Vận dụng bài tập yoga đơn giản vào các hoạt động rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA GIÁO DỤC MẦM NON

_________

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI: VẬN DỤNG BÀI TẬP YOGA ĐƠN GIẢN

VÀO CÁCHOẠT ĐỘNG RÈN LUYỆN SỨC KHỎE

CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON

GVHD: Th.S Mai Thị Cẩm Nhung

SVTH : Trần Thị Huyền Trang

Lớp : 16SMN

Đà Nẵng, tháng 2 năm 2020

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin trân trọng và chân thành cảm ơn cô giáo - Thạc sĩ Mai Thị Cẩm

Nhung, người đã đã đi cùng tôi trong suốt một khoảng thời gian dài. Cô là người đã

định hướng con đường nào là tốt nhất, hướng dẫn cho tôi những điều còn vướng

mắc để có thể hoàn thành bài nghiên cứu một cách tốt nhất.

Tôi cũng xin ghi nhớ công ơn của các thầy giáo, cô giáo giảng dạy tại khoa

Giáo dục mầm non thuộc Trường Đại học sư phạm- Đại học Đà Nẵng đã luôn tạo

điều kiện và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu.

Và tôi xin ngỏ lời cảm ơn tập thể các cô giáo và các cháu ở trường Mầm non

20/10, trên địa bàn quận Hải Châu thuộc thành phố Đà Nẵng đã nghiêm túc và tận

tình chỉ bảo, giúp đỡ tôi trong quá trình làm khảo sát sư phạm tại hai trường.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến những thầy giáo, cô giáo và ba mẹ,

những người đã hết lòng thương yêu và dạy dỗ để tôi có được sự trưởng thành như

ngày hôm nay.

Đà Nẵng, ngày 16 tháng 01 năm 2020

Tác giả nghiên cứu

Trần Thị Huyền Trang

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài................................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu.........................................................................................3

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.................................................................3

3.1.Khách thể nghiên cứu ..................................................................................3

3.2.Đối tượng nghiên cứu...................................................................................3

4. Nhiệm vụ nghiên cứu.........................................................................................3

5. Phạm vi nghiên cứu...........................................................................................4

6. Giả thuyết khoa học...........................................................................................4

7. Phương pháp nghiên cứu..................................................................................4

7.1. Phương pháp nghiên cứu cơ sở lý luận......................................................4

7.2. Phương pháp quan sát.................................................................................4

7.3. Phương pháp đàm thoại ..............................................................................4

7.4. Phương pháp điều tra viết ...........................................................................5

7.5. Phương pháp thực nghiệm..........................................................................5

7.6. Phương pháp thống kê toán học .................................................................5

8. Cấu trúc của đề tài ............................................................................................5

NỘI DUNG ................................................................................................................7

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN LIÊN QUAN VỀ VẬN DỤNG YOGA VÀO

GIÁO DỤC TRẺ Ở TRƯỜNG MẦM NON...........................................................7

1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu .............................................................................7

1.1.1. Các nghiên cứu nước ngoài .....................................................................7

1.1.2. Ở Việt Nam..............................................................................................12

1.2. Lí luận chung về Yoga..................................................................................12

1.2.1. Khái niệm ................................................................................................12

1.2.2. Lược sử của Yoga ...................................................................................15

1.2.3. Vai trò chung của Yoga ..........................................................................19

1.2.4. Vai trò của Yoga đối với trẻ em..............................................................23

1.2.5. Đặc điểm các bài tập Yoga và các lưu ý.................................................25

1.2.6. Đặc điểm những bài tập Yoga dành cho trẻ nhỏ ..................................28

1.3. Lí luận về hoạt động rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm

non.........................................................................................................................29

1.3.1. Các hoạt động rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non

...........................................................................................................................29

- Tổ chức các hoạt động ngủ .............................................................................30

1.3.2. Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 5-6 tuổi ....................................................35

1.4. Lí luận về tiếp nhận Yoga của trẻ 5-6 tuổi.................................................41

1.4.1.Đặc điểm tiếp nhận của trẻ 5-6 tuổi........................................................41

