRẠNG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRÊN ĐỊA

BÀN HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI.................................................... 34

3.1. Giới thiệu chung về huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai........................................ 34

3.1.1. Điều kiện tự nhiên..................................................................................... 34

3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội.......................................................................... 38

3.1.3. Đánh giá chung về huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai ...................................... 42

3.2. Thực trạng xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Bát Xát, tỉnh Lào

Cai ....................................................................................................................... 43

3.2.1. Thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng nông thôn mới..................................... 43

3.2.2. Xây dựng đội ngũ làm công tác xây dựng nông thôn mới........................ 46

3.2.3. Tuyên truyền thực hiện xây dựng nông thôn mới..................................... 48

3.2.4. Ban hành và thực hiện các chính sách về xây dựng nông thôn mới......... 52

3.2.5. Huy động nguồn lực cho xây dựng nông thôn mới .................................. 55

3.2.6. Công tác kiểm tra, giám sát hoạt động xây dựng nông thôn mới ............. 60

3.2.7. Đánh giá kết quả thực hiện xây dựng nông thôn mới............................... 61

3.2.8. Kết quả khảo sát người dân về chương trình xây dựng nông thôn mới

trên địa bàn huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai............................................................ 70

3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện

Bát Xát, tỉnh Lào Cai .......................................................................................... 72

3.4. Đánh giá chung về công tác xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện

Bát Xát, tỉnh Lào Cai .......................................................................................... 74

3.4.1. Những kết quả đạt được ............................................................................ 74

3.4.2. Một số hạn chế và nguyên nhân của hạn chế............................................ 76

Chƣơng 4 GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI

TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI............................... 80

4.1. Quan điểm, mục tiêu xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Bát

Xát, tỉnh Lào Cai đến năm 2025 ......................................................................... 80

4.1.1. Quan điểm xây dựng nông thôn mới đến năm 2025................................. 80

v

4.1.2. Mục tiêu xây dựng nông thôn mới đến năm 2025 .................................... 81

4.2. Giải pháp đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Bát

Xát, tỉnh Lào Cai đến năm 2025 ......................................................................... 82

4.2.1. Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nông thôn mới............ 82

4.2.2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền xây dựng nông thôn mới...................... 84

4.2.3. Nâng cao hiệu quả công tác huy động và sử dụng nguồn lực cho xây

dựng nông thôn mới ............................................................................................ 86

4.2.4. Tập trung thực hiện các tiêu chí có số xã đạt được còn thấp.................... 87

4.2.5. Một số giải pháp khác ............................................................................... 89

4.3. Một số kiến nghị........................................................................................... 91

4.3.1. Kiến nghị đối với Trung ương .................................................................. 91

4.3.2. Kiến nghị đối với tỉnh Lào Cai ................................................................. 91

KẾT LUẬN........................................................................................................ 93

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 95

PHỤ LỤC........................................................................................................... 97

vi

DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT

STT DẠNG VIẾT TẮT DẠNG ĐẦY ĐỦ

1 BNNPTNT Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

2 DN Doanh nghiệp

3 ĐTV Đơn vị tính

4 HTX Hợp tác xã

5 MTTQ Mặt trận tổ quốc

6 MTQG Mục tiêu quốc gia

7 NTM Nông thôn mới

8 NQ Nghị quyết

9 QĐ Quyết định

10 TT Thông tư

11 TTg Thủ tướng chính phủ

12 TW Trung ương

13 UBND Ủy ban nhân dân

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Thang đo Likert .............................................................................. 29

Bảng 3.1: Tổng hợp công tác đào tạo, tập huấn xây dựng nông thôn mới giai

đoạn 2016-2019 .............................................................................. 46

Bảng 3.2: Tổng hợp công tác tuyên truyền xây dựng nông thôn mới giai đoạn

2016-2019 ....................................................................................... 49

Bảng 3.3: Tổng hợp các văn bản triển khai thực hiện chương trình xây dựng

nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2019............................................. 53

Bảng 3.4: Kết quả huy động nguồn lực xây dựng nông thôn mới huyện Bát

Xát giai đoạn 2016-2019................................................................. 56

Bảng 3.5: Kết quả thực hiện xây dựng nông thôn mới huyện Bát Xát xét theo

nhóm tiêu chí................................................................................... 62

Bảng 3.6: Kết quả thực hiện xây dựng nông thôn mới huyện Bát Xát xét theo

tiêu chí............................................................................................. 63

Bảng 3.7: Kết quả thực hiện xây dựng nông thôn mới huyện Bát Xát xét theo

địa bàn các xã.................................................................................. 69

Bảng 3.8: Kết quả đánh giá của người dân về chương trình xây dựng nông

thôn mới .......................................................................................... 70

viii

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, HÌNH

Sơ đồ

Sơ đồ 3.1: Tổ chức bộ máy xây dựng nông thôn mới huyện Bát Xát ............ 44

Biểu đồ

Biểu đồ 3.1: Quy mô huy động nguồn lực xây dựng nông thôn mới huyện Bát

Xát giai đoạn 2016-2019................................................................. 57

Biểu đồ 3.2: Cơ cấu huy động nguồn lực xây dựng nông thôn mới huyện Bát

Xát giai đoạn 2016-2019................................................................. 58

Hình

Hình 3.1: Sổ tay xây dựng nông thôn mới...................................................... 51