Việc làm cho người lao động nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

KHĂM PHEN PHÊNG PHẮC ĐY

VIÖC LµM CHO ng­êi LAO §éNG N¤NG TH¤N

ë TØNH HñA PH¡N N¦íC CéNG HßA D¢N CHñ NH¢N D¢N LµO

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ CHÍNH TRỊ

HÀ NỘI - 2018

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

KHĂM PHEN PHÊNG PHẮC ĐY

VIÖC LµM CHO ng­êi LAO §éNG N¤NG TH¤N

ë TØNH HñA PH¡N N¦íC CéNG HßA D¢N CHñ NH¢N D¢N LµO

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ CHÍNH TRỊ

Mã số: 62 31 01 02

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

1. TS. MAI THẾ HỞN

2. PGS. TS. HOÀNG THỊ BÍCH LOAN

HÀ NỘI - 2018

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của

riêng tôi. Các số liệu nêu trong luận án là trung thực, có

nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định.

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

KHĂM PHEN PHÊNG PHẮC ĐY

MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU 1

Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ

TÀI LUẬN ÁN 7

1.1. Những công trình nghiên cứu liên quan đến việc làm và giải quyết việc

làm cho người lao động nông thôn 7

1.2. Tổng quan kết quả nghiên cứu của các công trình liên quan đến luận án và

những vấn đề luận án tiếp tục nghiên cứu 24

Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VIỆC LÀM CHO NGƯỜI

LAO ĐỘNG NÔNG THÔN 28

2.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của việc làm cho người lao động nông thôn 28

2.2. Yêu cầu và các nhân tố ảnh hưởng đến việc làm cho người lao động nông thôn 43

2.3. Kinh nghiệm giải quyết việc làm cho người lao động nông thôn của một

số tỉnh ở Việt Nam và Lào 58

Chương 3: THỰC TRẠNG VIỆC LÀM CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG NÔNG

THÔN Ở TỈNH HỦA PHĂN NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN

LÀO GIAI ĐOẠN 2010-2016 76

3.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Hủa Phăn tác động

đến việc làm cho người lao động nông thôn 76

3.2. Kết quả, hạn chế và những vấn đề đặt ra trong giải quyết việc làm cho

người lao động nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn 87

Chương 4: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NHẰM GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM

CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG NÔNG THÔN Ở TỈNH HỦA PHĂN NƯỚC

CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO ĐẾN NĂM 2025 117

4.1. Một số dự báo và quan điểm cơ bản nhằm giải quyết việc làm cho người

lao động nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn 117

4.2. Những giải pháp chủ yếu giải quyết việc làm cho người lao động nông

thôn ở tỉnh Hủa Phăn nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào 125

KẾT LUẬN 149

DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN

ĐẾN LUẬN ÁN 151

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 152

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CHDCND Lào : Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

ĐNDCM Lào : Đảng Nhân dân Cách mạng

GQVL : Giải quyết việc làm

HĐND : Hội đồng nhân dân

KT - XH : Kinh tế - xã hội

KTTT : Kinh tế thị trường

LĐNT : Lao động nông thôn

LLLĐ : Lực lượng lao động

UBND : Ủy ban nhân dân

XHCN : Xã hội chủ nghĩa

DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang

Bảng 3.1: Cơ cấu kinh tế theo ngành của tỉnh Hủa Phăn 78

Bảng 3.2: Năng suất lao động trong các ngành kinh tế của tỉnh qua các năm 80

Bảng 3.3: Diện tích, dân số các đơn vị ở tỉnh Hủa Phăn năm 2016 83

Bảng 3.4: Quy mô dân số và lực lượng lao động nông thôn ở tỉnh Hủa

Phăn giai đoạn 2011- 2016 88

Bảng 3.5: Cơ cấu lực lượng lao động nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn theo

nhóm tuổi (2016) 89

Bảng 3.6: Nguồn lao động theo trình độ đào tạo giai đoạn 2010-2016

ở tỉnh Hủa Phăn 90

Bảng 3.7: Tình hình thiếu việc làm của lực lượng lao động giai đoạn

2012- 2016 ở tỉnh Hủa Phăn 92

Bảng 3.8: Số lao động được tạo việc làm theo ngành và tỷ lệ lao động

được tạo việc làm 94

Bảng 3.9: Bình quân thu nhập của lao động nông thôn ở tỉnh Hủa

Phăn trong những năm gần đây 97

Bảng 3.10: Cơ cấu lao động theo các ngành kinh tế giai đoạn 2005 -

2015 ở tỉnh Hủa Phăn 102

Bảng 3.11: Người lao động nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn tham gia xuất

khẩu lao động giai đoạn 2010-2016 104

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Ngày nay, việc làm, thiếu việc làm, thất nghiệp là một trong những vấn

đề có tính chất toàn cầu, là mối quan tâm của hầu hết các quốc gia bởi nó ảnh

hưởng trực tiếp đến sự phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của một đất nước.

