Vận dụng mô hình chiến lược Portfolio (BCG) trong công tác hoạch định chiến lược tại công ty TNHH

Ban Giám đốc

Cửa hàng bán và

giới thiệu SP

Phòng kỹ thuật

Phòng kế toán công ty

Phòng kinh doanh công ty

Phân tích môi trường kinh doanh

Lập Kế hoạch

Thực hiện kế hoạch

- 20%

8

7

1

5

6

3

4

2

9

+ 20%

+ 10%

20%

40%

0%

Tỷ lệ

tăng

trưởng doanh

thu

tiêu

thụ

LỜI NÓI ĐẦU

Quản trị chiến lược ngày càng có tầm quan trọng lớn và thực sự cần

thiết cho doanh nghiệp. Các doanh nghiệp phải đối diện với môi trường kinh

doanh ngày càng biến động, phức tạp và chứa nhiều rủi ro, đó là các yếu tố kĩ

thuật công nghệ thay đổi một cách nhanh chóng, vòng đời sản phẩm được rút

ngắn lại đòi hỏi về chất lượng hàng hoá và dịch vụ của khách hàng cao hơn và

khó nắm bắt hơn, cạnh tranh ngày càng quyết liệt hơn. Hoạt động quản trị

chiến lược sẽ giúp các doanh nghiệp thích nghi một cách hiệu quả nhất với sự

thay đổi của môi trường kinh doanh

Quản trị chiến lược không bác bỏ hệ thống quản lý đã được khẳng định

mà chỉ nhấn mạnh thích đáng vai trò và trách nhiệm ban lãnh đạo cao nhất,

tăng cường khả năng, hiệu quả và tính linh hoạt của tổ chức.

Thuật ngữ chiến lược kinh doanh và quản trị chiến lược mới được biết

đến và sử dụng gần đây trên thế giới. Đối với doanh nghiệp Việt Nam thì đây

là một khái niệm mới mẻ. Hầu hết các doanh nghiệp chưa chú trọng tới hoạt

động quản trị chiến lược mà chủ yếu tập trung trong xây dựng và thực hiện

các kế hoạch hàng năm hay ngắn hạn hơn. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp

đã nhận thức và thực thi chiến lược kinh doanh mặc dù có những thành công

và thất bại. Trong công tác quản lý, quản trị chiến lược cần được đặt xứng

đáng với vị trí và vai trò của nó.

Trước đây nhiều doanh nghiệp đã thành công là do chỉ chú ý đến chức

năng hoạt động nội bộ và thực hiện các công việc hàng ngày của mình một

cách có hiệu quả nhất, hiện nay phần lớn các doanh nghiệp phải đối mặt với

môi trường kinh doanh ngày càng biến động, phức tạp và có nhiều rủi ro. Do

vậy, chỉ chú ý đến chức năng nội bộ và công việc hàng ngày là không đủ,

muốn tồn tại và phát triển các doanh nghiệp cần thiết phải vạch ra các chính

sách, chiến lược kinh doanh nhằm triệt để tận dụng các cơ hội kinh doanh và

hạn chế ở mức thấp nhất các nguy cơ từ đó nâng cao hiệu quả và khả năng

cạnh tranh của doanh nghiệp. Do vậy chiến lược kinh doanh không thể thiếu

được, nó có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của các công ty

trong tương lai

Trong những năm qua nhờ đường lối mở cửa của Đảng và Nhà nước,

nền kinh tế nước ta đã có những bước phát triển nhanh chóng, vững chắc và

mạnh mẽ. Trong điều kiện nền kinh tế nước ta chuyển đổi sang cơ chế thị

trường có sự quản lý vĩ mô của Nhà nước, để tồn tại và phát triển, các doanh

nghiệp phải xác định cho mình một chiến lược kinh doanh đúng đắn, nếu

không có chiến lược kinh doanh hoặc có chiến lược kinh doanh sai lầm thì

chắc chắn sẽ nhận được sự thất bại trong sản xuất kinh doanh.

