Tổ chức hoạt động của hải quan điện tử ở Việt Nam _ Thực trạng và giải pháp.DOC

MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU

Trong bối cảnh toàn cầu hoá hiện nay, thương mại đang phát triển cả về số

lượng và chất lượng, tuy nhiên gian lận thương mại và buôn lậu cũng gia tăng theo cả

về mức độ lẫn tính chất phức tạp. Bên cạnh đó thì doanh nghiệp cũng cần yêu cầu

phải giảm chi phí, thời gian, đảm bảo làm sao cho việc XNK nhanh nhất và hiệu quả

nhất. Chính phủ cũng đưa ra các yêu cầu cải cách thủ tục hành chính, tuân thủ luật

pháp trên tất cả các lĩnh vực. Tất cả những yếu tố đó buộc Hải quan phải đổi mới sao

cho phù hợp với hoàn cảnh mới, nâng cao tính hiệu quả, năng suất các hoạt động của

mình để đáp ứng tốt nhất với bối cảnh mới, thách thức mới, thoả mãn yêu cầu của

chính phủ và doanh nghiệp.

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và đặc biệt của Internet đã và

1

đang tạo ra một cuộc cách mạng trong phương pháp quản lý và cách thức hoạt động

của cơ quan hải quan các nước trên thế giới .Và một trong những cơ hội lớn nhất mà

công nghệ thông tin mang lại là cho phép cơ quan hải quan phát triển mô hình khai

hải quan điện tử.Với mô hình này sẽ giúp cho cơ quan hải quan đáp ứng tốt nhất các

yêu cầu đặt ra trong hoàn cảnh mới và các yêu cầu của doanh nghiệp, nhà nước cũng

như chính cơ quan hải quan.

Vì vậy, được sự hướng dẫn của khoa Thương mại và kinh tế quốc tế và sự chỉ

bảo nhiệt tình của cô Nguyễn Thị Xuân Hương, em xin làm đề án môn học với đề tài

là: Tổ chức hoạt động của hải quan điện tử ở Việt Nam _ Thực trạng và giải

pháp. Đề tài sẽ tìm hiểu về hải quan điện tử, những kết quả đã đạt được trong thời

gian qua cũng như cần làm gì để phát triển hoạt động trong thời gian tới.

Trong quá trình nghiên cứu đề tài sẽ không thể tránh khỏi những thiếu sót em

rất mong sự chỉ bảo và giúp đỡ của các thầy cô. Em xin chân thành cảm ơn.

Sinh viên thực hiện: CHU THỊ TÂM

2

PHẦN 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HẢI QUAN ĐIỆN TỬ

1.1. Khái niệm, đặc điểm ,chức năng của hải quan điện tử

1.1.1. Khái niệm

Trên thực tế không có định nghĩa thống nhất về hải quan điện tử. Hải quan các

nước tuỳ theo quan điểm, đặc điểm, mức độ phát triển của đất nước khi tiến hành

triển khai hải quan điện tử tự đưa ra mô hình riêng của mình về hải quan điện tử. Tuy

nhiên có thể định nghĩa hải quan điện tử như sau:

Theo nghĩa hẹp: hải quan điện tử là việc ứng dụng công nghệ thông tin để xử lí

thông quan tự động.

Theo nghĩa rộng: hải quan điện tử là môi trường trong đó cơ quan hải quan áp

dụng các phương phá, ,phương tiện, trang thiết bị hiện đại, đặc biệt là công nghệ

thông tin để điều hành hoạt động của mình và cung cấp các dich vụ và thông quan

hải quan cho người khai hải quan, phương tiện,hành khách xuất nhập cảnh và các

bên có liên quan khác.

1.1.2. Đặc điểm của hải quan điện tử

Mỗi nước có sự khác nhau về phạm vi, mức độ và khả năng ứng dụng hải

quan điện tử nhưng nhìn chung thì hải quan điện tử có những đặc điểm chung sau:

_ Áp dụng công nghệ thông tin một cách tối đa, phù hợp với trình độ phát triển

công nghệ thông tin của ngành và của quốc gia .