Vì vậy, việc làm cho người lao động luôn là một trong những vấn đề được tất

cả các quốc gia trên thế giới đặc biệt quan tâm vì đây không chỉ là vấn đề liên

quan đến thu nhập, ổn định cuộc sống cho cá nhân và gia đình người lao động

mà còn góp phần bảo đảm cho sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia cũng

như mỗi địa phương.

Ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào (CHDCND Lào), dân số sống ở

khu vực nông thôn chiếm tỉ lệ lớn, tình trạng thiếu việc làm đang là vấn đề hết

sức cấp bách hiện nay. Do đó, vấn đề giải quyết tình trạng đang là một trong

những vấn đề cấp bách của các địa phương. Để có thể cải thiện tình trạng thất

nghiệp ở khu vực nông thôn, nâng cao mức sống và thu nhập, rút ngắn dần

khoảng cách giữa nông thôn và thành thị cần phải có những biện pháp tạo

việc làm, thu hút lao động nông nghiệp, giảm dần tình trạng thất nghiệp ở khu

vực này, nâng cao chất lượng nguồn lao động đáp ứng yêu cầu của quá trình

công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đây cũng là vấn đề được Đảng và

Nhà nước Lào hết sức quan tâm.

Ở CHDCND Lào, vấn đề việc làm và giải quyết việc làm cho người lao

động nông thôn được xác định là một động lực to lớn thúc đẩy quá trình sản

xuất phát triển, đồng thời phát huy được thế mạnh của người trong lao động,

nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cũng như thu nhập của nhân dân các bộ

tộc Lào. Do đó, trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước CHDCND Lào nói

chung và tỉnh Hủa Phăn nói riêng đã có nhiều chủ trương, chính sách đúng đắn

trong việc giải quyết việc làm cho người lao động nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn.

Nhờ đó, nông dân ngày càng có thêm nhiều việc làm, góp phần nâng cao đời

2

sống vất chất và tinh thần, đồng thời giữ gìn an ninh trật tự ở địa phương một

cách vững chắc.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng NDCM Lào đã khẳng định:

Phát triển các chương trình đào tạo lao động có sự phong phú và

chất lượng, xây dựng chính sách thuận lợi để lao động có thể tham

gia vào thị trường lao động; đào tạo được lao động có ý thức dân

tộc, thành công dân tốt, tôn trọng quy định pháp luật, có tính kỷ

luật, đạo đức nghề nghiệp, chăm chỉ, cần cù, hăng hái trong việc

phát triển bản thân, có công ăn việc làm vững chắc, được quản lý và

bảo vệ quyền lợi theo pháp luật [136, tr.97].

Tỉnh Hủa Phăn là tỉnh miền núi phía Bắc CHDCND Lào, có điều kiện

phát triển kinh tế đa dạng với thế mạnh về nông, lâm, ngư nghiệp và dịch vụ.

Thực hiện chính sách mở cửa, tăng cường hợp tác với giao lưu quốc tế của

Đảng và Nhà nước đã tạo ra cơ hội và điều kiện phát triển kinh tế những năm

qua. Đây là tỉnh có nhiều tiềm năng để phát triển nông nghiệp, trong quá trình

phát triển kinh tế - xã hội nông nghiệp luôn được chú trọng và đạt hiệu quả

khá cao, bộ mặt nông thôn đã có sự đổi mới; nhiều ngành nghề truyền thống

được khôi phục, tạo việc làm tại chỗ, góp phần chuyển dịch cơ cấu nông

nghiệp và xóa đói, giảm nghèo, nhất là ở khu vực miền núi.

Những năm qua, việc làm cho người lao động nói chung và việc làm

cho người lao động ở nông thôn nói riêng của tỉnh đã được chú trọng. Vấn đề

đào tạo nghề người lao động nông thôn đã bước đầu được chú trọng, khiến

lực lượng lao động nông thôn ngày càng đóng góp đáng kể sự phát triển kinh

tế, xóa đói giảm nghèo, thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới đất nước. Tuy

