Văn học campuchia từ sau năm 1993: khunh hướng và tác gia, tác phẩm tiêu biểu

VAN HOC CAMPUCHIA TU SAU NAM 1993: •

KHUYNH HU6N G VA TAC GIA,

TAC PHAM TIEU BIEU

NGUYEN SY TUAN*

Hai sfl kien ed y nghia ndi bat trong

ddi sd'ng chinh tri, xa hpi cua

Campuehia eudl the ky XX la viec ky Hiep

dinh hda binh Pais ve Campuehia (1991)

va thanh lap Chinh phu lien hiep cua

Vfldng qud'e Campuehia (1993). Hai sfl

kien chinh tri nay da lam thay ddi dien

mao Campuehia, dfla da't nflde nay vao

thdi ky vad thdi ky phat trien mdi. Neu

nhfl ve kinh te, Campuehia thflc hien mdt

nen kinh te thi trfldng tfl dd va tfl nhan

hda thi ve ehinh tri, Campuehia trd lai che

dp quan chu lap hien, ddng thdi thflc hien

dfldng ldi dan chfl, tfl do, da ding. Nhflng

thay ddi nay da keo theo sfl thay ddi trong

nhieu linh vflc khac cfla ddi sd'ng xa bdi...

Ve van hpc, sfl thay ddi de nhan tha'y

d i u tien la sfl tai thanh lap Hdi nhflng

nha sang ti e Khmer (Hdi nha van), vao

ngay 12/4/1993(1'. L^^. ^^^ thanh lap, Hdi

chi cd 20 hdi vien, trong dd ed 11 hdi vien

la nhflng ngfldi may man cdn sd'ng sdt sau

nan diet chung, de nha van You Bo lam

Chfl tich Hdi'^'. Sau khi tdi thanh lap, Hdi

nha van Campuehia da tien hanh phat

trien them nhieu hdi vien mdi d Thu dd

Phndm Penh va cac tinh, than h trong c i

nflde (den nam 2003, Hdi da cd 186 hdi

vien^^'), td chflc cac ldp hpc ve sang ti c van

bpc. Dae biet, Hdi da tich eflc van ddng cac

td chflc thuoc ehinh phfl va cac td chflc phi

chinh phfl (NGO) flng bd, tai trd che

phong trao sang ti c van hpc. Nhd cac boat

ddng nay, tfl nam 1995 trd di, Hpi da td

chflc cae cupc thi sin g tae van hpc, vdi

hinh thflc trao cac giii thfldng hang nam:

"Giii thfldng Preah Sihanouk Rieeb" vdi

sfl bd trd eua Qud'e vfldng N. Sihanduk va

"Giii thfldng ngay Biy thin g Gieng", vdi

sfl bd trd eua Thu tfldng Hun Sen. Mdi

mdt giii thfldng deu cd nhflng nguyen tae,

the le, tieu chi rieng cfla minh. Viee Thfl

tfldng Chinh phu va ngfldi dflng di u Nha

nflde (Qud'e vfldng) dflng ten "giii thfldng"

da thu hflt dfldc nhieu ngfldi sin g ti e van

bpc tham gia. Ngay trdng nam di u tien td

chflc (1995, Giii Preah Sihaneuk Rieeb),

ve tieu thuyet, giii nha't: Sdng vd cdt ( cua

Mau Xom-nang) va Khdng the ndo quen

(cfla Pal Van-na-ri-ra); ve thd, giii nhat:

Sdn khdu dcfi ngUdi (Pdn Pi-xay). Tat c i

cae tac phdm dfldc giii, tfl giii nhat, nhi,

ba, tfl, nam den giii khuyen khich deu

dfldc Hdi nha van tai trd de xua't bi n mdt

nam sau dd.

• TS. Nguyin Sy Tuan, Vien Nghien cflu Dong Nam A