Là một sinh viên thực tập tại Công ty TNHH TM Mỹ Đức qua quá trình

khảo sát và tìm hiểu em thấy rằng điều quan tâm lớn nhất của công ty là có

một đường đi đúng đắn trong sản xuất kinh doanh, để có thể tồn tại và phát

triển trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt và sự phát triển như vũ

bão của khoa học kỹ thuật. Chính điều này đã thôi thúc em nghiên cứu và

chọn đề tài

" Vận dụng mô hình chiến lược Portfolio (BCG) trong công tác

hoạch định chiến lược tại công ty TNHH TM Mỹ Đức. Nhằm phân tích

đánh giá thực trạng công tác sản xuất kinh doanh trong thời gian qua để từ đó

đưa ra một số kiến nghị cần thiết góp thêm ý kiến của mình vào quá trình xây

dựng chiến lược kinh doanh ở công ty trong thời gian tới.

Chuyên đề thực tập có kết cấu gồm ba chương:

Chương I: Lý luận chung về mô hình BCG và công tác hoạch định

chiến lược

Chương II: Thực trạng về hoạch định chiến lược tại công ty TNHH

TM Mỹ Đức

Chương III: Vận dụng mô hình chiến lược portfolio trong công tác

hoạch định chiến lược kinh doanh tại công ty TNHH TM Mỹ Đức

Do khả năng của bản thân em còn có hạn và lần đầu tiên nghiên cứu

một vấn đề còn khá mới mẻ nên chắc chắn bài viết của em còn nhiều thiếu

sót. Kính mong sự đóng góp ý kiến quý báu của các thầy, các cô để bài viết

của em được hoàn thiện hơn.

2

CHƯƠNG I

LÝ LUẬN CHUNG VỀ MÔ HÌNH BCG VÀ CÔNG TÁC

HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC

I. KHÁI QUÁT VỀ HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC

1. Khái niệm Hoạch định chiến lược

Hoạch định chiến lược kinh doanh là một quá trình tư duy nhằm tạo lập

chiến lược kinh doanh trên cơ sở nghiên cứu và dự báo các thông tin cơ bản.

[9,16] Hoạch định chiến lược là một loại hình lao động trí óc của con người.

Hoạch định chiến lược kinh doanh nhằm vào một thời gian dài, thông thường

là từ 5 năm trở lên, do vậy nó phải dựa trên cơ sở dự báo dài hạn. Hoạch định

chiến lược kinh doanh cũng là giai đoạn khởi đầu của quá trình hoạch định

trong doanh nghiệp đồng thời là một chức năng của quản trị chiến lược. Giai

đoạn hoạch định chiến lược kinh doanh bao gồm việc phát triển nhiệm vụ,

chức năng, xác định cơ hội và nguy cơ, chỉ rõ điểm mạnh, yếu, thiết lập các

mục tiêu chiến lược, nghiên cứu các giải pháp chiến lược và chọn lựa giải

pháp chiến lược để theo đuổi. Hoạch định chiến lược không những phác thảo

tương lai mà doanh nghiệp cần đạt tới mà còn phải vạch ra các con đường để

đạt tới tương lai đó.

Hoạch định là một chức năng quan trọng của nhà quản trị. Mặc dù tính

chất và phạm vi công việc khác nhau, nhưng tất cả những người quản lý đều

nhận rõ trách nhiệm của mình trong việc hoạch định những việc cần làm, làm

như thế nào, làm khi nào và ai làm việc đó. Có thể nói là hoạch định là làm

cho các sự việc xảy ra theo chủ đích của con người, nếu không thì chúng sẽ

không xảy ra.

Hoạch định chiến lược là quá trình thiết lập nhiệm vụ và mục tiêu kinh

doanh thực hiện điều tra nghiên cứu để xác định các điểm mạnh và điểm yếu

bên trong, cơ hội và nguy cơ bên ngoài đền ra những mục tiêu dài hạn và lựa

chọn phương án tốt nhất.

Quá trình hoạch định chiến lược kinh doanh chủ yếu tập trung làm rõ

mục tiêu mà doanh nghiệp cần vươn tới, đồng thời dự kiến các phương thức

để đạt được các mục tiêu này. Hoạch định chiến lược kinh doanh của doanh

nghiệp là một giai đoạn không thể tách rời của quá trình quản trị chiến lược:

hoạch định chiến lược, thực hiện chiến lược, kiểm soát chiến lược. Đây là một

quá trình liên tục trong đó các giai đoạn có tác động qua lại với nhau tạo

thành một chu kỳ chiến lược.

