Tuyển chọn cây ưu tú và nghiên cứu ghép cải tạo trên giống hồng nhân hậu tại huyện Lục Ngạn - Bắc giang

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http//: www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

––––––––––––––––––––

TĂNG VĂN HUY

TUYỂN CHỌN CÂY ƢU TÚ VÀ NGHIÊN CỨU

GHÉP CẢI TẠO TRÊN GIỐNG HỒNG NHÂN HẬU

TẠI HUYỆN LỤC NGẠN - BẮC GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP

Thái Nguyên, năm 2010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http//: www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

––––––––––––––––––––

TĂNG VĂN HUY

TUYỂN CHỌN CÂY ƢU TÚ VÀ NGHIÊN CỨU

GHÉP CẢI TẠO TRÊN GIỐNG HỒNG NHÂN HẬU

TẠI HUYỆN LỤC NGẠN - BẮC GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH : TRỒNG TRỌT

MÃ SỐ : 60.62.01

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1: TS. VÕ QUỐC VIỆT

2: PGS.TS. ĐÀO THANH VÂN

Thái Nguyên năm 2010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http//: www.lrc-tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng luận văn: ’Tuyển chọn cây ưu tú và nghiên

cứu ghép cải tạo trên giống hồng Nhân Hậu tại huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc

Giang” là do chính tôi thực hiện, dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Võ

Quốc Việt

- PGS.TS Đào Thanh Vân. Mọi số liệu trong luận văn là trung thực và

chưa được sử dụng bảo vệ bất cứ một công trình khoa học nào.

Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ trong việc thực hiện luận văn đã

được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn này đều đã được chỉ

rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, tháng 6 năm 2010

HỌC VIÊN CAO HỌC

T¨ng V¨n Huy

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http//: www.lrc-tnu.edu.vn

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu Trường Đại học Nông lâm

Thái Nguyên, Khoa sau đại học, Khoa nông học, các thầy cô giáo đã tạo điều

kiện giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập và hoàn thành luận văn này.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy hướng dẫn TS. Võ Quốc

Việt - PGS.TS Đào Thanh Vân người thầy đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi

trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn tới Huyện uỷ, Uỷ ban nhân dân, các phòng

ban chuyên môn huyện Lục Ngạn. UBND xã Tân Quang, Thanh Hải, Kiên

Thành huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang. và các hộ có vườn để đặt thí nghiệm

đã tạo điều kiện và nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình theo dõi thu thập số

liệu cho bản luận văn này.

Tôi xin được tỏ lòng biết ơn chân thành tới bạn bè, đồng nghiệp và gia

đình đã động viên giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thiện luận

văn này.

Thái Nguyên, tháng 6 năm 2010

HỌC VIÊN CAO HỌC

T¨ng V¨n Huy

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http//: www.lrc-tnu.edu.vn

MỤC LỤC

PHẦN I......................................................................................................0

MỞ ĐẦU....................................................................................................1

1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................. 1

1.2. MỤC ĐÍCH VÀ YÊU CẦU CỦA ĐỀ TÀI........................................ 4

1.2.1. Mục đích ................................................................................... 4

1.2.2. Yêu cầu của đề tài...................................................................... 4

1.3. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI................... 4

1.4. Ý NGHĨA THỰC TIỄN S ẢN XUẤT............................................... 4

2.1. CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ....................... 5

2.1.1. Cơ sở khoa học của việc điều tra nghiên cứu ............................... 5

2.1.2. Cơ sở khoa học của phƣơng pháp ghép cây ăn quả .................... 10

2.1.3. Cơ sở khoa học của phƣơng pháp ghép cải tạo .......................... 15

2.1.4. Cơ sở khoa học của việc nghiên cứu đặc điểm nông-sinh học của cây

hồng.................................................................................................. 15

2.2. NGUỒN GỐC, PHÂN BỐ VÀ TÌNH HÌNH SẢN XUẤT HỒNG ĂN

QUẢ .................................................................................................... 16

2.2. 1. Nguồn gốc và phân loại........................................................... 16

2.2.2. Nguồn gốc............................................................................... 16

2.2.3. Phân loại ................................................................................. 17

2.3. TÌNH HÌNH PHÂN BỐ VÀ SẢN XUẤT HỒNG ĂN QUẢ ............ 18

2.3.1. Các nghiên cứu trên thế giới..................................................... 18

2.3.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam...................................................... 22

