Tìm hiểu hoạt động kinh doanh và văn hóa kinh doanh cổ truyền của người Việt Nam

TRIET HOC, SO 3 (226), THANG 3-2010

TIM HIEU HOAT DONG KINH DOANH VA

VAN HOA KINH DOANH GO TRUYEN QUA NGlTOI VIET NAM

NGUYEN THI NGOC ANH (•)

Tren cd sd trinh bdy cdc khdi niem kinh doanh vd vdn hda kinh doanh, trong bdi vie't ndy, tdc

gid dd ludn gidi de ldm ro hogt dpng kinh doanh vd vdn hda kinh doanh cd truyin cua ngUdi Viet

Nam. Theo tdc gid, mac du, hogt ddng kinh doanh Id nghi khdng dUdc coi trgng vd phdt trien rdt

chgm trong xd hdi phong kie'n, song khdng vi the md ngUdi Viet Nam khdng cd vdn hda kinh

doanh truyin thd'ng. Coi trgng chU tin, thdi dp hoa nhd cdng nhU sii phe phdn thdi gian dot, liia

ddo... Id nhiing gid tri bieu Men vdn hda kinh doanh truyin thd'ng cua ddn tdc.

bi dat va'n de nghien cflu ve van hda

kinh doanh Viet Nam, chung tdi ban

' khoan trUdc eau hdi: Viet Nam vd'n Id

nUdc cd truyin thd'ng ndng nghiep, da phdn

ddn so' ldm nghe ndng, vdi nin kinh te txi tuc

tii cdp, trong sud't mdt thdi ky lich sii lau ddi,

ngUdi ndng ddn Viet Nam chi loanh quanh

sau ldy tre ldng, bdn thdn nghi kinh doanh

khdng dugc coi trgng trong cdc xd hdi phong

kien Viet Nam, vdy ngUdi Viet Nam cd vdn

hda kinh doanh truyin thd'ng hay khdng?

Qua tim hieu cac cdng trinh nghien cflu ve

van hda kinh doanh, chflng tdi nhan tha'y hiu

het cac bai vie't chi ndi ve nhflng va'n de van

hda kinh doanh, van bda doanh nghiep trong

xa hoi hien dai, ma hau nhfl khdng quan tam

den van bda kinh doanb truyen thd'ng eua

ngudi Viet Nam. Cd the, da phan cac nha

nghien cflu trong linh vUc nay deu cbo rang,

trong lich sfl nghe kinh doanh khdng dUde

phat trien; vi vay, van hda kinh doanh truyen

thd'ng Viet Nam khdng cd gi de ndi.

Theo quan diem cua chung tdi, van hda la

mot hinb thai y thflc xa hdi, phan anh dieu

kien vat chit va sinh hoat vat cha't cua xa

hoi. Vi vay, van hda kinh doanh cua mot xa

hoi, ve thuc chat, la sU phan anh thUe tien

boat ddng san xua't kinh doanh eua xa hdi dd.

Cho nen, nhflng hoat ddng kinh doanh cua

ngUdi Viet Nam trong xa hoi truyen thd'ng it

nhieu van dUdc phan anh bdi van hda kinh

doanh truyen thd'ng eua ho. De tim hieu boat

dong kinh doanh va van hda kinh doanh cua

ngUdi Viet Nam trong xa hoi phong kien,

trUdc bet chung ta can lam ro ve khai niem

kinh doanh va vdn hda kinh doanh. . ,

Khdi niem kinh doanh

Ngay nay, kinh doanh dUdc bieu la loai

hinh hoat dong kinh te dae thu trong qua

trinh san xuat, khai thac, che bie'n, budn ban

hang hda va dich vu vdi chflc nang cd ban la

tim kiem nhflng nhu eau cua xa hoi chUa

dUdc dap flng va tap hdp nhflng ngudn luc cin

thiet de dap flng eac nhu eau dd. Luat Doanh

ngbiep Viet Nam xac dinh: "Kinh doanb la

viec thiie bien mdt, mot sd' hoac tit ca cae

cdng doan cua qua trinh dau tU, tfl san xua't

de'n tieu thu san pham hoac cung flng dieh vu

tren thi trUdng nham muc dich sinh ldi"(l).

Cdn trong quan niem truyen thd'ng, kinh

doanh dUdc hieu ddn gian la each lam giau

cua con ngUdi tren thUdng trudng, la hanh vi

budn ban de kiem ldi. Tuy nhien, du hieu

khai niem nay theo nghia truyen thd'ng hay

(*) Thac SI triet hpc, TrUdng Dai hpc Kinh te quoc dan.

(1) Dieu 4 • Luat Doanh nghiep Viet Nam, nam 2005.

83