Tìm hiểu hoạt động trải nghiệm trong môn toán lớp 3 ở trường tiểu học huỳnh ngọc huệ, quận thanh khê, thành phố đà nẵng.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI: TÌM HIỂU HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM TRONG

MÔN TOÁN LỚP 3 Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC HUỲNH NGỌC

HUỆ, QUẬN THANH KHÊ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Giảng viên hƣớng dẫn : TS Hoàng Nam Hải

Sinh viên thực hiện : Cao Thị Dung

Lớp : 16STH

Khoa : Giáo dục tiểu học

Đà Nẵng, tháng 01 năm 2020

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN.........................................................................................................................

CHƢƠNG MỞ ĐẦU............................................................................................................1

1. Lí do chọn đề tài.........................................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu.................................................................................................3

3. Nhiệm vụ nghiên cứu.................................................................................................3

4. Giả thuyết khoa học:.................................................................................................3

5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu............................................................................3

6. Phƣơng pháp nghiên cứu..........................................................................................3

7. Cấu trúc của đề tài:...................................................................................................4

CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU.....................................................5

1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề.........................................................................................5

1.2 .Đặc điểm tâm lí của học sinh tiểu học.....................................................................7

1.2.1. Đặc điểm nhận thức............................................................................................7

1.2.1.1. Tri giác ...........................................................................................................7

1.2.1.2. Tư duy .............................................................................................................7

1.2.1.3. Chú ý...............................................................................................................8

1.2.2. Đặc điểm nhân cách............................................................................................8

1.2.2.1. Nhận thức .......................................................................................................8

1.2.2.2. Tình cảm .........................................................................................................8

1.2.2.3. Ý chí ................................................................................................................9

1.3 Nội dung chƣơng trình và yêu cầu kiến thức môn Toán ở lớp 3 theo chƣơng

trình giáo dục phổ thông mới..........................................................................................9

1.4. Dạy học phát triển năng lực và phẩm chất môn Toán ở Tiểu học.....................18

1.4.1. Khái niệm chung về năng lực và phẩm chất..................................................18

1.4.1.1 Khái niệm năng lực .......................................................................................18

1.4.1.2 Khái niệm về phẩm chất................................................................................18

1.4.2. Các năng lực và phẩm chất Toán học phát triển cho HSTH.......................19

1.4.2.1. Các năng lực Toán học phát triển học HSTH .............................................19

1.4.2.2 Các phẩm chất cần phát triển cho HSTH.....................................................20

1.5 Hoạt động trải nghiệm.............................................................................................21

1.5.1 Khái niệm hoạt động trải nghiệm ....................................................................21

1.5.1.1. Trải nghiệm ..................................................................................................21

1.5.1.2 Hoạt động trải nghiệm ..................................................................................22

1.5.2. Hoạt động trải nghiệm ở tiểu học....................................................................23

1.5.3 Đặc trƣng của trải nghiệm................................................................................24

1.5.4 Vai trò và tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm ở bậc tiểu học.........26

1.6 Tiểu kết chƣơng 1 .....................................................................................................27

CHƢƠNG 2 HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM TRONG MÔN TOÁN LỚP 3 Ở

TRƢỜNG TIỂU HỌC.......................................................................................................28

2.1. Quan niệm về hoạt động trải nghiệm trong môn Toán ở trƣờng tiểu học .......28

2.1.1. Học toán thông qua hoạt động trải nghiệm ...................................................28

2.1.2. Tổ chức cho học sinh học tập môn Toán thông qua hoạt động trải

nghiệm ..........................................................................................................................28

2.2. Đặc điểm của thiết kế và tổ chức hoạt động trải nghiệm trong môn Toán ở

tiểu học.............................................................................................................................28

2.2.1. Nội dung hoạt động trải nghiệm mang tính tích hợp và gắn với thực

tiễn cuộc sống...............................................................................................................28

2.2.2. Hình thức học qua hoạt động trải nghiệm rất đa dạng................................29

2.2.3. Học qua trải nghiệm là quá trình học tập tích cực. ......................................34

2.3. Mục tiêu của hoạt động trải nghiệm môn Toán ở trƣờng tiểu học trong

chƣơng trình giáo dục phổ thông mới..........................................................................35

2.4. Yêu cầu cần đạt đƣợc của hoạt động trải nghiệm trong môn Toán lớp 3 ........35

2.4.1. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất........................................................................35

