Xác định tác nhân gây bệnh đốm nâu (Neoscytalidium Dimidiatum) trên cây thanh long dựa vào trình tự vvungfITS-RADN

KHOA HOC CONO NGHE

XAC DflXIH TAC N H AN GAY BENH OOM NAU

\l\IE O S C Y T A U D lU M D IM ID IA TU M ) TREIXI CAY

THAIXIH LONG D U A VAO TR IN H TU V U NG IT 5-R A D N

Vo Thi Thu Oanh1, Bui Cach Tuyen2, Nguyin Phan Thanh1, Le Dinh Don1, Phan Thi Thu Hien3

t o m tAt

Muoi mot mau canh, qua thanh long bi benh dom nau thu thap tai Ham Thuan Nam, Ham Thuan Bac va

Bac Binh cua tinh Binh Thuan da duoc dinh danh ve hinh thai la do nam Neoscytalidium dimidiatum (Penz)

Crous & Slippers gay ra. So sanh trinh tir vimg gien ITS cua 11 mau phan lap nam Neoscytalidium

dimidiatum dugc thuc hien tai Vien Nghien cuu CNSH va Moi Truong - Truong Dai hoc Nong Lam TP. Ho

Chi Minh. Ket qua so sanh voi cac trinh tu da dugc cong bo tren ngan hang gien cua loai Neoscytalidium

dimidiatum gay benh dom nau tren cay thanh long cho thay, cac mSu phan lap o tinh Binh Thuan la loai

Neoscytalidium dimidiatum va tuong dong rat cao voi trinh tu cua loai Neoscytalidium dimidiatum cua

Trung Quoc phan lap tir mSu benh dom nau tren cay thanh long. Ket qua cung ghi nhan, 11 mau phan lap

Neoscytalidium dimidiatum d Binh Thuan chia thanh 2 nhom, trong do nhom 2 gom cac mau C_HTB1,

Q_HTB, C_HTB2, C_HTB3, C_BB1, C_BB2, C_BB3, Q_BB co quan he gan voi loai Neoscytalidium

dimidiatum cua Trung Quoc va nhom 1 gom cac mau phan lap Q_HTN, C_HTN1, C_HTN2 la nhom dac

trung rieng cho loai Neoscytalidium dimidiatum gay benh tren thanh long o Binh Thuan, Viet Nam.

Tir khoa: Neoscytalidium dimidiatum, Scytalidium dimidiatum, benh dom nau, benh loet than, cay thanh

long.

1 .D A T VAN DE

Hien nay o nuoc ta, thanh long la mot loai cay an

qua co kim ngach xuat khau Ion nhat so voi cac loai

qua khac. Truoc nhu cau cung cap nguon nguyen

lieu xuat khau, thanh long duoc trong ngay cang

nhieu voi viec mo rong dien tich, tham canh cao va

tang nang suat da tao dieu kien cho nhieu loai sau

benh phat trien gay hai. Mot so loai benh truoc kia la

thu yeu, gay hai khong nhieu nhu benh than thu,

benh vang be, ram canh, benh thoi qua...nay da tro

thanh doi tuong gay hai nghiem trong can phai duoc

phong trir thuong xuyen. Tir nam 2009 den nay, tren

thanh long da xuat hien mot loai benh moi goi la

benh dom trang, dom vang, dom nau, benh loet,

benh la gay hai ca tren canh va qua thanh long. Benh

nay cung da duoc bao cao la benh hai quan trong

tren thanh long o Trung Quoc, Malaysia va Dai Loan

voi ten goi la benh dom nau do.

Theo Chuang va ctv, 2012; Lan va ctv, 2012,

benh do nam Neoscytalidium dimidiatum gay ra,

1 Truong Dai hoc Nong Lam TP. Ho Chi Minh

2 Bo Tai nguyen va Moi truong

: Trung tam Kiem dich thuc vat sau nhap khau II

nam nay co nhieu ten goi khac nhau Scytalidium

dimidiatum (Baran va ctv, 1998), Fusicoccum

dimidiatum (Farr va ctv, 2005), Nattrassia

mamferae (Sutton va Dyko, 1989). Viec dinh danh

nam dua tren dac diem hinh thai doi khi co su nham

lan ve mot vai dac diem nao do nhu mau sac tan nam

tren cac moi truong nuoi cay khac nhau, hinh dang

bao tu, kha nang chju nhiet. Do vay, ngoai dinh danh

tac nhan gay benh dua vao cac dac diem hinh thai,

can phai co them cac phuong phap khac de co co so

chac chan hon. Do la su dung ky thuat sinh hoc phan

tu de giai va phan tich tnnh tu ADN tren vung ITS.

Phan tich trinh tu vung ITS la phuong phap tot de

xac dinh cac thay doi di truyen o muc do loai va duoi

loai. Trinh tu rADN cua nam duoc dung cho nhung

nghien cuu ve da dang kieu gien vi vimg ITS vua co

trinh tu bao ton vua co cac trinh tu thay doi de nhan

biet nhung khac biet ve loai. Trong nghien cuu nay,

trinh tu vung ITS-rADN cua cac m&u phan lap nam

Neoscytalidium tren canh, qua thanh long bi benh

duoc phan tich de xac dinh loai nam gay benh dom

nau tren cay thanh long o Binh Thuan hien nay.

2. VAT LIEU VA PHUUNG PHAP NGHIBM CUU

2.1. Phan lap, xac dinh tac nhan gay benh dom

nau tren thanh long theo dac diem hinh thai

NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 11/2014 17