Tìm hiểu tư tưởng dân chủ của Mahatma Gandhi

TRifiT H(DC, sd 6 (289), THANG 6-2015

^TRA6O6I Vfe'N*

TIM HIEU Tif TUONG DAN CHU CUA MAHATMA GANDHI

NGUYfeN THI PHUONG MAI''»

Mahatma Gandhi dUOc bidt den Id. nhd ldnh dgo cdch mgng An Bd vd Id cha de cda phUOng

phdp ddu tranh bdt bgo ddng. Trong di sdn hogt ddng chinh tri M.Gandhi dilgi cho An Bd cd tU

tudng ve ddn chu, md nhu dng xdc dinh - nhdm muc tiiu xdy dUng xd hgi cong bdng. Bdi viit tap

trung phan tich quan diim cua Mahatma Gandhi vi ddn chd, ldm rd 3 yeu toed bdn cdn cd cua

nin ddn chu, dd Id tU do, cdng ly vd. cdc quyen ctf bdn cda cdng ddn, cdng nhU phUdng phdp

"trdnh xa bgo lUc" trong tien hdnh xdy dUng nin ddn chd dd theo quan diim cua dng.

A^ n Dp lfi qud'c gia mfi che' dp phan

W! bidt dfing cfi'p rfi't rd ret vfi hfi khfic.

u di Day cung la cfii ndi eua nhilu loai

hinh tfn ngUdng vfi tdn gifio khfie nhau;

lfi ndi phat sinh nhieu tfl tfldng, nhieu

phfit kidn khoa hpc rfi't sdm, mdt nen

vfin minh rflc rd vfi cd nhflng ddng gdp

quan trpng trong vide nhin nhfin vfi giai

quyet nhieu vfi'n de cua xa hdi lofii

ngfldi. Trong dd, ndi bat lfi tfl tfldng dan

chu cua M.Gandhi.

Mahatma Gandhi (ten ddy du lfi

Mohandas Karamchand Gandhi, 1869 -

1948) da ehiu anh hfldng nhfi't dinh tfl

nhfliig quan niem truyen thd'ng eua xfi

hdi An Dd. Tuy nhidn, vdi tinh thdn

ham hpe hdi, khi cd dilu kidn tid'p xuc

vdi cae tfl tfldng tie'n bd eua phfldng

Tfiy, dng dfi edi md tid'p thu nhiing gifi

tri tfch cflc cua nd. Tfl nhflng gifi tri

tinh than dfi ehfit lpc vfi tid'p thu dflde,

M.Gandhi dfi bid'n chung thanh hanh

ddng thflc tien va due ket nhflng kinh

nghiem thanh ly lufin. Ong trd thfinh

nhfi lanh d^o chfnh tri va tinh thdn

quan trpng nhai trong giai doan lieh sfl

cfin hien dai eua An Dd, dUde vinh danh

la "Mahatma" (Tfim hdn vi dai, Vi

nhan, Thfinh) cua ngudi dan An.

Nfim 1887, khi dang hpc tai Saraaldas

College, M.Gandhi nghe ldi khuydn cua

Mavji Dave, ngUdi eo van lau nfira cua

gia dinh, rfing "thdi bfiy gid khfic, khdng

ai raong cfie cfiu ndi tidp danh vpng cua

dng than sinh cfie eau neu khdng cd rapt

sd hpc thich dang"(l) vfi quye't dinh

sang Anh hpc lufit. Dfiy lfi bUde ngofit

quan trpng trong cudc ddi cua M.Gandhi,

vi nd dfi dua lai eho dng nhflng cai nhin

radi ve vi tri cua con ngfldi trong xfi hdi,

dfic bidt giup dng nhan thfi'y dflde ban

chfi't thflc sfl cua dan chu phfldng Tay.

Bdn. canh dd, yd'u to'tdn gifio cung chi

phdi manh me deii tfl tfldng vfi hanh

ddng cua M. Gandhi. Trong eae tac pham

(*) TiS^n si, Pho trudng phong, Phong Tti$t hoc

phUdng Dong, Vien Triet hoc, Vien Hiln lam Khoa

hoc xa hoi Viet Nam.

(i) Mahatma Gandhi. TV truyin Gandhi (Tri Hai

dich). Nxb Tre, Tp. H^ Chf Minh, 2004, tr.54.

53