Tóm tắt Chương V-Sóng Ánh Sáng

Ôn thi học kì II – Vật lí 12 CB Năm học 2008 – 2009

A. TÓM TẮT KIẾN THỨC.

* SÓNG ÁNH SÁNG

1. Tán sắc ánh sáng:

- Sự tán sắc ánh sáng là sự phân tách một chùm ánh sáng phức tạp thành các chùm sáng đơn sắc.

- Nguyên nhân xảy ra hiện tượng tán sắc ánh sáng là do chiết suất của môi trường (thủy tinh, nước,

…) đối với các ánh sáng đơn sắc khác nhau là khác nhau.

2. Ánh sáng đơn sắc:

- Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có một màu nhất và không bị tán sắc khi truyền qua lăng kính.

- Ánh sáng đơn sắc được đặc trưng nhất là tần số (bước sóng).

* Mở rộng:

+ Bước sóng của ánh sáng truyền trong chân không (hay không khí):

c

f

λ = ( 1)

+ Bước sóng của ánh sáng truyền trong môi trường trong suốt khác.

v

'

f

λ = ( 2)

Từ ( 1) và ( 2) , suy ra:

c

n

' v

λ

= =

λ

⇒ '

n

λ

λ = với n: là chiết suất của môi trường.

Ví dụ: λ > λ đ t nên đ t n n < . Vậy trong ánh sáng khả kiến thì chiết suất của môi trường đối với ánh

sáng đỏ là nhỏ nhất, chiết suất của môi trường đối với ánh sáng tím là lớn nhất.

Vậy, đối với ánh sáng khả kiến truyền trong môi trường trong suốt bất kì thì:

nđỏ < ncam < nvàng < nlục < nlam < nchàm < ntím

Từ ( 1) và ( 2) , nhận xét: Khi ánh sáng truyền từ môi trường này sang môi trường khác thì tần số f

không đổi, bước sóng thay đổi.

3. Ánh sáng trắng:

Ánh sáng trắng (hay là ánh sáng Mặt Trời) là hỗn hợp của nhiều ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên

liên tục từ đổ đến tím.

* GIAO THOA ÁNH SÁNG

1. Hiện tượng nhiễu xạ ánh sáng:

- Hiện tượng nhiễu xạ ánh sáng là hiện tượng truyền sai lệch so với sự truyền thẳng khi ánh sáng gặp

vật cản gọi là hiện tượng nhiễu xạ ánh sáng.

- Hiện tượng nhiễu xạ ánh sáng chứng tỏ ánh sáng có tính chất sóng.

- Mỗi ánh sáng đơn sắc có bước sóng (hoặc tần số) trong chân không hoàn toàn xác định.

2. Hiện tượng giao thoa ánh sáng:

- Là hiện tượng hai sóng ánh sáng kết hợp gặp nhau trên màn M sẽ gây ra hiện tượng giao thoa ánh

sáng. Trong vùng gặp nhau trên màn M có những vạch sáng và vạch tối xen kẽ nhau một cách đều

đặn.

- Những vạch sáng là chỗ hai sóng ánh sáng tăng cường lẫn nhau (vân sáng).

* Điều kiện: hiệu đường đi của 2 sóng ánh sáng gặp nhau trên màn giao thoa phải bằng số nguyên lần

bước sóng. Tức: 2 1 d d k − = λ

- Những vạch tối là chỗ hai sóng ánh sáng triệt tiêu lẫn nhau (vân tối).

- 1 -