Tình hình huy động vốn đầu tư phát triển ở Việt Nam.doc

Lêi më ®Çu

Trong thêi gian võa qua ViÖt Nam ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn kh¸ thuyÕt

phôc. Tèc ®é t¨ng trëng GDP hµng n¨m ®¹t 7-8%/n¨m, t×nh h×nh chÝnh trÞ æn ®Þnh

vµ trong con m¾t cña c¸c nhµ ®Çu t quèc tÕ, ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng m«i tr￾êng ®Çu t hÊp dÉn, Èn chøa nhiÒu tiÒm n¨ng. Tuy nhiªn, tiÕp tôc duy tr× vµ h¬n thÕ

n÷a lµ ®Èy m¹nh sù t¨ng trëng nµy ®ang ®îc xem lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch, hµng ®Çu

trong c«ng cuéc C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸, ®a ViÖt Nam tiÕn lªn Chñ nghÜa

x· héi.

VÊn ®Ò mÊu chèt, quyÕt ®Þnh cña mäi sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ – x·

héi cña mçi quèc gia lµ vÊn ®Ò ®Çu t ph¸t triÓn. Gi¶i quyÕt c¸c bµi to¸n t¨ng trëng

vµ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi suy cho cïng lµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®Çu t nh nh :

LÊy c¸i g× ®Ó ®Çu t ? LÊy ë ®©u ? §Çu t ë ®©u ? §Çu t nh thÕ nµo ? Vµ qu¶n lý ®Çu

t ra sao ? Gi¶i quyÕt tèt nh÷ng vÊn ®Ò trªn còng chÝnh lµ lêi gi¶i cña nh÷ng bµi to¸n

®Çu t ®Æt ra cho nÒn kinh tÕ nãi chung vµ nÒn kinh tÕ níc ta hiÖn nay nãi riªng.

NhËn thøc ®îc vai trß quan träng cña ®Çu t ph¸t triÓn, céng víi nh÷ng diÔn

biÕn phøc t¹p cña qu¸ tr×nh ®Çu t hiÖn nay. Héi nghÞ BCH T¦ §¶ng lÇn thø 4 ®·

®¸nh gi¸ mét c¸ch kÞp thêi vµ chÝnh x¸c nh÷ng ®Þnh híng vµ nhiÖm vô cña chÝnh

s¸ch ®Çu t hiÖn nay trªn tinh thÇn kh¬i dËy vµ ph¸t huy tèi ®a néi lùc, tÝch cùc

tranh thñ ngo¹i lùc. VÊn ®Ò huy ®éng hiÖu qu¶ nguån vèn cho ®Çu t ph¸t triÓn lu«n

mang theo nã tÝnh chÊt thêi sù, chÝnh v× vËy, ®Ò tµi : “ T×nh h×nh huy ®éng vèn

®Çu t ph¸t triÓn ë ViÖt Nam ” mong muèn ®em l¹i mét c¸i nh×n tæng thÓ vÒ nÒn

kinh tÕ ViÖt Nam trªn gãc ®é ®Çu t trong giai ®o¹n võa qua còng nh mét sè gi¶i

ph¸p t¨ng cêng trong vµi n¨m tíi. Ch¾c ch¾n ®Ò tµi cßn chøa ®ùng nhiÒu sai sãt, rÊt

mong ®îc sù gãp ý tõ phÝa c¸c thÇy c« vµ b¹n ®äc.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o TS. NguyÔn

B¹ch NguyÖt ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy.

Hµ Néi 11 /2003

1

PhÇn I

mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung

I. mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ®Çu t ph¸t triÓn

1. Kh¸i niÖm ®Çu t vµ ®Çu t ph¸t triÓn

Cïng víi xu híng ph¸t triÓn chung cña x· héi, ho¹t ®éng ®Çu t trë thµnh mét

nh©n tè kh«ng thÓ thiÕu cho s¶n xuÊt, cho viÖc gia t¨ng nguån lùc cho nÒn kinh tÕ.

NhiÒu nhµ kinh tÕ häc ®· da ra nh÷ng quan niÖm kh¸c nhau khi nh×n nhËn vÊn ®Ò

®Çu t; nhng tríc hÕt ®Çu t ®îc hiÓu lµ sù hy sinh c¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i ®Ó tiÕm

hµnh c¸c ho¹t ®éng nµo ®ã nh»m thu vÒ c¸c kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong t¬ng lai lín

h¬n c¸c nguån lùc ®· bá ra ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã.

Nguån lùc ®ã cã thÓ lµ tiÒn, tµi nguyªn thiªn nhiªn, søc lao ®éng, trÝ tuÖ.

Nh÷ng kÕt qu¶ ®ã cã thÓ lµ sù t¨ng thªm c¸c tµi s¶n tµi chÝnh (tiÒn vèn), tµi s¶n vËt

chÊt, tµi s¶n trÝ tuÖ…

Ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp t¸i s¶n xuÊt c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt gäi lµ ®Çu t

ph¸t triÓn. §ã lµ mét qu¸ tr×nh cã thêi gian kÐo dµi trong nhiÒu n¨m víi sè lîng

c¸c nguån lùc ®îc huy ®éng cho tõng c«ng cuéc ®Çu t kh¸ lín. §èi víi tõng c¸

nh©n, ®¬n vÞ ®Çu t lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho sù ra ®êi, tån t¹i vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn

mäi hoËt ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô. §èi víi nÒn kinh tÕ, ®Çu t lµ yÕu tè

quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt x· héi, lµ ch×a kho¸ cña sù t¨ng trëng.

