Vị trí của Việt Nam trong hệ thống thương mại biển Đông thời cổ trung đại

Vl TRI CUA VIET NAM TRONG HE THONG

THl/dNG MAI BIEN DONG TH6 | CO TRUNG OAI

HOANG ANH TUAN*

Hai s\i noi ehung va hai thUdng axi

noi rieng khong phai la huf6ng

nghien ciiu qua mdi me cl nxidc ta, du thanh

tiiu tren linh viic nay chUa thUc sU ndi b^t

(1). Trong khi do, nghien ciiu nhiing khia

canh cu the cua lich sii dan toe nhin ivt

phUdng dien bien lai chUa phai la phUdng

phap tiep c^n phd bien. PhUdng phap nay

CO nhiing ldi the nha't dinh, cho phip chiing

ta CO cai nhin doi sanh va dinh vi lich s\l

dan toe trong bdi canh rong ciia hai st( khu

viic va qud^c te. Tuy nhien, no ddng thdi doi

hoi sU than trong tiif ngiidi viet khi xac dinh

pham vi nghien ciiu, die bi$t la viec phan

lap mot so' khai ni^m cu the, nha't la nhiing

khai niem lien quan den dan toe va toe

nguoi (2).

Trong mot so' bai viet trU6c day, khi

diem qua vi tri cua Viet Nam trong he

thdng hai thUdng khu viic thdi Co Trung

dai, chiing toi da ra't can nhac khi phan lap

va sii dung mot sd^ thuat ngii nhU "Vi^t

Nam/Dai Viet", "ngiidi Vi^t"... nham tranh

nhiing each hieu khong sat thiie v6i boi

canh lich sii ehung ciia quoc gia Dai Viet va

ca khu viic (3). Mot each khai quat, vriee

phan lap cu the noi iidm mot sd khai niem

se giiip nggdi viet tranh difd:; nhiing each

hieu thai qua (hoac qua tich ciic, hoiic qua

tieu ciic) ve vi tri ciia Viet Nam trong he

thdng hai thiidng kliu viic qua eae thdi ky

lich sii. Tren quan diem do, bai viet nay

tiep tuc thao luan ve vi tri eiia Viet Nam

trong he thdng thUdng mai Bien Dong thdi

Co Trung dai, dac biet la vai tro ciia mot sd

hai eang ehinh yeu eua quoc gia Dai Vi^t

du6i thdi Ly - Trdn - Le sd - Mae, du6i tae

dong eua qua trinh bien doi, chuyen dieh

eua mang ludi hai thiidng khu vUc va quoc

te'(4).

Giao Chi/Giao Chau trong he thong

hai thiftfng Vinh Bac B9 den trifdc the

k y X

Trai vdi cac quan diem sii hpc truyen

thong von co xu hudng ha tha'p vi tri cua

mien bde nU6c ta trong h^ thoang hai

thiidng khu viic thdi ky cd vd trung dai,

nhtitng nghien ciiu gdn day, nha't la nhiing

nghien ciiu ciia cac nha Viet Nam hpe nUdc

ngoai, sii dung tii lieu thanh van cua Trung

Quo'c thdi ky sdm cho tha'y, trong thiic te,

lanh Lhd ciia ngUdi Viet co vi tri quan trpng

trong cac tuyen hai thUdng d Bien Dong

hdn nhiing gi chiing ta tiing nghi.

Nhiing phat hien khao ed hpe tai cae di

tich da mdi sau Hoa Binh (Soi Nhu, Cai

Beo) va hau ky da mdi (Ngpc Viing, Ha

Long) trong nhiing thap ky qua cho tha'y

mat do cii tni kha cao va dn dinh eiia cae

• TS. Khoa Lich sii - TrUdng Dai hpc KHXH & NV - DHQGHN