1

2.4. MỘT SỐ KẾT QUẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN PHẠM VI ĐỀ TÀI ..... 34

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http//: www.lrc-tnu.edu.vn

2.4.1. Nghiên cứu về đặc điểm sinh vật học của cây hồng ................... 34

2.4.2. Đặc điểm sinh thái học của cây hồng ........................................ 39

2.4.3. Nhu cầu dinh dƣỡng và kỹ thuật bón phân cho hồng.................. 44

2.4.4. Một số đặc điểm của giống hồng nghiên cứu............................. 46

PHẦN III ................................................................................................ 47

VẬT LIỆU - NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............... 47

3.1. VẬT LIỆU NGHIÊN CỨU ............................................................ 47

3.1.1. Nguồn thực liệu ....................................................................... 47

3.1.2. Dụng cụ để tiến hành................................................................ 47

3.2. THỜI GIAN VÀ ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU.................................. 47

3.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU........................................................... 47

3.4. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................................................... 48

3.4.1. Điều kiện tự nhiên và tình hình sản xuất hồng tại Lục Ngạn - tỉnh

Bắc Giang ......................................................................................... 48

3.4.2. Nghiên cứu tuyển chọn cây hồng ƣu tú ..................................... 48

3.4.3. Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật ghép trên cây hồng Nhân

Hậu tại Lục Ngạn- Bắc giang ............................................................. 50

3.5. CÁC CHỈ TIÊU VÀ PHƢƠNG PHÁP THEO DÕI ......................... 51

3.5.1. Thu thập số liệu điều tra hiện trạng sản xuất hồng tại huyện Lục

Ngạn- tỉnh Bắc Giang. ....................................................................... 51

3.5.2. Theo dõi các chỉ tiêu cây hồng ƣu tú tuyển chọn........................ 51

3.5.3. Phƣơng pháp xử lý số liệu ........................................................ 52

PHẦN IV ..................................................................................................53

1

KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN....................................................................53

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http//: www.lrc-tnu.edu.vn

4.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN - KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA HUYỆN LỤC

NGẠN TRONG MỐI QUAN HỆ VỚI SẢN XUẤT CÂY ĂN QUẢ....... 53

4.1.1. Vị trí địa lý .............................................................................. 53

4.1.2. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội. ........................................... 53

4.1.3. Điều kiện giao thông thị trƣờng . .............................................. 54

4.1.4. Điều kiện thời tiết, khí hậu tại huyện Lục Ngạn - Bắc Giang. ..... 54

4.1.5. Tình hình sản xuất cây ăn quả của tỉnh Bắc Giang ..................... 56

4.1.6. Tình hình sản xuất cây ăn quả của huyên Lục Ngạn................... 58

4.1.6. Điều tra tình tình hình sản xuất hồng tại huyên Lục Ngạn ......... 60

4.1.7 Tình hình sử dụng đất của huyện Lục Ngạn................................ 62

4.2. KẾT QUẢ ĐIỀU TRA TUYỂN CHỌN CÂY ƢU TÚ TỪ CÁC

GIỐNG HỒNG Ở LỤC NGẠN - BẮC GIANG..................................... 62

4.3. Kết quả điều tra tuyển chọn cây hồng ƣu tú.................................. 63

4.4. Nguồn gốc, đất đai của các cây hồng đƣợc tuyển chọn ................. 64

4.5. Đặc điểm hình thái của các cây hồng đƣợc tuyển chọn ................. 65

4.6. Số quả và năng suất quả ở các cây hồng tuyển chọn .................... 66

4.7. Đặc điểm về kích thƣớc, mầu sắc và tỷ lệ ăn đƣợc của quả ........... 67

4.8. Quá trình ra hoa, đậu quả của giống nghiên cứu ........................... 68

4.9. Một số chỉ tiêu sinh hoá quả của các cây tuyển chọn .................... 70

4.10. Tình hình sâu, bệnh hại trên cây hồng Nhân Hậu trồng tại Lục

Ngạn-Bắc Giang................................................................................ 72

4.11.Tổng hợp kết quả tuyển chọn cây hồng ƣu tú .............................. 73

4.12. Kết quả về các biện pháp ghép cải tạo đối với cây hồng.............. 75

1

4.13. Nghiên cứu ảnh hƣởng của phƣơng pháp ghép đến tỷ lệ ghép sống.

......................................................................................................... 76