2. Vai trß cña ®Çu t ph¸t triÓn

Cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng ®Çu t

kh«ng ngõng ®îc më réng vµ chiÕm vÞ trÝ ngµy cµng quan träng trong c¸c quan hÖ

kinh tÕ. Vai trß cña ®Çu t ph¸t triÓn ®îc thÓ hiÖn ë mét sè mÆt chñ yÕu sau ®©y:

2.1 §Çu t t¸c ®éng ®Õn tæng cung, tæng cÇu cña nÒn kinh tÕ, tõ

®ã t¸c ®éng ®Õn c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÜ m« cña nÒn kinh tÕ

VÒ mÆt cÇu: ®Çu t lµ yÕu tè chiÕm tû träng lín trong tæng cÇu cña toµn bé nÒn

kinh tÕ. Theo sè liÖu cña Ng©n hµng thÕ giíi, ®Çu t chiÕm tõ 24% ®Õn 28% trong

c¬ cÊu tæng cÇu cña tÊt c¶ c¸c níc trªn thÕ giíi. §èi víi tæng cÇu t¸c ®éng cña ®Çu

t lµ ng¾n h¹n. Khi tæng cung cha kÞp thay ®æi, sù t¨ng lªn cña ®Çu t lµm cho tæng

cÇu t¨ng.

VÒ mÆt cung: khi thµnh qu¶ ph¸t huy t¸c dông, c¸c n¨ng lùc míi ®i vµo ho¹t

®éng th× tæng cung, ®Æc biÖt lµ tæng cung dµi h¹n t¨ng lªn, kÐo theo s¶n lîng tiÒm

n¨ng t¨ng, gi¸ c¶ s¶n phÈm gi¶m, gi¸ c¶ gi¶m cho phÐp t¨ng tiªu dïng. T¨ng tiªu

2

dïng ®Õn lît m×nh l¹i kÝch thÝch s¶n xuÊt h¬n n÷a. S¶n xuÊt ph¸t triÓn lµ nguån gèc

c¬ b¶n cña t¨ng tÝch luü, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng,

n©ng cao ®êi sèng cña mäi thµnh viªn trong x· héi.

Mèi quan hÖ cña ®Çu t ®èi víi tæng cÇu ®îc thÓ hiÖn qua ®å thÞ sau :

P S

P1

Po D S’

P2

D’

O Q0 Q1 Q2 Q

Cho ®Õn nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 50 thÕ kû XX, Nurkse ®· nhÊn m¹nh

h¬n ®Õn vai trß cña ®Çu t vµ vèn ®Çu t ®Õn sù ph¸t triÓn c¶u nÒn kinh tÕ. Nurkse

cho r»ng viÖc thiÕu vèn ®Çu t lµ mét nguyªn nh©n g©y ra t×nh trang nghÌo ®ãi. ¤ng

®· chØ ra c¸i vßng luÈn quÈn cña sù nghÌo ®ãi (vicious circle of poverty):

VÒ phÝa cung: Mét quèc gia cã thu nhËp thÊp sÏ cã kh¶ n¨ng tÝch tuü thÊp,

tÝch luü thÊp dÉn ®Õn thiÕu vèn ®Çu t, thiÕu vèn ®Çu t dÉn ®Õn n¨ng lùc s¶n xuÊt bÞ

h¹n chÕ vµ n¨ng suÊt lao ®éng còng kh«ng thÓ t¨ng cao, n¨ng lùc s¶n xuÊt thÊp sÏ

dÉn ®Õn thu nhËp thÊp.

VÒ phÝa cÇu : Thu nhËp thÊp lµm cho søc mua thÊp, søc mua thÊp lµm cho

®éng lùc t¨ng ®Çu t bÞ h¹n chÕ, ®Çu t bÞ h¹n chÕ dÉn ®Õn n¨ng lùc s¶n xuÊt thÊp vµ

tõ ®ã còng sÏ l¹i dÉn ®Õn thu nhËp thÊp.

Thùc tÕ cho thÊy, c¸c níc nghÌo hiÖn nay trªn thÕ giíi hÇu hÕt chÞu c¶nh

nghÌo ®ãi mét phÇn do nh÷ng nguyªn nh©n trªn. Tøc lµ sù nghÌo ®ãi t¹i c¸c quèc

gia nµy mét phÇn lµ do thiÕu vèn ®Çu t vµ sù ®Çu t thÝch ®¸ng, cã hiÖu qu¶. Nguyªn

nh©n cña t×nh tr¹ng ®Çu t h¹n chÕ t¹i c¸c níc nµy lµ do hoÆc v× thiÕu ®éng lùc thóc

®Èy ®Çu t hoÆc lµ kh¶ n¨ng tÝch luü cña nÒn kinh tÕ qu¸ nhá.

§iÒu nµy cho thÊy r»ng, ®Ó ph¸t triÓn vµ thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo thµnh

c«ng th× ph¶i lµm sao ph¸ vì ®îc c¸i vßng luÈn quÈn trªn. Mét trong nh÷ng biÖn

ph¸p ®Ó ph¸ vì c¸i vßng luÈn quÈn ®ã lµ xuÊt ph¸t tõ khÝa c¹nh ®Çu t. NÒn kinh tÕ

ph¶i t¹o ®îc sù chuyÓn biÕn, t¨ng møc tÝch luü tõ møc thÊp lªn møc trung b×nh vµ

3