2.4.2 . Yêu cầu cần đạt về năng lực ...........................................................................36

2.5. Tiểu kết chƣơng 2 ....................................................................................................38

CHƢƠNG 3 KHẢO SÁT THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI

NGHIỆM TRONG MÔN TOÁN LỚP 3 Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC HUỲNH

NGỌC HUỆ, QUẬN THANH KHÊ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG .................................39

3.1. Mục đích khảo sát ...................................................................................................39

3.2. Vài nét về địa bàn khảo sát:................................................................................39

3.3. Nội dung khảo sát:...................................................................................................40

3.3. Đối tƣợng khảo sát:.................................................................................................40

3.4. Phƣơng pháp khảo sát:...........................................................................................40

3.5 . Phân tích kết quả khảo sát. ...................................................................................41

3.5.1. Về GV:................................................................................................................41

3.5.1.1 Nhận thức của GV về HĐTN trong dạy học môn Toán cho HSTH: ............41

3.5.1.2. Thực trạng thiết kế và tổ chức HĐTN trong dạy học môn Toán lớp 3 cho

HSTH:........................................................................................................................42

3.5.2. Về học sinh: .......................................................................................................46

3.5.2.1 Mức độ hứng thú của HS trong học môn Toán lớp 3:..................................46

3.5.2.2 Mức độ hứng thú của HS với các hình thức hoạt động học tập trong môn

Toán lớp 3..................................................................................................................47

3.6. Một số đề xuất tổ chức hoạt động trải nghiệm trong môn toán lớp 3 ..............48

3.6.1.Nguyên tắc tổ chức hoạt động trải nghiệm trong môn Toán ở tiểu học ......48

3.6.2. Tổ chức một số hoạt động trải nghiệm trong môn Toán lớp 3 ....................49

3.6.2.1: Xây dựng quy trình tổ chức hoạt động trải nghiệm ....................................49

3.6.3. Xây dựng tiêu chí đánh giá sau HĐTN: .........................................................54

3.7. Tiểu kết chƣơng 3 ....................................................................................................56

TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................58

PHỤ LỤC 1 PHIẾU TRƢNG CẦU Ý KIẾN.................................................................59

PHỤ LỤC 2 PHIẾU TRƢNG CẦU Ý KIẾN CỦA HỌC SINH...................................62

PHỤ LỤC 3 PHIẾU CÁ NHÂN TỰ ĐÁNH GIÁ CÁC THÀNH VIÊN ĐÓNG

GÓP TRONG NHÓM.......................................................................................................64

PHỤ LỤC 4 KẾ HOẠCH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM MÔN

TOÁN 3 ...............................................................................................................................66

PHỤ LỤC 5 KẾ HOẠCH SINH HOẠT CÂU LẠC BỘ TOÁN HỌC KHỐI LỚP

3 CHỦ ĐỀ “ CÁC KHỐI HÌNH VUI NHỘN”..............................................................72

DANH MỤC BẢNG

ảng 1 1 Bảng nhận thức của GV về khái niệm hoạt động trải nghiệm ở Tiểu học..........41

ảng 1.2 Nhận thức của giáo viên về vai trò của việc thiết kế và tổ chức hoạt động trải

nghiệm trong môn Toán ở Tiểu học.....................................................................................42

ảng 1.3 Bảng thống kê ý kiến về mức độ thiết kế và tổ chức hoạt động trải nghiệm

trong môn Toán lớp 3 đối với học sinh Tiểu học ................................................................43

ảng 1.4 Bảng các hình thức thiết kế và tổ chức các hoạt động trải nghiệm trong môn

Toán cho học sinh Tiểu học.................................................................................................43

ảng 1.5 Bảng các nội dung thiết kế hoạt động trải nghiệm trong môn Toán lớp 3.........44

ảng 1.6 Bảng thời điểm tổ chức hoạt động trải nghiệm trong dạy học môn Toán lớp 3

cho học sinh ở Tiểu học .......................................................................................................44

Bảng 1.7 Bảng các hình thức đánh giá học sinh sau hoạt động trải nghiệm.....................45

ảng 1.8 Các khó khăn trong việc tổ chức các HĐTN trong môn Toán lớp 3 cho HS......45

ảng 2.1 Bảng khảo sát mức độ hứng thú của HS trong môn Toán lớp 3.........................46

ảng 2.2 Biểu đồ thể hiện mức độ hứng thú của học sinh đối với các hoạt động trong

môn Toán..............................................................................................................................47