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http//: www.lrc-tnu.edu.vn

4.14. Nghiên cứu ảnh hƣởng của phƣơng pháp ghép đến thời gian bật mầm

......................................................................................................... 76

4.15. Nghiên cứu ảnh hƣởng của phƣơng pháp ghép đến khả năng sinh

trƣởng của cành ghép ........................................................................ 77

4.16. Nghiên cứu ảnh hƣởng của đƣờng kính gốc ghép đến tỷ lệ ghép

sống.................................................................................................. 78

4.17. Nghiên cứu ảnh hƣởng của đƣờng kính gốc ghép đến khả năng bật

mầm sau ghép ................................................................................... 79

4.18. Nghiên cứu ảnh hƣởng của đƣờng kính gốc ghép đến khả năng sinh

trƣởng của cây sau ghép .................................................................... 80

4.19. Nghiên cứu ảnh hƣởng của thời vụ ghép đến tỷ lệ ghép sống ...... 82

4.20. Nghiên cứu ảnh hƣởng của thời vụ ghép đến khả năng bật mầm . 83

4.21. Nghiên cứu ảnh hƣởng của thời vụ ghép đ ến khả năng sinh trƣởng

của cành ghép ................................................................................... 84

PHẦN V ..................................................................................................86

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ........................................................................86

5. Kết luận ............................................................................................ 86

5.1. Kết quả điều tra hiện trạng sản xuất cây hồng của huyện Lục Ngạn,

tỉnh Bắc Giang.................................................................................. 86

5.2. Kết quả nghiên cứu điều tra tuyển chọn cây hồng ưu tú................ 86

5.3. Kết quả một số biện pháp kỹ thuật trong ghép cải tạo hồng Nhân

Hậu tại Lục Ngạn- Bắc Giang ............................................................ 87

5.2. Đề nghị ...................................................................................... 87

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................. 88

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http//: www.lrc-tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 1.1 : Diện tích, sản lƣợng hồng ở một số nƣớc trên thế giới................ 20

Bảng 1.2: Sự phân bố và sử dụng của các loài hồng thuộc chi Diospyros..... 21

Bảng 1.3: Diện tích và sản lƣợng hồng ở Việt Nam đến năm 2000 .............. 22

Bảng 1.4: Diện tích hồng của một số tỉnh trong cả nƣớc năm 2004 ............. 23

Bảng 1.5: So sánh yêu cầu sinh thái của hồng với điều kiện, khí hậu thời tiết

của Lạng Sơn............................................................................................ 34

Bảng 1.6: Đặc điểm của các giống hồng chính ở Nhật Bản ......................... 39

Bảng 1.7: Lƣợng phân bón cho hồng ở các cấp tuổi ( kg/cây). .................... 45

Bảng 4.1: Diễn biến khí hậu trong thời gian nghiên cứu tại Lục Ngạn ......... 55

Bảng 4.2: Diễn biến diện tích và sản lƣợng cây ăn quả của huyện Lục Ngạn ... 58

Bảng 4.3: Tình hình sản xuất hồng tại huyện Lục Ngạn qua 5 năm ............. 60

Bảng 4.4: Tình hình sử dụng đất của huyện Lục Ngạn................................ 62

Bảng 4.5: Số lƣợng cây hồng Nhân Hậu bình tuyển qua các năm............... 63

Bảng 4.6: Nguồn gốc, vị trí đất đai của các cây hồng đƣợc tuyển chọn....... 64

Bảng: 4.7. Đặc điểm hình thái tán cây hồng đƣợc tuyển chọn ..................... 65

Bảng 4.8: Số quả và năng suất quả ở các cây hồng tuyển chọn.................... 67

Bảng 4.9. Đặc điểm về kích thƣớc, mầu sắc và tỷ lệ ăn đƣợc của quả.......... 68

Bảng 4.10: Thời gian ra hoa, tỷ lệ đậu quả của các cây hồng tuyển chọn ..... 69

Bảng 4.11: Một số chỉ tiêu về hoa và tỷ lệ đậu quả của giống hồng Nhân Hậu..... 70

1

Bảng 4.12: Hàm lƣợng một số chất dinh dƣỡng trong quả hồng của các cây

tuyển chọn................................................................................................ 71