Tinh chế và đánh giá chất lượng dầu của hạt cây chè xanh trồng ở Phú Thọ

KHOA HOC CONG NGHE

TIIMH CHE VA DAIMH ElA CHAT LLTQIVG DAU CLIA HAT

CAY CHE XAIXIH [Camellia sinensis var. sinensis

TRDIMG D PHU THD

Nguyin Duy Lam\ Nguyin Quang Due\ Vu Due Chien^

TOM TAT

Cac cong doan quan trong trong qui trinh tinh che diu tho trich ly tir hat cay che xanh trong a tinh Phu

Tho da dugc nghien cuu. Trong cong doan diu tien la xir ly nhay, da xir ly dau tho voi H3PO4 a cac nong

do 0,1-0,5%. Ket qua cho thay nong dp H3PO4 0,3% co hieu qua xir ly tdt nhat voi ham lugng can thap la

2,30 g/100 g diu. Ket qua nghien cuu cong doan thuy hoa da chi ra nhiet do va thuy phan tdi uu cua qua

trinh lan lugt la 50°C va 3% voi hieu suit tach phdt phat dat 83,9%. Nghien ciiu cong doan trung hoa dau

dugc thuc hien voi NaOH a cac nhiet do khac nhau da chi ra ring nhiet dp 60°C va nong dp NaOH 130

g/1 cho ket qua trung hoa diu tot nhat. Trong cong doan cudi ciing la tay mau, da sir dung dat va than

boat tinh voi ty le va nhiet dp khac nhau. Ket qua cho thay nhiet dp tay mau 100''C, ti le dat 1%, ti le than

0,5% cho ket qua tay mau tot nhat doi voi cac mau dau hat che. Dau sau tinh che da dugc xac dinh cac

chi tieu hoa ly, thanh phan cac axit beo va mot so tinh chat chat lupng cam quan. Cac so lieu thu dugc

cho thay chat lugng diu hat che xanh Phii Tho la tuong duong voi cac san pham ciing loai do Trung

Quoc san xuat.

Tir khoa: Dau hat che, thanh phan, tinh che, tinh chat

I.DATVAniDE

Cay chi xanh (Camellia sinensis var. sinensis)

khOng thudc nhdm cay lay diu nhung ty le dau trong

hat rat cao. Diu hat chi cd gil tri dinh duong ldn II

do chira nhilu d c axit beo kh6ng no, trong dd nhilu

nhlt II axit oleic (chiim tir 40- 60%) (Xia et al, 1993;

Ruter, 2002). Trong dau hat ehl cdn cd mdt lugng

ding kl d c vitamin vl d c chat chdng 6xy hoi, dac

biet diu hat che kh6ng chira colexteron. Uu diem ndi

bat cua diu hat che II co nhiet do phan buy cao hon

bin so vdi d c loai diu an th6ng thudng khIc, do do

it bi biin ddi trong qua trinh che bien nhiet. Diu hat

che ed miii vi thom nhe, de bio quIn vl cd thi giQ

dugc dn dinh chit lugng trong thdi gian dii (Sahari et

al., 2004). Vdi nhirng uu diem neu tren, diu hat che

dugc sin xult vl tieu thu phd biin vdi lugng ldn d

nhilu nude, dac biet d Trung Qudc vl An Dd (Xia et

al., 1993). Nude ta cd tilm nang vl nguyen lieu hat

ehl diing cho sin xult diu, nhung hien nay vIn chua

dugc nghien cuu vl khai thIc hieu qui. Chinh vi vay,

chua cd d c thOng tin ve thinh phan, tinh chit va qui

trinh c6ng nghe tinh ehl diu hat chi trdng trong

nude.

Mue tieu ciia nghien cim nly II khIo sit mot sd

e6ng doan quan trgng cua qui trinh tinh ehl dl tao

diu hat che thinh pham vl dinh gil chat lugng diu d

d c e6ng doan tuong ung dd.

II. VAT UEU VA PHUONG PHAP

1. Vat heu

Hat che dugc thu tir d e cay ehl xanh (Camellia

sinensis var. sinensis) trdng tai nhilu ddi ehl thuoc

Doan Hiing, Phii Thg. Lugng hat che dimg cho thi

nghiem II 300 kg duge sly din do Im 10-12%, bio

quIn trong dilu kien kh6, thoing cua phdng thi

nghiem.

2. Phuang phap trich ly dau

Trich ly theo qui trinh: Hat che —> Say —» Bd vd

hat —>• Bio quin —>• Nghien -^ Sang, ray -^ Trich ly

-^ Lgc —y Diu hat che thd. Cac th6ng sd quan trong

bao gdm: Kich co' hat: 1 mm < d < 2 mm; dung m6i: n￾Hexan; tdc dd khiy trgn: 360 vong/phiit; ty le dung

m6i: 2/1; nhiet do trich ly: 60''C; thdi gian trich ly: 4h.

Qui trinh nly dugc thuc hien theo Rajaei va ddng tic

gia (2005).

^ Vien Co dien Nong nghiep vS Cong nghe Sau thu hoach

" Vien Cong nghiep Thuc phIm

3. Phuang phap tmh che dau

Tinh ehl diu hat che theo qui trinh sau (Vu Thi

DIo, 1997): Diu thd -^ Xu ly nhiy-* Thiiy hda -*

Trung hda — Rua diu -> Say diu -> Tay mim -, Khu

34 NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - SO 4 - THANG 4 I Q