Về các căn cứ quyết định hình phạt

NGHIÊN cứu - TRAO DỔI

V CÁC CÁN C QUY T B NH HÌNH PH T

PHẠM MẠNH H* ÙNG

*Tiến sĩ, nguyên Phó Vụ trường Vụ 7,

Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Bài viết phân tích các căn cứ chung khi quyết định hình phạt và

trong một số trường hợp cụ thể. Theo đó, khi quyết định hình phạt,

Tòa án cần căn cứ vào quy định của Bộ luật Hình sự, tính chất, mức

độ nguy hiểm của tội phạm, tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm

hình sự, nhân thân... Nếu bị cáo là người dưới 18 tuổi, pháp nhân

thương mại phạm tội, chuẩn bị phạm tội hoặc phạm tội chưa đạt, có

đồng phạm thì cần áp dụng những điều luật riêng biệt.

f Từ khóa: Quyết định hình phạt; trách nhiệm hình sự; hình phạt.

Nhận bài: 24/11/2020; biên tập xong: 28/12/2020; duyệt bài: 31/12/2020.

1. Khái quát về căn cứ quyết định

hình phạt

Khi đề cập đến khái niệm quyết định

hình phạt, nhận thức phổ biến hiện nay

thường theo nghĩa hẹp với tính chất là một

hoạt động tố tụng hình sự của Tòa án. Theo

đó, quyết định hình phạt là việc Tòa án lựa

chọn loại và mức hình phạt cụ thể (bao gồm

hình phạt chính và hình phạt bổ sung) trong

phạm vi luật định để áp dụng đối với người

phạm tội, pháp nhân thưcmg mại (PNTM)

phạm tội. Do vậy, căn cứ quyết định hình

phạt là những yếu tố mà dựa vào đó, Tòa án

lựa chọn loại và mức hình phạt cụ thể (bao

gồm hình phạt chính và hình phạt bổ sung)

trong phạm vi luật định để áp dụng đối với

người phạm tội, PNTM phạm tội.

Ý kiến khác khi đề cập đến khái niệm

quyết định hình phạt cho rằng, cần tiếp cận

theo nghĩa rộng với tính chất là một giai

đoạn của quá trình tố tụng thuộc thẩm

quyền của Tòa án, có sau giai đoạn định tội.

Theo đó, quyết định hình phạt là một trong

các giai đoạn của việc áp dụng pháp luật

hình sự thể hiện ở việc sau khi đã định tội

(xác định tội danh, điều khoản áp dụng đối

với người phạm tội, PNTM phạm tội), Tòa

án tiếp tục xem xét việc quyết định miễn

hình phạt hay ra quyết định áp dụng loại,

mức hình phạt cụ thể (bao gồm hình phạt

chính và hình phạt bổ sung) trong phạm vi

luật định đối với người phạm tội, PNTM

Tạp chí

SỐ02/2021 KIEM SÁT 15