Việc làm trong quá trình công nghiệp hóa ở bắc ninh

Việc làm trong quá trình công nghiệp hóa ở

Bắc Ninh

Vũ Bá Hải

Trường Đại học Kinh tế

Luận văn ThS ngành: Kinh tế chính trị; Mã số: 60 31 01

Người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Đình Bảng

Năm bảo vệ: 2008

Abstract: Khái quát hóa những vấn đề cơ bản về lý luận lao động, việc làm và thất

nghiệp, làm rõ các nhân tố tác động đến việc làm trong qúa trình công nghệp hóa và kinh

nghiệm giải quyết việc làm ở một số địa phương; nghiên cứu đặc điểm tự nhiên, kinh tế￾xã hội và tình hình giải quyết việc làm ở tỉnh Bắc Ninh từ 1997 đến nay, chỉ ra những tồn

tại và nguyên nhân, từ đó xây dựng một số giải pháp như: Gắn việc quy hoạch các khu đô

thị, khu công nghiệp với giải quyết việc làm; đa dạng hóa ngành nghề; đẩy nhanh quá

trình phát triển nông thôn, công nghiệp và dịch vụ theo hướng CNH; khôi phục và phát

triển các ngành nghề thủ công truyền thống; thu hút đầu tư nước ngoài; thực hiện tốt

chính sách dân số; phát triển thị trường sức lao động

Keywords: Công nghiệp hóa; Kinh tế lao động; Bắc Ninh; Việc làm

Content

Më §Çu

1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi

ViÖc lµm lu«n lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò x· héi cã tÝnh cÊp thiÕt toµn cÇu, lµ mèi quan

t©m lín cña tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Æc biÖt lµ c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn.

ë n-íc ta, vÊn ®Ò viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng lu«n ®-îc §¶ng vµ nhµ n-íc ta ®Æc biÖt

quan t©m. §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng chØ râ: “Gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ yÕu tè

quyÕt ®Þnh ®Ó ph¸t huy nh©n tè con ng-êi, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, lµm lµnh m¹nh ho¸ x·

héi, ®¸p øng nguyÖn väng chÝnh ®¸ng vµ yªu cÇu bøc xóc cña nh©n d©n.

T¹o viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng, mét mÆt ph¸t huy ®-îc tiÒm n¨ng lao ®éng nguån lùc to

lín cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi, mÆt kh¸c lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cã

hiÖu qu¶ nhÊt, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, gãp phÇn gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ vµ trËt tù an toµn

x· héi, t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n-íc.

B¾c Ninh lµ mét tØnh nhá thuéc ®ång b»ng B¾c bé, ®-îc t¸ch ra tõ tØnh Hµ B¾c cò

(1/1/1997) víi diÖn tÝch tù nhiªn 803,9 km2

, d©n sè 976,700 ng-êi (2003). Sau nh÷ng n¨m t¸i lËp

tØnh, B¾c Ninh cïng víi c¶ n-íc b-íc vµo qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Vµ tõ n¨m

2000 ®Õn nay, kinh tÕ B¾c Ninh lu«n t¨ng tr-ëng víi nhÞp ®é cao, t-¬ng ®èi toµn diÖn, c¬ cÊu

kinh tÕ chuyÓn dÞch theo h-íng tÝch cùc. Tæng s¶n phÈm néi ®Þa (GDP) hµng n¨m b×nh qu©n

13,9%, tû träng GDP cña khu vùc c«ng nghiÖp, x©y dùng t¨ng nhanh tõ 25, 6% (2000) lªn 47,2%

n¨m 2005, cïng víi ®ã lµ qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa diÔn ra nhanh chãng.

Tuy nhiªn, B¾c Ninh vÉn cßn mang ®Ëm dÊu Ên cña mét tØnh n«ng nghiÖp, lao ®éng n«ng

nghiÖp chiÕm 68,2% (2003) vµ mét trong nh÷ng th¸ch thøc lín nhÊt cña B¾c Ninh hiÖn nay lµ

t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp ®ang cã xu h-íng t¨ng nhÊt lµ ë khu vùc n«ng th«n. MÆt kh¸c tû lÖ gia

t¨ng d©n sè cßn kh¸ cao trong khi diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp cã h¹n. §iÒu ®ã ®· vµ ®ang c¶n trë

qu¸ tr×nh CNH, H§H cña tØnh vµ lµ mét bøc xóc ngµy cµng lín vÒ viÖc lµm ë B¾c Ninh hiÖn nay.

V× vËy, nghiªn cøu vÊn ®Ò viÖc lµm ë tØnh B¾c Ninh hiÖn nay nh»m ®¸nh gi¸ ®óng thùc

tr¹ng, t×m ra ph-¬ng h-íng vµ nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó sö dông hîp lý nguån lao ®éng ®ang

lµ mét ®ßi hái cÊp b¸ch, cã ý nghÜa thiÕt thùc c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn. Do vËy, t«i chän ®Òn tµi

“ViÖc lµm trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë B¾c Ninh” lµm luËn v¨n th¹c sü cña m×nh.

2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi:

- ë n-íc ta tõ nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû XX trë l¹i ®©y ®· cã nh÷ng t¸c gi¶ cã nh÷ng c«ng

tr×nh, bµi viÕt xung quanh vÊn ®Ò nµy tiªu biÓu nh-:

- PTS NguyÔn H÷u Dòng, PTS TrÇn H÷u Trung (Chñ biªn): VÒ chÝnh s¸ch gi¶i quyÕt viÖc

lµm ë ViÖt Nam, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia. HN 1997. C¸c t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy tæng qu¸t vÒ ph-¬ng

ph¸p luËn vµ ph-¬ng ph¸p tiÕp cËn chÝnh s¸ch viÖc lµm, lµm râ thùc tr¹ng vÊn ®Ò viÖc lµm ë ViÖt

Nam hiÖn nay. Tõ ®ã khuyÕn nghÞ, ®Þnh h-íng mét sè chÝnh s¸ch cô thÓ vÒ viÖc lµm trong c«ng

cuéc CNH, H§H.

- TS NguyÔn H÷u Dòng: Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò lao ®éng vµ viÖc lµm trong qu¸ tr×nh ®« thÞ

hãa, c«ng nghiÕp hãa n«ng nghiÖp n«ng th«n – T¹p chÝ Lao ®éng x· héi, sè 247 ( tõ 16 –

30/9/2004). T¸c gi¶ ®· ®Ò cËp ®Õn thùc tr¹ng vÒ lao ®éng vµ viÖc lµm ë n«ng th«n trong qu¸ trinh

CNH, H§H vµ ®« thÞ hãa, ®ång thêi ®-a ra nh÷ng ph-¬ng h-íng vµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó gi¶i

quyÕt viÖc lµm ë n«ng th«n.

- PGS.TS NguyÔn Sinh Cóc: Gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n«ng th«n vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra, T¹p

chÝ Con sè vµ sù kiÖn, sè 8/ 2003, trong bµi viÕt t¸c gi¶ ®· ®Ò cËp nh÷ng biÕn ®éng cña t×nh h×nh

d©n sè ë n«ng th«n vµ nh÷ng xu h-íng míi trong viÖc t¹o viÖc lµm ë n«ng th«n: Kinh tÕ trang