nhiên, vấn đề việc làm và giải quyết việc làm cho người lao động nông thôn ở

đây còn gặp phải một số khó khăn, bất cập. Người lao động nông thôn tuy trẻ

nhưng trình độ thấp, ít được đào tạo cơ bản. Số người đến tuổi lao động ngày

một tăng lên, số người thất nghiệp ở khu vực nông thôn di chuyển ra thành thị

3

tìm việc làm càng nhiều. Do thiếu việc làm thu nhập thấp, gây sức ép rất lớn

về nhu cầu giải quyết việc làm đối với chính quyền các cấp, các ngành…

Vì vậy, nghiên cứu về vấn đề việc làm cho lao động nông thôn ở tỉnh

Hủa Phăn là một yêu cầu cấp bách nhằm hiện thực hóa chiến lược phát triển

kinh tế - xã hội của Tỉnh. Từ những lý do trên, tôi chọn vấn đề “Việc làm cho

người lao động nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn nước Cộng hòa Dân chủ Nhân

dân Lào” làm đề tài luận án tiến sĩ Kinh tế, chuyên ngành Kinh tế chính trị,

với mục đích bước đầu giải quyết một số vấn đề đặt ra từ thực trạng việc làm

cho người lao động nông thôn ở địa phương.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án

2.1. Mục đính nghiên cứu

Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về việc làm cho

người lao động nông thôn; luận án phân tích, đánh giá thực trạng việc làm cho

người lao động nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân

Lào giai đoạn 2010 - 2016; từ đó đề xuất quan điểm, giải pháp chủ yếu nhằm

giải quyết việc làm cho người lao động nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn nước

CHDCND Lào.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục đích nêu trên, luận án giải quyết các nhiệm vụ cơ bản sau:

Thứ nhất, tổng quan những công trình nghiên cứu liên quan đến nội

dung luận án; từ đó đưa ra các vấn đề mà luận án tiếp tục nghiên cứu và làm

sáng tỏ thêm;

Thứ hai, luận giải cơ sở lý luận và thực tiễn về việc làm cho người lao

động nông thôn như khái niệm việc làm cho lao động ở nông thôn; yêu cầu

và những nhân tố tác động đến việc làm cho người lao động nông thôn; kinh

nghiệm của một số địa phương ở Việt Nam và CHDCND Lào về giải quyết

việc làm cho người lao động nông thôn.

Thứ ba, phân tích, đánh giá thực trạng việc làm cho người lao động

nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn nước CHDCND Lào giai đoạn 2010-2016 trên hai

4

phương diện ưu điểm và hạn chế; đồng thời chỉ ra những vấn đề đặt ra trong

việc giải quyết việc làm cho người lao động nông thôn.

Thứ tư, đề xuÊt nh÷ng quan điểm c¬ b¶n vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m

gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao động nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn trong những năm

tiếp theo.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận án là việc làm cho người lao động nông

thôn ở tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Phạm vi về nội dung: Việc làm cho người lao động nông thôn. Cụ thể:

+ Người chưa có việc làm;

+ Người có việc làm song thu nhập thấp.

- Phạm vi về không gian: Việc làm cho người lao động trên địa bàn

nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào.

- Phạm vi về thời gian: Đánh giá thực trạng chủ yếu từ năm 2010 đến

2016 và đề xuất giải pháp đến năm 2025.

4. Cơ sở lý luận và ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu của luận án

4.1. Cơ sở lý luận

Luận án được tiến hành dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác -

Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối chính sánh của Đảng và Nhà nước

Lào về việc làm, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn. Đồng thời sử

dụng chọn lọc các kết quả nghiên cứu trong một số công trình của các tác giả

trong và ngoài nước có liên quan đến luận án.

4.2. Phương pháp nghiên cứu

Luận án sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin,

phương pháp nghiên cứu của kinh tế chính trị. Cụ thể luận án sử dụng:

5

- Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử để luận giải, phân

tích các vấn đề lý luận về việc làm và giải quyết việc làm

- Luận án sử dụng phương pháp trừu tượng hóa khoa học; phương pháp

phân tích, tổng hợp, lô gíc lịch sử, quy nạp, diễn giải và các phương pháp khác

như: thống kê, so sánh, phương pháp phân tích thực chứng và chuẩn tắc;

phương pháp định tính và định lượng… đồng thời sử dụng phương pháp tổng

kết thực tiễn để tìm ra những đặc trưng của vấn đề nghiên cứu và tính quy luật

của đối tượng nghiên cứu

Chương 1: Luận án tổng hợp và hệ thống hóa các kết quả nghiên cứu về

các vấn đề nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án của các học giả nước ngoài và

trong nước. Luận án cũng đánh giá khái quát kết quả các công trình đã được

nghiên cứu; từ đó tìm ra các vấn đề có tính kế thừa bổ sung và hoàn thiện, đồng

thời cũng chỉ ra những vấn đề còn trống trong nghiên cứu về việc làm cho người

lao động nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn.