2. Vai trò của hoạch địch chiến lược

2.1 Tầm quan trọng của hoạch địch chiến lược

Các nhà nghiên cứu thường đề cập đến những lợi ích của công tác quản

trị chiến lược gắn liền với vai trò của hoạch định chiến lược kinh doanh. Trên

cơ sở các công trình của các nhà nghiên cứu và xuất phát từ bản chất của

hoạch định chiến lược kinh doanh, có thể rút ra các vai trò chủ yếu của nó

như sau:

- Tạo lập chiến lược để giành lợi thế cơ bản trong kinh doanh. Sản

phẩm chủ yếu của quá trình hoạch định chiến lược kinh doanh chính là chiến

lược. Chính nhờ có chiến lược mà doanh nghiệp có thể tăng thế lực và lợi thế

cạnh tranh để đạt được hiệu quả kinh doanh một cách chủ động.

- Hình dung và mô tả sự phát triển của doanh nghiệp trong một thời

gian dài. Hoạch định chiến lược cho thấy tương lai của doanh nghiệp trong

hiện tại bằng cách phân tích môi trường, dự báo sự thay đổi. Hoạch định

chiến lược đã kéo tương lai của doanh nghiệp về với hiện tại, nối giữa ngày

nay và ngày mai của doanh nghiệp, từ đó có các kế hoạch hành động hiện tại

để đạt đến tương lai. Hoạch định chiến lược làm cho doanh nghiệp luôn giữ

vững được hướng đi của mình mà không lo sợ bị chệch hướng.

- Làm sáng tỏ những dữ liệu quan trọng nhất, nguyên nhân, bài học

kinh nghiệm. Trong quá trình hoạch định chiến lược, doanh nghiệp sẽ phải

phân tích môi trường bên ngoài, môi trường bên trong, từ đó làm rõ các thông

tin, dữ liệu chủ yếu tác động đến sự phát triển của doanh nghiệp. Bằng cách

này doanh nghiệp có thể thẩm định, đo lường lại chính mình: điểm mạnh,

điểm yếu, thời cơ, thách thức trong hiện tại và tương lai. Trên cơ sở đó, doanh

nghiệp có khả năng ứng phó với sự biến động của môi trường kinh doanh một

cách chủ động. Mặt khác hoạch định chiến lược kinh doanh cũng làm cho

doanh nghiệp cảm nhận được cơ hội và nguy cơ tốt hơn so với không thực

hiện nó.

- Phát triển niềm tin và ý chí cho các thành viên của doanh nghiệp.

Người lao động, chủ sở hữu, nhà quản lý sẽ có được niềm tin vào tương lai

của doanh nghiệp khi họ biết rằng tương lai đó đã được cân nhắc và tính toán

kỹ lưỡng. Bên cạnh đó, việc những người nhân viên tham gia vào việc hoạch

định chiến lược làm cho họ hiểu hơn về mối quan hệ giữa năng suất và tiền

4

công, tiền thưởng trong từng kế hoạch chiến lược, do đó thúc đẩy họ làm việc

tích cực hơn. Trong điều kiện môi trường kinh doanh hiện đại thì điều này lại

càng quan trọng bởi chiến lược kinh doanh là phương tiện có thể truyền động

lực cho mọi thành viên của tổ chức.

- Góp phần nâng cao khả năng của doanh nghiệp trong việc phòng

tránh những bất trắc, rắc rối. Những nhà lãnh đạo khuyến khích sự chú ý của

cấp dưới vào việc hoạch định sẽ được những nhân viên thừa hành - những

người ý thức được sự cần thiết của việc hoạch định giúp đỡ trong việc thực

hiện nhiệm vụ theo dõi và dự báo của mình.

- Sự phản đối với các thay đổi sẽ giảm đi. Cho dù những người tham

gia vào việc hoạch định chiến lược có thể hào hứng với các quyết định của

chính mình hơn là với các quyết định mang tính độc đoán đi chăng nữa, thì sự

hiểu biết tốt hơn của họ về các thông số giới hạn các khả năng lựa chọn hiện

có chắc chắn vẫn khiến họ dễ chấp nhận các quyết định được đưa ra có sự

tham gia của họ hơn.

