Ứng Dụng Công Nghệ Viễn Thám Và Gis Để Phát Hiện Sớm Mất Rừng Góp Phần Nâng Cao Hiệu Quả Quản Lý Rừng Tại Huyện Sơn Động Tỉnh Bắc Giang

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành tốt luận văn này, ngoài những cố gắng của bản thân, em

đã nhận đƣợc rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của Ban lãnh đạo trƣờng Đại học

Lâm Nghiệp Việt Nam, Khoa QLTNR&MT, các đơn vị trong và ngoài hệ

thống Kiểm lâm của tỉnh Bắc Giang.

Em xin đƣợc trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ và hƣớng dẫn tận tình của

các thầy cô Khoa QLTNR&MT - Trƣờng Đại học Lâm nghiệp Việt Nam.

Đặc biệt em xin bày tỏ lòng biết ơn, sự kính trọng sâu sắc tới thầy giáo

PGS.TS. Phùng Văn Khoa, ngƣời đã tận tình chỉ bảo, trực tiếp hƣớng dẫn em

trong suốt quá trình thực hiện luận văn này.

Em cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các đồng chí, các anh, các

chị trong Chi cục Kiểm lâm tỉnh Bắc Giang đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong

quá trình nghiên cứu, thu thập tài liệu, tạo mọi điều kiện tốt nhất để em học

tập và thực hiện luận văn.

Trong quá trình thực tập, cũng nhƣ là trong quá trình làm bài báo cáo

thực tập, khó tránh khỏi sai sót, rất mong các Thầy, Cô bỏ qua. Đồng thời do

trình độ lý luận cũng nhƣ kinh nghiệm thực tiễn còn hạn chế nên bài báo cáo

không thể tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận đƣợc ý kiến đóng

góp Thầy, Cô để em học thêm đƣợc nhiều kinh nghiệm và sẽ hoàn thành tốt

hơn bài báo cáo sắp tới.

Em xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 6 tháng 5 năm 2018

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................................................1

CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU............................................2

1.1. Nghiên cứu và ứng dụng GIS trên thế giới...........................................................2

1.1.1. Nghiên cứu về GIS:.............................................................................................2

1.1.2. Các thành phần GIS.............................................................................................2

1.1.3. Chức năng GIS.....................................................................................................3

1.2. Nghiên cứu về Viễn Thám.....................................................................................3

1.2.1. Giới thiệu chung ..................................................................................................3

1.2.2. Đặc trƣng của ảnh Viễn thám.............................................................................4

1.2.3. Các loại ảnh viễn thám........................................................................................4

1.2.4. Khái quát về xử lý ảnh Viễn thám .....................................................................6

1.2.5. Phân lớp ảnh viễn thám.......................................................................................7

1.3. Đặc điểm của một số loại ảnh viễn thám đƣợc nghiên cứu.............................7

1.3.1 Ảnh Landsat ........................................................................................................10

1.3.2. Ảnh Sentinel.......................................................................................................12

1.4.Ứng dụng viễn thám trong lâm nghiệp...............................................................15

CHƢƠNG 2 MỤC TIÊU, NỘI DUNG, PHẠM VI VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU.............................................................................................................17

2.1. Mục tiêu nghiên cứu.............................................................................................17

2.1.1. Mục tiêu chung:.................................................................................................17

2.1.2. Mục tiêu cụ thể: .................................................................................................17

2.2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu.......................................................................17

2.2.1. Đối tƣợng nghiên cứu........................................................................................17

2.2.2. Phạm vi nghiên cứu...........................................................................................17

2.3. Nội dung nghiên cứu ............................................................................................17

2.3.1. Nghiên cứu hiện trạng rừng khu vực 7 xã phía Nam huyện Sơn Động.......17

2.3.2. Nghiên cứu lịch sử mất rừng của khu vực thông qua điều tra và đi khảo sát

thực tế phỏng vấn.........................................................................................................18

2.3.3. Đề xuất các bƣớc kỹ thuật sử dụng ảnh viễn thám để phát hiện sớm mất

rừng................................................................................................................................18

2.3.4. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý rừng. ...........18

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu .....................................................................................18

2.4.1. Phƣơng pháp luận..............................................................................................18

2.4.2. Phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể.......................................................................18

CHƢƠNG 3 ĐẶC ĐIỂM ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI .........27

HIỆN TRẠNG TÀI NGUYÊN RỪNG....................................................................27

3.1. Điều kiện tự nhiên.................................................................................................27

3.1.1 Vị trí địa lý...........................................................................................................27

3.1.2 Địa hình, địa mạo................................................................................................27

3.1.3. Khí hậu – Thủy văn...........................................................................................27

3.1.4 Địa chất, đất đai ..................................................................................................28

3.1.5. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên .............................................................29

3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội.....................................................................................30

3.2.1. Tình hình dân sinh.............................................................................................30

3.2.2. Tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội....................................................................31

CHƢƠNG 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..................................................................33

4.1. Hiện trạng rừng tại huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang.....................................33

4.1.1. Diện tích các loại rừng ......................................................................................33

4.1.2. Trữ lƣợng các loại rừng và độ che phủ rừng...................................................33

4.2. Tình hình mất rừng ở khu vực nghiên cứu theo kết quả dự án kiểm kê rừng.36

4.2.1 Diễn biến rừng tại khu vực trong những năm gần đây ...................................36

4.2.2 Đánh giá công tác quản lý rừng tại địa phƣơng...............................................44

4.3. Quy trình phát hiện sớm mất rừng ......................................................................46

4.3.1 Xây dựng bản đồ hiện trạng rừng .....................................................................46

4.3.3. Đánh giá độ chính xác.......................................................................................53

4.4. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý rừng tại địa phƣơng .....54

CHƢƠNG 5 KẾT LUẬN, TỒN TẠI, KHUYẾN NGHỊ........................................59

5.1 Kết luận...................................................................................................................59

5.2. Tồn tại....................................................................................................................59

5.3. Khuyến nghị..........................................................................................................60

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Tên viết tắt Nghĩa

1 ETM Enhanced Thematic Mapper

2 ERTS Earth Resource Technology Satellite (Kỹ

thuật viễn thám thăm dò Trái Đất)

3 GIS Geographic information system (Hệ thống

thông tin địa lý)

4 MSS Multispectral Scanner System (Hệ thống bộ

cảm đa phổ)

5 NASA National Aeronautics and Space (Cơ quan

hàng không và vũ trụ Mỹ)

6 TM Thematic Mapper

7 BQ Bình quân

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1: Một số thông số kỹ thuật của ảnh Landsat TM.............................. 10

Bảng 1.2 : Một số thông số các kênh phổ của ảnh Landsat ETM+, Landsat -7 ...11

Bảng 1.3 : Một số thông số các kênh phổ của ảnh Landsat -8........................ 12

Bảng 1.4 : Một số thông số các kênh phổ của ảnh Sentinel 2A...................... 14

Bảng 2.1. Dữ liệu ảnh viễn thám đƣợc sử dụng trong đề tài. ......................... 19

Bảng 4.1: Tổng hợp diện tích độ che phủ rừng khu vực các xã nghiên cứu .. 35

Bảng 4.2: Biến động diện tích rừng của huyện Sơn Động ............................. 36

Bảng 4.3 Bảng thể hiện chi tiết khu mất rừng ................................................ 39

Bảng 4.4. Độ chính xác của các điểm mất rừng thực tế so với ảnh Landsat và

Sentinel............................................................................................................ 53