Tư tưởng của J. J. Rousseau về quyền con người

TRIET HOC, SO 6 (277). THANG 6-2014

Gldl THI$U DANH NHAN TRlfeT HOC

L. . 4

TU TUdNG CUA J.J.ROUSSEAU

VE QUYEN CON NGUCtt

t

ousseau (1712 - 1778) la dai bieu

dien hinh cua triet hoc Khai sang

Phap the ky XVIII. Mot trong

nhiing dong gop cua Rousseau cho triet

hoc chinh tri la tu tUdng ve quyen con

ngtfdi, ve che do xa hoi dam bao cac

quyen con ngtfdi. Bai viet di sau nghien

ctfu ttf ttfdng cua Rousseau ve quyen cd

ban cua con ngtfdi.

1. Ttf ttfdfng ve quyen song, quyen

ttf do va binh dang cua con ngtfcfi

Theo Rousseau, con ngtfdi co cac

quyen ttf nhien cd ban sau: Quyen song,

quyen ttf do va binh dang.

ThiC nhat, ve quyen song. Cung nhtf

cac nha triet hoc tien boi the ky XVII,

Rousseau cho rang, quyen dtfdc song la

quyen thieng lieng cua con ngtfdi. Do la

quyen ma khong ai co the ttfdc bo hay

xam pham no. Nhtfng luan giai cua

Rousseau trong hoc thuyet chinh tri -

xa hoi cua ong deu nham den muc tieu

cao nhat la dam bao quyen song cho con

ngtfdi. Do la quyen dtfdc song xtfng dang

vdi cdn ngtfdi, song trong hoa binh, trong

cong dong xa hoi. Trong Ban ve khe lidc

xa hoi, Rousseau viet: ‘T oi muon tim

xem trong trat ttf dan stf cd chang mot

sd quy tac cai tri chinh dang, vtfng

chSc, biet ddi dai vdi con ngtfdi nhtf con

NGUYfiN THI THANH HUVfcN ’’

ngtfdi; va cd chang nhtfng luat phap

dung vdi y nghia chan thtfc cua n o ’(l).

Trong so cac quyen ttf nhien cua con

ngtfdi thi quyen song dtfdc xem la

quyen cao quy, thieng lieng nhat, la cd

sd cho moi quyen khac cua con ngtfdi.

Con ngtfdi la mot bo phan cua ttf

nhien; vi vay, phai tuan theo cac quy

luat ttf nhien. Moi stf vat trong ttf nhien

deu cd sinh, cd mat; do do, trong nhtfng

ndi oan ghet thien nhien dem lai cho

chung ta “moi oan ghet manh nha't la

ghet cai chet”. Dtfdc song la khat vong ttf

nhien, la quyen cua con ngtfdi. Rousseau

ctfc ltfc phe phan nhtfng ly thuyet dao

dtfc day con ngtfdi coi khinh stf song

hoac hy sinh stf song ay cho nhtfng bon

phan dao dtfc xa vdi. Ong cho rang, neu

mot quoc gia khon kho nao tren the gian

ma d do mdi ke khdng the song dtfdc neu

khdng lam dieu ac va cac cdng dan deu

gian manh vi bat dac di, thi can treo co

khdng phai ke bat Itfdng, ma la ke buoc

han phai trd thanh bat Itfdng. Noi nhtf

vay, cd the hieu de dam bao su song con

cua minh, trong nhtfng trtfdng hdp ba't

(*) Tien si, Khoa Triet hoc, Truong Dai hoc Khoa

hoc Xa hoi va Nhan vfin, Dai hoc Quoc gia Ha Noi

(1) J.J.Rousseau. Ban ve khe tide xa hoi. Nxb Tn

Ho Chi Minh, 1992, tr.51.

82