- Cải thiện kết quả kinh doanh. Các nghiên cứu đã cho thấy có đến 80%

sự cải thiện khả dĩ trong lợi nhuận của một công ty được đạt đến bằng những

thay đổi trong chiều hướng chiến lược của nó. Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra

rằng, thông thường các công ty thực hiện hoạch định chiến lựợc thì đạt kết

quả tốt hơn nhiều so với các công ty không thực hiện. Hoạch định chiến lược

còn là cơ sở để thực hiện xây dựng các kế hoạch, chính sách hành động cụ thể

như: doanh thu, tài chính, nhân sự...

Tuy nhiên, để nhận thức đầy đủ vai trò của hoạch định chiến lược kinh

doanh cần lưu ý các vấn đề sau:

Một là, hoạch định chiến lược đòi hỏi nhiều thời gian và nỗ lực, vì phải

xử lý một lượng thông tin lớn, liên quan đến tương lai và toàn cục của doanh

nghiệp. Do vậy nó có thể đòi hỏi chi phí tương đối lớn, mà nếu không đáp

ứng đầy đủ thì nhiều khi có tác dụng ngược lại.

Hai là, dự báo môi trường trong một thời gian dài là khó khăn, đặc biệt

thế giới kinh doanh ngày nay rất nhiều yếu tố ngẫu nhiên có thể xảy ra làm

đảo lộn mọi dự kiến: khủng hoảng tài chính tiền tệ, suy thoái kinh tế, chiến

tranh. Do vậy nếu dự báo sai sẽ làm cho doanh nghiệp mất đi lợi thế vì mất

phương hướng.

Ba là, các sản phẩm của hoạch định chiến lược thường phản ánh dưới

dạng văn bản chính thức, điều này dễ gây ra một tình trạng cho rằng quá trình

hoạch định đã hoàn tất và như vậy sẽ gây tác hại.

Bốn là, nhiều khi thất bại của một doanh nghiệp là do sai sót trong quá

trình thực hiện chiến lược chứ không phải do sai lầm trong hoạch định chiến

lược, tuy nhiên khó mà phân biệt được điều này trong thực tế, điều này cũng

làm giảm vai trò của công tác hoạch định chiến lược của doanh nghiệp.

2.2 Tính tất yếu khách quan phải hoạch địch chiến lược

Trong thời kỳ bao cấp, thực tế các doanh nghiệp chưa tiếp cận khái

niệm chiến lược kinh doanh do đó chưa thấy hết được tầm quan trọng và sự

cần thiết phải xây dựng chiến lược kinh doanh.

Từ năm 1986 thực hiện đường lối đổi mới đất nước và đặc biệt là đổi

mới nền kinh tế với quan điểm xoá bỏ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp,

phát triển kinh tế nhiều thành phần chuyển sang hạch toán kinh doanh theo

hướng xã hội chủ nghĩa, các doanh nghiệp đã giành được quyền tự chủ trong

kinh doanh, tự phải tìm con đuờng đi riêng cho phù hợp để có thể tồn tại và

phát triển trong cơ chế mới. Do đó, chiến lược kinh doanh là không thể thiếu

được trong tình hình mới .

Hiện nay, khi chuyển sang kinh doanh trong nền kinh tế thị trường, đa

số các doanh nghiệp phải đối mặt với những điều kiện kinh doanh ngày càng

khó khăn, phức tạp mang tính biến động và rủi ro cao, song việc làm cho

doanh nghiệp thích nghi với sự thay đổi môi trường là hết sức cần thiết, quyết

định sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp.

Tính tất yếu khách quan phải hoạch định chiến lược kinh doanh đối với

các doanh nghiệp được thể hiện trên một số mặt sau:

+ Chiến lược kinh doanh giúp các nhà doanh nghiệp thấy rõ mục đích

và hướng đi của mình.

+ Điều kiện môi trường kinh doanh mà các doanh nghiệp gặp phải luôn

biến đổi nhanh. Những biến đổi nhanh thường tạo ra những cơ hội và nguy cơ

bất ngờ. Việc xây dựng các chiến lược kinh doanh giúp co các doành nghiệp

tận dụng tối đa các cơ hội và hạn chế được mức thấp nhất các nguy cơ từ đó

tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

+ Chiến lược kinh doanh sẽ giúp doanh nghiệp gắn liền các quyết định

đề ra với điều kiện môi trường liên quan , hay nói cách khác là giúp các doanh

nghiệp đề ra các quyết định chủ động.

6