Vài nét tình hình nghiên cứu vấn đề ngôn ngữ toán học

Trần Ngọc Bích Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 135(05): 75 - 80

75

VÀI NÉT TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ NGÔN NGỮ TOÁN HỌC

Trần Ngọc Bích*

Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Trên thế giới đã có rất nhiều nghiên cứu về mối quan hệ giữa ngôn ngữ sử dụng hàng ngày với

ngôn ngữ toán học, những khó khăn về ngôn ngữ mà HS thường gặp phải trong học toán, vấn đề

ngôn ngữ toán học trong chương trình môn Toán ở một số nước trên thế giới… Ở Việt Nam đã có

một số nhà nghiên cứu quan tâm đến vấn đề ngôn ngữ toán học và việc sử dụng ngôn ngữ toán học

trong nhà trường phổ thông. Bài viết tổng quan tình hình nghiên cứu vấn đề ngôn ngữ toán học

trên thế giới và Việt Nam với mong muốn gợi ra những định hướng nghiên cứu để ngày càng có

nhiều hơn những kết quả nghiên cứu về ngôn ngữ toán học và việc sử dụng ngôn ngữ toán học

trong thực tiễn dạy học, ...

Từ khóa: ngôn ngữ, ngôn ngữ toán học, dạy học, dạy học môn Toán, giáo dục học toán học.

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Trong dạy học môn Toán, vấn đề rèn luyện

khả năng sử dụng chính xác ngôn ngữ toán

học (NNTH) cho học sinh (HS) chiếm một ví

trí rất quan trọng bởi “toán học hiểu theo

nghĩa nào đó là một thứ ngôn ngữ để mô tả

những tình huống cụ thể nảy sinh trong

nghiên cứu khoa học hoặc trong hoạt động

thực tiễn của loài người”[5]. “Dạy học toán

xét về mặt nào đó là dạy học một ngôn ngữ,

một ngôn ngữ đặc biệt, có tác dụng to lớn

trong việc diễn tả các sự kiện, các phương

pháp trong các lĩnh vực rất khác nhau của

khoa học và hoạt động thực tiễn” [1].

Trên thế giới đã có rất nhiều nhà nghiên cứu

quan tâm đến vấn đề NNTH và sự cần thiết

của NNTH trong giảng dạy và học tập toán. Ở

Việt Nam có đã có một số công trình nghiên

cứu đề cập đến khía cạnh NNTH và vấn đề

NNTH trong dạy học môn Toán ở trường

phổ thông.

NỘI DUNG

Tổng quan tình hình nghiên cứu vấn đề

ngôn ngữ toán học

Trên thế giới

NNTH đóng góp đáng kể vào việc học tập

toán của HS. Năm 1952, Hickerson đã nghiên

cứu ý nghĩa của các kí hiệu số học được hình

*

Tel: 0904 321939, Email: [email protected]

thành trong giờ học toán của HS. Tuy nhiên

nghiên cứu này không được quan tâm mà đến

tận những năm 1970 thì NNTH mới bắt đầu

được nghiên cứu một cách có hệ thống trong

mối quan hệ với NNTN. Chẳng hạn,

Waywood (1986) đã nghiên cứu những ảnh

hưởng của NNTH đến HS trung học cơ sở

bằng cách ghi nhật kí vào cuối mỗi tiết học

toán trong suốt thời gian bốn năm. Nghiên

cứu của Stigler và Baranes (1988) về việc sử

dụng NNTH của HS tiểu học ở Trung Quốc,

Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ. Nghiên cứu của

Sullivan và Clarke (1991) về nâng cao chất

lượng sử dụng câu hỏi trong lớp học toán để

HS tích cực tham gia, trên cơ sở đó phát triển

NNTH [14].

Martin Hughes (1986) đã nghiên cứu những

khó khăn về mặt NNTH mà cụ thể là các kí hiệu

số học trong việc học tập toán của HS [13].

Rheta N. Rubenstein (2009) nghiên cứu về kí

hiệu toán học và nhận thấy kí hiệu là một yếu

tố quan trọng của NNTH trong học tập môn

Toán ở mọi cấp học. Kí hiệu là công cụ biểu

diễn các quan hệ và giải quyết vấn đề toán

học. Trên cơ sở đó tác giả đề xuất một số giải

pháp hỗ trợ GV khắc phục khó khăn của HS

trong học tập toán về phương diện cú pháp và

ngữ nghĩa của NNTH [16].

Charlene Leaderhouse (2007) đã nghiên cứu

về NNTH và sự hiểu biết NNTH của HS lớp

6 trong học tập Hình học. Trên cơ sở đó, tác

Nitro PDF Software

100 Portable Document Lane

Wonderland

Nitro PDF Software

100 Portable Document Lane

Wonderland