Chương 2: Luận án sử dụng phương pháp trừu tượng hóa khoa học để

rút ra những khái niệm cơ bản và luận giải những vấn đề lý luận cơ bản về

giải quyết việc làm cho lao động ở nông thôn và các nhân tố ảnh hưởng đến

việc làm và giải quyết việc làm cho người lao động nông thôn; đồng thời luận

án cũng sử dụng phương pháp nghiên cứu đánh giá thực tiễn các vấn đề giải

quyết việc làm của một số địa phương nước ngoài và trong nước, từ đó rút ra

bài học kinh nghiệm cho tỉnh Hủa Phăn.

Chương 3: Luận án sử dụng các phương pháp phân tích định tính và

định lượng; phương pháp phân tích thực chứng và chuẩn tắc; phương pháp

thống kê; phương pháp so sánh, tổng hợp theo lô gíc và sử dụng một số sơ đồ,

biểu đồ, đồ thị nhằm đánh giá thực trạng việc làm và giải quyết việc làm cho

người lao động nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn thời gian qua.

Chương 4: Luận án sử dụng phương pháp tổng hợp khái quát hóa

những vấn đề đã nghiên cứu ở chương 2 và chương 3 để rút ra phương hướng

6

và giải pháp có tính khả thi nhằm giải quyết việc làm cho người lao động

nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn những năm tiếp theo.

5. Đóng góp mới của luận án

- Luận án luận góp phần giải rõ thêm cơ sở lý luận về việc làm cho

người lao động nông thôn tại các nước đang phát triển.

- Phân tích, đánh giá thực trạng việc làm cho người lao động nông thôn ở

tỉnh Hủa Phăn nước CHDCND Lào từ năm 2010 - 2016, chỉ ra những thành tựu,

hạn chế và nguyên nhân của nó; cùng những vấn đề đặt ra về thực trạng việc làm

cho người lao động nông thôn.

- Đề xuất một số giải pháp nhằm giải quyết việc làm cho người lao

động nông thôn ở tỉnh Hủa Phăn nước CHDCND Lào đến 2025 và những

năm tiếp theo nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển dịch cơ cấu lao động, góp phần

giảm tỷ lệ thất nghiệp của tỉnh.

6. Kết cấu của luận án

Ngoài phÇn më ®Çu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung

của luận án bao gồm 4 chương, 9 tiết.

7

Chương 1

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN

ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

Việc làm cho người lao động nông thôn là một vấn đề luôn được quan

tâm vì đây không chỉ là vấn đề có liên quan đến cuộc sống của người lao

động, mà còn liên quan đến tất cả các quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Quá

trình đó diễn ra trong mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, con người với

con người, trong đó có liên quan đến các lợi ích kinh tế và luật pháp. Đây là

vấn đề chủ yếu của toàn bộ đời sống xã hội nhưng ở mỗi giai đoạn lịch sử

khác nhau, giải quyết việc làm cho người lao động cũng có những đặc điểm

khác nhau.

Chính vì vậy, việc nghiên cứu về việc làm cho người lao động được

nhiều nhà khoa học, nhà quản lý cả trong và ngoài nước quan tâm. Trong

phạm vi của luận án, tác giả chỉ tập trung tổng quan một số công trình tiêu

biểu liên quan đến việc làm cho người lao động, trong đó việc làm cho người

lao động nông thôn.

1.1. NHỮNG CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC LÀM

VÀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG NÔNG THÔN

1.1.1. Những công trình nghiên cứu ở nước ngoài

1.1.1.1. Những công trình nghiên cứu liên quan đến những vấn đề lý

luận về việc làm nói chung

Vì việc làm là vấn đề chung của tất các các quốc gia trên thế giới nên

có rất nhiều công trình nghiên cứu của các học giả nước ngoài về vấn đề này.

Tiêu biểu là những công trình nghiên cứu như sau:

* Các cuốn sách:

Công trình nghiên cứu: “Rethinking Rural development” (Nhìn lại sự

phát triển nông thôn); Devclopment Policy Review [99]. Trong công trình

8

này, tác giả tập trung phân tích một số vấn đề chủ yếu trong phát triển nông

thôn đương đại như: phát triển nông thôn là động lực phát triển xã hội; đói

nghèo ở nông thôn là lực cản lớn cho chính sự phát triển nông thôn cũng như

trong phát triển xã hội; đầu tư công của Chính phủ vào nông thôn suy giảm là

một trong những nhân tố khiến cho nông thôn chậm phát triển và tăng sự

chênh lêch phát triển giữa khu vực thành thị và nông thôn. Ngoài ra, công

trình còn đi sâu phân tích một số vấn đề trong phát triển nông thôn như sự

phát triển của trang trại nhỏ để giải quyết việc làm; vấn đề đói nghèo ở nông

thôn; sự tham gia của người dân vào quá trình xây dựng nông thôn mới để

giải quyết việc làm.