1.4.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến việc tiếp nhận Yoga của trẻ 5-6 tuổi ở

trường mầm non. ..............................................................................................42

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 .........................................................................................43

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG RÈN LUYỆN SỨC KHỎE CHO

TRẺ 5-6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON.............................................................44

2.1. Mục đích nghiên cứu thực trạng.................................................................44

2.2. Vài nét về trường Mầm non 20-10 ..............................................................44

2.3. Nội dung nghiên cứu ....................................................................................45

2.4. Phương pháp khảo sát..................................................................................45

2.4.1. Quan sát sư phạm...................................................................................45

2.4.2. Phương pháp thực hành ........................................................................45

2.4.3. Đàm thoại................................................................................................46

2.4.4. Xử lý số liệu bằng toán thống kê............................................................46

2.5. Cách đánh giá ...............................................................................................46

2.6. Kết quả nghiên cứu ......................................................................................47

2.6.1. Thực trạng nhận thức của giáo viên ở trường mầm non về việc vận

dụng bộ môn Yoga vào các hoạt động rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi ở

trường Mầm non 20-10 ....................................................................................47

2.6.2. Kết quả mức độ biểu hiện của trẻ 5-6 tuổi về các hoạt động rèn luyện

sức khỏe tại trường Mầm non 20-10 ...............................................................50

2.7. Nguyên nhân thực trạng ..............................................................................51

2.7.1. Nguyên nhân chủ quan ..........................................................................51

2.7.2. Nguyên nhân khách quan ......................................................................51

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 .........................................................................................52

CHƯƠNG 3 HƯỚNG DẪN VẬN DỤNG BÀI TẬP YOGA ĐƠN GIẢN VÀO

CÁC HOẠT ĐỘNG RÈN LUYỆN SỨC KHỎE CHO TRẺ 5-6 TUỔI Ở

TRƯỜNG MẦM NON.............................................................................................53

3.1. Một số bài tập Yoga đơn giản......................................................................53

3.1.1. Bài tập bổ trợ 1: Luyện cơ mặt...............................................................53

3.1.2. Bài tập bổ trợ 2: Luyện cơ quai hàm ...............................................................53

3.1.3. Bài tập bổ trợ 3: Luyện cơ cổ ...........................................................................54

3.1.4. Bài tập bổ trợ 4: Luyện khớp tay vai, lườn, lưng ............................................54

3.1.5. Bài tập bổ trợ 5: Xoay thân ..............................................................................55

3.1.6. Bài tập bổ trợ 6: Lấy sức mạnh........................................................................55

3.1.7. Bài tập bổ trợ 7: Tổng hợp ...............................................................................56

3.2. Một số yêu cầu khi vận dụng bài tập Yoga vào các hoạt động rèn luyện sức

khỏe cho trẻ 5-6 tuổi ......................................................................................................62

3.3. Điều kiện tiến hành vận dụng bài tập thực nghiệm.............................................63

3.3.1. Nhà trường........................................................................................................63

3.3.2. Đối với trẻ ..........................................................................................................64

3.3.3. Đối với phụ huynh ............................................................................................64

3.3.4. Sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường .......................................................64

3.5. Thực nghiệm sư phạm ..........................................................................................64

3.5.1. Mục đích thực nghiệm......................................................................................64

3.5.2. Nội dung thực nghiệm......................................................................................64

3.5.3. Đối tượng, phạm vi thực nghiệm .....................................................................65

3.5.4. Thời gian thực nghiệm .....................................................................................65

3.5.5. Tiêu chí đánh giá và cách đánh giá thực nghiệm ...........................................65

3.5.6. Tiến trình thực nghiệm.....................................................................................65

3.5.7. Phân tích kết quả thực nghiệm ........................................................................66

TIỂU KẾT CHƯƠNG 3....................................................................................................73

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ SƯ PHẠM .......................................................................74

1. KẾT LUẬN.................................................................................................................74

2. KIẾN NGHỊ................................................................................................................74

TÀILIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1: Kết quả nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng của việc vận dụng bộ

môn Yoga vào hoạt động rèn luyệt sức khỏe cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường

mầm non.......................................................................................................47

