Trắc lượng thư mục: các chỉ số phổ biến- việc ứng dụng và vấn đề đào tạo ngành thông tin, thư viện

THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2015 13

Nghiïn cûáu - Trao àöíi

ThS Trêìn Maånh Tuêën

Viïån Thöng tin Khoa hoåc xaä höåi

TRÙÆC LÛÚÅNG THÛ MUÅC: CAÁC CHÓ SÖË PHÖÍ BIÏËN- VIÏÅC ÛÁNG DUÅNG VAÂ

VÊËN ÀÏÌ ÀAÂO TAÅO NGAÂNH THÖNG TIN, THÛ VIÏÅN

Múã àêìu

Cac sö á liï ë u thö å ng kï vï ë mö ì i quan hï ë giû å aä

cac ta á i liï â u khoa ho å c, phên tñch vùn ba å n ã

tai liï â u,… vú å i tû ca á ch la á tiï â n àï ì cu ì a trù ã c æ

lûúng thû mu å c àa å xuê ä t hiï ë n ngay tû å nhû â ng ä

nùm 1920-1930 vúi ca á c pha á t kiï á n cu ë a G.K. ã

Zipf, S.C. Bradford1

,… Cho túi khoa á ng àê ã uì

nhûng nùm 1960, ca ä c nghiïn cû á u vï á mö ì i quan ë

hï na å y àûú â c quan têm vú å i nhiï á u mu ì c àñch kha å cá

nhau, tû chö â laî m cú sú â àï ã xa í c àõnh trong sö á ca ë cá

tai liï â u co å liïn quan, ta á i liï â u na å o àûú â c àa å nh gia á á

la tö â t hún, co ë gia á trõ hún, àï á n chö ë dê î n hònh ì

thanh phûúng pha â p àa á nh gia á khoa ho á c dû å a trïn å

cac xuê á t ba ë n phê ã m khoa ho í c cu å a mo ã i chu å thï ã :í

ca nhên, tö á chû í c, cö á ng àö å ng, quö ì c gia. Lu ë c na á y, â

sû ra àú å i cu â a chó sö ã taë c àö á ng (Impact Factor - IF) å

vúi cöng lao trûú á c hï á t cu ë a E. Gardfield, Viï ã nå

trûúng sa ã ng lê á p Viï å n Thöng tin khoa ho å c (ISI) å

My, va ä ca â c nghiïn cû á u tiï á p theo àa ë la ä m cho â

cöng àö å ng khoa ho ì c thï å giú ë i da á nh sû â quan têm å

àùc biï å t àï å n ë Danh sach Philadelphia á , danh

sach ca á c ta á p chñ khoa ho å c co å uy tñn trïn thï á giú ë iá

àûúc ISI cöng bö å ha ë ng nùm va â nga â y nay àûú â cå

biït àï ë n la ë ca â c ta á p chñ co å trong Journal Master á

List do Thomson Reuters xêy dûng. Cho tú å iá

nhûng nùm àê ä u thï ì ky ë XXI, vê ã n àï ë àa ì nh gia á á

khoa hoc àö å i vú ë i mo á i àö å i tûú ë ng àang rê å t àûú ë cå

quan têm trïn pham vi toa å n cê â u, va ì mö â t lê å nì

nûa, chó sö ä IF cu ë ng ha â ng loa â t ca å c chó sö á àûú ë c sû å ã

dung àï å àa í nh gia á khoa ho á c luön thu hu å t sû á quan å

têm cua giú ã i nghiïn cû á u. Ba á i viï â t na ë y giú â i thiï á uå

möt sö å vê ë n àï ë cu ì a trù ã c lûú æ ng thû mu å c, vú å i ca á cá

nghiïn cûu cú ba á n va ã ûâ ng du á ng cu å a no ã . á

Baâi viïët têåp trung vaâo caác nöåi dung sau:

- Nhûng chó sö ä phö ë biï í n cu ë a trù ã c lûú æ ng thû mu å c;å

- ÛÁng duång trùæc lûúång thû muåc taåi caác

doanh nghiïåp thöng tin vaâ xuêët baãn;

- Nöåi dung trùæc lûúång thû muåc trong

chûúng trònh àaâo taåo vïì thöng tin, thû viïån.

Toám tùæt: Trïn cú súã giúái thiïåu vïì caác chó söë trùæc lûúång thû muåc phöí biïën vaâ viïåc ûáng duång

trùæc lûúång thû muåc taåi caác doanh nghiïåp thöng tin vaâ xuêët baãn àïí taåo ra caác loaåi CSDL coá khaã

nùng thûåc hiïån caác baâi toaán vïì thöëng kï thû muåc àïí thêëy roä nhûäng yïu cêìu vïì sûå àöíi múái chûúng

trònh àaâo taåo ngaânh thöng tin, thû viïån. Nghiïn cûáu, àïì xuêët caác giaãi phaáp cuå thïí àïí tñch húåp

nöåi dung trùæc lûúång thû muåc vaâo chûúng trònh àaâo taåo tûâ bêåc Cao àùèng, Àaåi hoåc vaâ Sau àaåi

hoåc taåi caác trûúâng àaåi hoåc vïì chuyïn ngaânh thöng tin, thû viïån.

Tû kho â a: á Trùc lûú æ ng thû mu å c; thöng tin-thû viï å n; thö å ng kï thû mu ë c; àa å o ta â o thöng tin-thû viï å n. å

Bibliometrics: key indicators - their application and training in information and library

faculties

Summary: On basis of introducing key bibliometric indicators and their applications at information and

publishing enterprises for creating databases, capable to solve bibliostatistical problems, makes clear

requirements on improvement of training programmes for library and information specialties; studies and sets

forth specific solutions to integrating the content of bibliometrics into training programmes for high-school,

undergraduate and post-graduate levels at universities specialized in library and information science.

Keywords: Bibliometrics; library and information; bibliographical statistics; training in

library and information science.

1 Khi con la â sinh viïn, chu â ng töi àa á biï ä t àûú ë c ca å c tri thû á c àê á u tiïn vï ì ca ì c àõnh luê á t ma å G.K. Zipf va â S.C. Bradford xêy dû â ng tû å mö â tå

giao trònh kha á nö á i tiï ë ng vï ë lônh vû ì c thöng tin-thû viï å n, àûú å c xuê å t ba ë n ta ã i Liïn- xö va å o cuö â i nhû ë ng nùm 1960: Ly ä luê á n va å thû â c tiï å nî

cua thöng tin khoa ho ã c va å ky â thuê ä t, ba å n tiï ã ng Nga. Àiï ë u ào ì cho thê á y: Ca ë c vê á n àï ë cu ì a trù ã c lûú æ ng thû mu å c àa å thû ä c sû å laå mö â t trong sö å ë

cac nö á i dung/ hûú å ng nghiïn cû á u cu á a ca ã c khoa ho á c thû viï å n va å thöng tin (LIS). â