Công trình “Decent Work in Rural: akey path for povety Reduction”

(Việc làm thích hợp trong khu vực nông thôn: Chìa khóa cho sự giảm nghèo)

[84]. Nghiên cứu này đã chỉ ra: Hiện nay gần nửa dân số thế giới (khoảng 3,4

tỷ người) sống ở khu vực nông thôn và phần lớn trong số đó thuộc về các

nước đang phát triển. Cộng với tác động của biến đổi khí hậu, giá lương thực

tăng và các yếu tố khác đã tác động tiêu cực tới nông dân, khiến đời sống của

họ không ổn định, rủi ro cao và đói nghèo ở khu vực nông thôn trở nên phổ

biến. Do đó, xóa đói giảm nghèo nên đi cùng với tạo việc làm và phát triển

nông thôn. Công trình chủ yếu tập trung vào các vấn đề: Những hướng cơ bản

giải quyết vấn đề lao động, việc làm ở nông thôn để xóa đói giảm nghèo; biến

đổi khí hậu có tác động như thế nào đến sự phát triển của nông thôn; những

giải pháp cụ thể khả thi trong tạo việc làm ở nông thôn.

Tác giả Jonna Estudillo và các cộng sự trong “Labor markets,

occupational choice, and rural poverty in four Asian countries” [97]. Bài viết

phân tích những cơ chế cơ bản trong thị trường lao động nông thôn dẫn đến tăng

thu nhập và xóa đói giảm nghèo ở các vùng nông thôn của Philippines, Việt

Nam, Bangladesh và Sri Lanka. Việc gia tăng thu nhập phi nông nghiệp, trong

đó tăng thu nhập từ việc làm chính thức, được xem là một động lực quan trọng

9

của tăng trưởng thu nhập và giảm nghèo. Vì vậy, để giảm đói nghèo ở nông

thôn, Chính phủ cần phải có chính sách nhằm tạo ra nhiều việc làm chính thức,

vì vấn đề chất lượng công việc có tác động lớn trong việc cải thiện mức sống của

người lao động nông thôn.

Tác giả Nolwen Henaff, Jean - Yves Martin trong cuốn sách “Lao động

việc làm và nguồn nhân lực ở Việt Nam 15 năm đổi mới” [59]. Tác giả đã đưa

ra những nghiên cứu khái quát về tình hình lao động, việc làm và nguồn nhân

lực Việt Nam giai đoạn 1986-2000. Tác giả cho thấy, sự nghiệp đổi mới ở

Việt Nam có một ưu thế lớn là nguồn nhân lực dồi dào, khả năng mở rộng

việc làm trong quá trình đổi mới, phát triển nền kinh tế thị trường rất lớn,

song do chất lượng nguồn nhân lực còn thấp, đa số lào động chưa qua đào tạo

nghề nên khả năng đáp ứng yêu cầu phát triển rất hạn chế. Cùng với sự yếu

kém về thiết bị máy móc, công nghệ sản xuất, chất lượng hàng hóa làm ra khó

cạnh tranh trên thị trường cả trong và ngoài nước nên việc làm và thu nhập

của người lao động thấp, thiếu ổn định. Điều đó cho thấy, để phát triển nguồn

nhân lực, công tác đào tạo nghề cho người lao động cần phải xem là một

trong những ưu tiên hàng đầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa

những năm tiếp theo.

Các tác giả Tuan Francis, Somwaru Agapi, Diao Xinshen trong cuốn

“Lao động nông thôn di cư, đặc điểm và mô hình việc làm - Nghiên cứu dựa

trên điều tra nông nghiệp Trung Quốc” [89]. Các tác giả cho rằng quá trình

công nghiệp hóa diễn ra mạnh mẽ ở Trung Quốc và sự gia tăng năng suất trong

nông nghiệp hàm ý rằng những lao động nông thôn sẽ được thu hút vào các

hoạt động sản xuất phi nông nghiệp. Kết quả là họ sẽ có nhiều cơ hội để tăng

thu nhập ở khu vực phi nông nghiệp. Công trình này tập trung nghiên cứu cấu

trúc lực lượng lao động nông thôn và những đặc điểm của lao động nông thôn

để đánh giá tiềm năng di cư lao động nông thôn vào các lĩnh vực phi nông

nghiệp. Công trình đã tập trung phân tích thị trường lao động nông thôn Trung