_ Cung cấp các dịch vụ thông quan điện tử cho người khai hải quan như dịch

vụ khai hải quan điện tử, dịch vụ thanh toán điện tử, dịch vụ thông quan điện tử…

_ Việc chia sẻ thông tin, dữ liệu với các bên liên quan được thực hiện qua các

hệ thống trao đổi dữ liệu điện tử.

_ Có sự hỗ trợ các thiết bị hiện đại như: máy soi container, hệ thống camera

quan sát, giám sát, cân điện tử…trong việc kiểm tra, kiểm soát hải quan.

1.1.3. Chức năng của hải quan điện tử

Thực tế khai hải quan điện tử cho thấy các chức năng của khai hải quan điện tử

rất đa dạng và phong phú, không có mô hình nào giống mô hình nào. Xong, thông

thường hải quan điện tử có những chức năng cơ bản sau:

3

_ Chức năng quản lí vận đơn điện tử : Chức năng này cho phép cơ quan hải

quan có thể giao tiếp với các hệ thống của hãng vận tải hoặc các đại lí vận tải để

truyền nhận, phân tích dữ liệu vận đơn điện tử phục vụ cho công tác kiểm tra hải

quan.Vì lí do bảo mật và an toàn nên các bên chỉ có thể lấy những dữ liệu có liên

quan phù hợp với chức năng của mình tức chỉ được truy xuất những dữ liệu được

phép .

_ Chức năng khai hải quan điện tử: Người khai hải quan có thể tự mình hoặc

qua các đại lí hải quan điện tử có thể tiến hành việc khai hải quan điện tử tại bất kì

đâu, vào bất kì thời gian nào và với bất kì loại máy tính khác nhau như máy để bàn,

máy tính xách tay hay qua đtdđ….Không chỉ vậy, người khai hải quan còn có thể

theo dõi thông tin về tình hình thông quan của lô hàng thông qua máy tính được kết

nối với hệ thống của cơ quan hải quan .

_ Chức năng quản lý và giám sát trước hàng hoá nhập khẩu: Mục đích nhằm

cung cấp thông tin cho cơ quan nhằm ngăn chặn sớm các loại hàng hoá gây nguy

hiểm, cấm nhập khẩu như: ma tuý, chất nổ,vũ khí,chất độc hại,hàng cấm theo CITES.

_ Chức năng thanh toán điện tử : Người khai hải quan chỉ cần làm thủ tục

thanh toán tại một ngân hàng bất kỳ đã được kết nối với mạng của cơ quan hải quan

thì hệ thống sẽ tự động chuyển tiền từ tài khoản của họ sang tài khoản của cơ quan

hải quan.

_ Chức năng thông quan điện tử: Đối với những lô hàng thuộc diện miễn kiểm

tra thì sau khi chủ hàng thực hiện đầy đủ thuế phí, lệ phí, cơ quan hải quan vớii

những hàng hoá phải nộp thuế ngay, hệ thống sẽ gửi thông báo thông quan cho người

khai hải quan, người khai hải quan sau khi nhận được thông báo sẽ tới thẳng nơi lưu

trữ hàng hoá để làm thủ tục nhận hàng .Đối với những lô hàng phải kiểm tra hồ sơ

hoặc kiểm tra hàng hoá, cơ quan hải quan sẽ quyết định thông quan trên hệ thống xử

lý dữ liệu điện tử.

_ Chức năng kết nối mạng với các ngành có liên quan : Việc xử lý thông tin

cần rất nhiều sự chia sẻ, phối hợp thông tin với các bộ ngành khác ví dụ như: kho bạc

để xác nhận nộp thuế, ngân hàng để phục vụ công tác thanh toán điện tử, Bộ Công

thương để lấy thông tin về cấp phép hạn ngạch, bộ Tài chính…Hệ thống sẽ tự động

4