Bảng 2: Quan niệm của giáo viên về vận dụng bài tập Yoga vào hoạt động rèn luyện

sức khỏe chô trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non...............................................48

Bảng 3: Kết quả đánh giá thực trạngcác hoạt động rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5 – 6

tuổi ở trường Mầm non 20-10......................................................................49

Bảng 4: Kết quả mức độ biểu hiện của trẻ 5-6 tuổi về các hoạt động rèn luyện sức

khỏe tại trường Mầm non 20-10 . ................................................................50

Bảng 5: Kết quả khả năng tri giác thị giác của hai nhóm đối chứng và thực nghiệm

trước thực nghiệm........................................................................................66

Bảng 6: Kết quả tri giác thị giác của hai nhóm thực nghiệm và đối chứng sau thực

nghiệm..........................................................................................................68

Bảng 8:Kết quả khả năng thích ứng trước và sau tác động sư phạm của hai nhóm

thực nghiệm và đối chứng............................................................................70

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ số 1: Biểu đồ kết quả thực trạng biểu hiện của trẻ 5-6 tuổi về các hoạt động

rèn luyện sức khỏe tại trường Mầm non 20-10 ...................................50

Biểu đồ số 2: Kết quả khả năng luyện tập của hai nhóm thực nghiệm và đối chứng

trước thực nghiệm ...............................................................................67

Biểu đồ số 3: Kết quả khả năng luyện tập của hai nhóm đối chứng và thực nghiệm

sau thực nghiệm...................................................................................68

Biểu đồ số 4: So sánh kết quả khả năng luyện tập của hai nhóm đối chứng và thực

nghiệm trước và sau thực nghiệm .......................................................71

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Yoga là một nghệ thuật cổ xưa có nền tảng là một môn khoa học cực kì

tinh tế nghiên cứu về thể xác, tâm trí và tinh thần. Việc thực hành lâu dài Yoga

sẽ dần dần cho phép mỗi chúng ta cảm nhận được sự yên tĩnh và sự hợp nhất của

bản thân với môi trường xung quanh. Phần lớn chúng ta đều biết rằng thực hành

Yoga sẽ làm cho cơ thể khoẻ mạnh, dẻo dai và Yoga cải thiện chức năng hoạt động

của các hệ hô hấp, tuần hoàn, tiêu hoá, nội tiết. Đồng thời yoga cũng mang lại sự ổn

định sáng suốt cho ý chí của bản thân mỗi chúng ta. Nếu người lớn tập Yoga hướng

đến sự tĩnh lặng thì Yoga cho trẻ nhỏ hướng đến những niềm vui, gây sự chú ý, tập

trung cho trẻ. Việc cho trẻ em lứa tuổi mầm non làm quen với một số bài tập Yoga

là một trong những nội dung mới mẻ trong chương trình giáo dục trẻ mầm non. Tuy

nhiên đó lại là một trong những nội dung khá quan trọng góp phần hoàn thiện toàn

diện con người trẻ cả về thể chất, tinh thần, trí tuệ và thể lực.

Yoga cho trẻ em chủ yếu là các hoạt động vui chơi, tập theo các tư thế

hình con vật, cây cối, núi sông, vạn vật. Như thế lưng chó, lưng mèo, thế cánh

bướm, con quạ, cánh cung… Những bài tập này giúp trẻ em duy trì được sự khoẻ

mạnh, dẻo dai ngay từ nhỏ. Những động tác tư thế hình con vật hoặc các bài tập hoà

mình vào thiên nhiên vui nhộn sẽ giúp trẻ thư giãn, thích thú với bài tập. Trong

tiếng nhạc du dương các bé nhắm mắt lại ngồi thiền và bắt đầu tưởng tượng theo

những câu chuyện do cô giáo kể, hay tưởng tượng đến một lát Pizza và tất nhiên

những bài tập Yoga này cũng có những tác dụng vượt bậc đối với trẻ không kém gì

những kết quả kì diệu mà Yoga mang lại cho người lớn. Những cử động chậm

không chỉ giúp trẻ trở nên linh hoạt hơn mà còn giúp trẻ có được tâm trí ổn định

như sự tập trung cao độ khi luyện tập. Bên cạnh đó Yoga cũng giúp trẻ tạo được

thăng bằng trong cuộc sống của mình. Hầu hết mỗi trẻ đều phải trải qua những căng

