Ứng dụng viễn thám, gis trong nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng biến động lớp phủ rừng tới nguy cơ sạt lở đất huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

MÙI MINH TÙNG

ỨNG DỤNG VIỄN THÁM, GIS TRONG NGHIÊN

CỨU ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG BIẾN ĐỘNG LỚP

PHỦ RỪNG TỚI NGUY CƠ SẠT LỞ ĐẤT

HUYỆN BA BỂ, TỈNH BẮC KẠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ LÂM NGHIỆP

THÁI NGUYÊN, 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

MÙI MINH TÙNG

ỨNG DỤNG VIỄN THÁM, GIS TRONG NGHIÊN

CỨU ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG BIẾN ĐỘNG LỚP

PHỦ RỪNG TỚI NGUY CƠ SẠT LỞ ĐẤT

HUYỆN BA BỂ, TỈNH BẮC KẠN

Ngành: Lâm học

Mã số: 8620201-A

LUẬN VĂN THẠC SĨ LÂM NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học: TS. Dương Văn Thảo

THÁI NGUYÊN, 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan toàn bộ nội dung trong luận văn là công trình nghiên

cứu của riêng tôi. Các số liệu, tư liệu được sử dụng trong luận văn có nguồn gốc

rõ ràng, trung thực. Kết quả nêu trong luận văn chưa từng được công bố trong

bất cứ công trình nào.

Thái Nguyên, ngày 20 tháng 11 năm 2020

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Mùi Minh Tùng

ii

LỜI CẢM ƠN

Để luận văn này đạt kết quả tốt đẹp, tôi đã nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ

của nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân. Với tình cảm sâu sắc, chân thành, cho

phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến tất cả các cá nhân và cơ quan đã

tạo điều kiện giúp đỡ trong quá trình học tập và nghiên cứu đề tài.

Trước hết tôi xin gửi tới các thầy cô khoa Lâm Nghiệp trường Đại học

Nông Lâm lời chào trân trọng, lời chúc sức khỏe và lời cảm ơn sâu sắc. Với sự

quan tâm, dạy dỗ, chỉ bảo tận tình chu đáo của thầy cô trong quá trình học tập,

đến nay tôi đã có thể hoàn thành luận văn, đề tài:

“ Ứng dụng viễn thám, gis trong nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng biến động lớp

phủ rừng tới nguy cơ sạt lở đất huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn ”.

Đặc biệt tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới thầy giáo–TS. Dương

Văn Thảo, người đã quan tâm giúp đỡ, trực tiếp hướng dẫn tôi hoàn thành tốt

luận văn này trong thời gian qua.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến toàn thể các cán bộ, nhân viên Trung tâm

nghiên cứu Địa Tin Học đã trực tiếp và gián tiếp giúp đỡ tôi trong suốt quá

trình học tập và nghiên cứu đề tài.

Với điều kiện thời gian cũng như kinh nghiệm còn hạn chế của một học

viên, luận văn này không thể tránh được những thiếu sót. Tôi rất mong nhận

được sự chỉ bảo, đóng góp ý kiến của các thầy cô để tôi có điều kiện bổ sung,

nâng cao ý thức của mình, phục vụ tốt hơn công tác thực tế sau này.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................ 1

LỜI CẢM ƠN..................................................................................................ii

MỤC LỤC.......................................................................................................iii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.......................................................................... v

DANH MỤC BẢNG BIỂU............................................................................vi

DANH MỤC HÌNH ẢNH.............................................................................vii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu và yêu cầu của đề tài...................................................................... 2

3. Ý nghĩa của đề tài.......................................................................................... 2

Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA

ĐỀ TÀI............................................................................................................. 3

1.1. Cơ sở khoa học của vấn đề nghiên cứu ..................................................... 3

1.1.1 Khái niệm sạt lở đất ................................................................................. 3

1.1.2. Khái niệm về rừng................................................................................... 3

1.1.3. Khái niệm viễn thám, GIS..................................................................... 10

1.2. Tổng quan kết quả nghiên cứu trên thế giới ............................................ 13

1.3. Tổng quan kết quả nghiên cứu ở Việt Nam............................................. 14

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU............................................................................................... 18

2.1. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ............................................................... 18

2.1.1. Đối tượng .............................................................................................. 18

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu............................................................................... 18

2.2. Nội dung nghiên cứu................................................................................ 18

2.3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 18

2.3.1. Phương pháp điều tra, thu thập số liệu.................................................. 18

iv

2.3.2. Phương pháp xử lý ảnh viễn thám, xây dựng bản đồ lớp phủ và biến động

lớp phủ rừng .................................................................................................... 21

2.2.3. Phương pháp lập ô tiêu chuẩn............................................................... 28

2.2.4. Phương pháp phân tích đa tiêu chí để xây dựng bản đồ nguy cơ sạt lở 30

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ........................ 34

3.1. Xây dựng bản đồ lớp phủ năm 2010, 2020 và đánh giá biến động lớp phủ

giai đoạn 2010-2020 của huyện Ba Bể. .......................................................... 34

3.1.1. Xây dựng bản đồ hiện trạng lớp phủ rừng huyện Ba Bể năm 2010 và năm

2020................................................................................................................. 36

3.1.2. Tính toán xác định hệ số thực vật NDVI .............................................. 39

3.1.3. Đánh giá độ chính xác của việc phân loại lớp phủ ............................... 41

3.1.4. Đánh giá biến động lớp phủ huyện Ba Bể giai đoạn 2010-2020.......... 43

3.2. Đánh giá diễn biến thiên tai sạt lở đất trên địa bàn huyện Ba Bể giai đoạn

2010-2020........................................................................................................ 47

3.3. Xây dựng bản đồ nguy cơ sạt lở đất, đánh giá tương quan giữa biến động

lớp phủ rừng và thiên tai sạt lở đất tại huyện Ba Bể....................................... 49

3.4. Đề xuất biện pháp giảm thiểu nguy cơ sạt lở tại địa bàn huyện Ba Bể tỉnh

Bắc Kạn........................................................................................................... 52

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ........................................................................... 54

1. Kết Luận...................................................................................................... 54

2. Đề nghị ........................................................................................................ 55

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 56