ảng 2.3 Bảng khảo sát sự tiến bộ của học sinh sau khi tham gia hoạt động trải

nghiệm “Thực hành đo độ dài” của HS lớp 3/3 và 3/2 trong môn Toán lớp.....................47

ảng 2.4 Bảng khảo sát mức độ hứng thú của HS sau khi tham gia các hoạt động trải

nghiệm trong môn Toán lớp 3 .............................................................................................48

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn tới TS. Hoàng Nam Hải, người đã định

hướng, tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ em trong quá trình học tập, nghiên cứu

và hoàn thành tốt đề tài. Em cũng xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến toàn thể

các giảng viên Khoa Giáo dục Tiểu học đã trang bị cho em những kiến thức bổ ích và

thiết thực để chúng em có thêm tư liệu trong quá trình nghiên cứu Đặc biệt, em xin

gửi lời tri ân tới Ban giám hiệu, toàn thể giáo viên và học sinh của trường Tiểu học

Huỳnh Ngọc Huệ đã luôn tạo mọi điều kiện, chỉ dẫn, cộng tác với em trong suốt thời

gian thực hiện đề tài.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng là lần đầu tiên em thực hiện khóa luận nên

đề tài này khó tránh khỏi những sai sót. Rất mong nhận được sự đóng góp của quý

thầy cô cũng như quý bạn đọc để đề tài được hoàn thiện hơn

Em xin chân thành cảm ơn !

1

CHƢƠNG MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Nghị quyết số 14 NQ/TW “ về cải cách giáo dục” đã nêu lên mục tiêu của cải

cách giáo dục là “ làm tốt việc chăm sóc và giáo dục thế hệ trẻ ngay từ tuổi ấu thơ cho

tới lúc trưởng thành, nhằm tạo cơ sở ban đầu rất quan trọng của con người Việt Nam

mới, người lao động làm chủ tập thể và phát triển toàn diện ” [1]

Để thực hiện được mục tiêu này trước hết phải bắt đầu từ bậc TH. Bởi đây là

bậc học “nền móng” để xây dựng một “ngôi nhà mới - con người mới”, nhằm giúp HS

hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí

tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở.

HSTH là những trẻ em có lứa tuổi từ 6 đến 11 tuổi. các em là một thực thể hồn

nhiên, ngây thơ và trong sáng Ở mỗi trẻ em tiềm tàng khả năng phát triển về trí tuệ,

lao động, rèn luyện và hoạt động xã hội để đạt một trình độ nhất định về lao động nghề

nghiệp, về quan hệ giao lưu và chăm lo cho cuộc sống cá nhân, gia đình HSTH đang

trong quá trình hình thành và phát triển về mặt sinh lí, tâm lí, xã hội các em đang từng

bước gia nhập vào xã hội thế giới của mọi mối quan hệ. Do đó, HSTH chưa đủ ý thức,

chưa đủ phẩm chất và năng lực như một công dân trong xã hội, mà các em luôn cần sự

bảo trợ, giúp đỡ của người lớn, của gia đình, nhà trường và xã hội. Các em dễ thích

nghi và tiếp nhận cái mới. chính vì vậy,chương trình giáo dục phổ thông đề ra yêu cầu

với nội dung của Giáo dục Tiểu học là “Phải đảm bảo cho học sinh có hiểu biết đơn

giản, cần thiết về tự nhiên, xã hội và con người; có kĩ năng cơ bản về nghe, nói, đọc,

viết và tính toán; có thói quen rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh; có hiểu biết ban đầu

về hát, múa, âm nhạc, mĩ thuật ” [2] Đồng thời, việc tổ chức hướng dẫn , khuyến

khích các em tham gia vào những chương trình vui chơi, thi đua ngoài giờ học cũng

có thể cung cấp một môi trường khác biệt. Tại đó, các em được học hỏi thêm về bản

thân và thế giới xung quanh, giúp các em khám phá cơ hội tạo nên phiên bản thành

công riêng của bản thân. Tuy nhiên, nội dung giáo dục trong các nhà trường TH hiện

nay còn xem trọng việc dạy chữ, chưa chú trọng đúng mức dạy làm người, nhất là việc

giáo dục thông qua các HĐGD cho HS

Tiếp tục thực hiện mục tiêu về cải cách giáo dục Nghị Quyết số 29-NQ/TW về

Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo[3], đặt ra nhiệm vụ cần tổ chức các