thẳng trong việc học tập, áp lực cạnh tranh với những đứa trẻ khác, cũng như các

hoạt động ngoại khoá không ngừng nghỉ. Tất cả những hoạt động này khiến trẻ em

ngày càng trở nên bận rộn. Bởi thế Yoga được xem như là một giải pháp giúp các

trẻ có thể cải thiện vấn đề sức khoẻ và thư giãn tốt hơn. Đó cũng là cách giúp trẻ

phát triển nhận thức về cơ thể, khả năng kiểm soát bản thân, tính linh hoạt cũng như

2

kĩ năng phối hợp. Yoga cũng giúp cho trẻ trở nên hiếu động hơn, cũng như kích

thích các giác quan và các kĩ năng vận động. Đặc biệt những tư thế trong các bài tập

yoga còn rèn luyện cho trẻ sự bình tĩnh, làm chủ được bản thân, sự tự tin và cả sự

cân bằng. Yoga cũng mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt là đối với những đứa trẻ “bận

rộn trong cuộc sống hiện đại”. Laurie Jodan là chuyên gia về Yoga cho biết “Yoga

mang lại rất nhiều lợi ích cho trẻ em. Về cơ bản nó tạo ra nền tảng cho một cuộc

sống khoẻ mạnh và mang lại cho trẻ em nguồn năng lượng để đối phó với áp lực và

strees”. Do đó trẻ em có thể sử dụng các phương pháp mà chúng học được từ Yoga

để vượt qua các tình huống căng thẳng trong cuộc sống như xung đột với gia đình,

bạn bè….

Đặc biệt, trong các giai đoạn phát triển của trẻ em, Yoga còn góp phần tạo ra

sự ổn định về mặt tâm lý giúp trẻ tránh được những suy nghĩ tiêu cực hoặc

những hành động bột phát đó không thích nghi kịp với những thay đổi quá nhanh

của cơ thể mình. Ngoài ra, Yoga còn giúp các cơ quan trong cơ thể trẻ phát triển cân

bằng và khoẻ mạnh. Hơn nữa, Yoga còn làm tăng khả năng tập trung của trẻ giúp

tăng cường và duy trì độ dẻo dai linh hoạt cho trẻ nhỏ, giúp trẻ nhỏ có một cơ thể

cân đối, đảm bảo sự hoàn thiện về thể chất kéo dài suốt đời. Tập Yoga giúp trẻ có

một tinh thần sảng khoái, phát triển kỹ năng làm việc tập thể, tự kiềm chế….Có thể

nói rằng rèn luyện thể chất và tinh thần cho trẻ mầm non là vô cùng quan trọng. Để

có một cơ thể khoẻ mạnh, một trí tuệ minh mẫn đó là cả một quá trình rèn luyện lâu

dài và gian khổ, bao gồm những quy trình, bài học và những phương pháp khác

nhau. Giải pháp Yoga là một trong những đáp án để trả lời cho những thắc mắc đó.

Với những vai trò trên, hướng dẫn trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thực hành một số

bài tập yoga là một nhiệm vụ quan trọng của người giáo viên mầm non trong

cuộc sống hiện đại ngày nay. Nhưng thực tế nói chung ở trường mầm non hiện nay

giáo viên chưa áp dụng và hướng dẫn trẻ thực hành Yoga. Phần lớn thì Yoga mới

chỉ được áp dụng và hướng dẫn trẻ mầm non ở các nước lớn như Nhật Bản, Mĩ,…

còn ở nước ta, Yoga dành cho trẻ vẫn còn hết sức mới mẻ. Tuy nhiên, việc áp dụng

Yoga vào các trường mầm non trên toàn quốc vẫn là một vấn đề xa vời. Hầu hết

giáo viên chưa nhận thức được tầm quan trọng và hiệu quả của các liệu pháp Yoga,