Tiếp tục đổi mới hệ các trường chuyên theo quỹ đạo khoa học

ghieri cu*u • Khoa hoc Gido due

TIEP TUC DO I MO I HE CA C TRUON G CHUYE N

m m

THEO QUY DA O KHO A HOC

GS.VS. PHAM MINH HAC

Ke tir khi hinh thanh Idp chuyen toan tai

Truong Dai hoc Tong hop Ha Npi (nay la Dai

hpc Qudc gia Ha Npi), vao nam 1965, theo chi

thi cua ddng chi Pham Van Ddng, Chu tich Hpi

ddng Bp trddng luc dd, den nay vda dung 45

nam. Qua nhung nam thang lich sd thang tram,

he thdng giao due nude nha da vUdt qua biet bao

gian nan, thd thach, bao vat va, nhpc nhan dung

xay nen ca mot he trddng, Idp phd thdng trung

hpc chuyen (cd ndi gpi la trddng nang khieu)

toan, li, hoa, sinh, van, ngoai ngd... (khong ke

cac trddng Idp chuyen nghe thuat, the thao).

Nhin lai quang dddng di qua, tuy nhieu dieu

chda ddpc nhd mong mudn, nhdng nhdng ddng

gdp cua he cac trddng Idp nay da tao ddng nen

diem sang ndi bat trong nen giao due nddc nha.

Nam 2010, d thdi khac lich sdcua dat nddc, ben

canh tinh cam td hao tot dep cung vdi nhdng van

hpi, cd may thuan Ipi chda tdng cd, tri nao chung

ta cung nang thd nhdng suy td ve bddc dddng

tiep ndi - ke thda va phat huy truyen thdng - de

vdpt qua vo so thach do, giai quyet nhdng mau

thuan cua phat trien, thdc hien sd menh cao ca

cua He trddng chuyen trong thdi dai mdi. Nhan

dip Bp Giao due - Dao tao dang soan thao van

ban phat trien he cac trddng nay trong thap ki

thd hai cua the ki mdi, chung toi xin gdp mot vai

y kien vdi mong mudn gdp phan dda cac trddng

Idp chuyen cua chung ta vdng tien theo quy dao

khoa hpc.

Td Dai hpi VI Dang cpng san Viet Nam,

nddc nha di theo dddng Idi ddi mdi, md ra thdi

dai md cda, hpi nhap qudc te; phat then dat nddc

theo kinh te thi trddng dinh hddng XHCN, day

manh cong nghiep hoa (CNH), hien dai hoa

(HDH) - mot thdi dai mdi tren dddng kien dinh li

tddng "Dpc lap dan tpc va chu nghTa xa hpi", dda

nddc ta td mot nddc kern phat then den nay da

dat mdc nude cd thu nhap trung binh (tieng Anh

viet tat la MIC) - GDP/dau ngddi dat khoang gan

1200 USD, phan dau den nam 2020 thanh mot

nddc cong nghiep theo hddng hien dai. Hon bao

gid het, sd menh cua he thdng giao due ndi

chung, cua trddng chuyen ndi rieng gan bd mau

thit vdi sd nghiep trong dai nay cua dan tpc.

Dang dan bddc tren dddng vinh quang day gian

khd, vi the va tarn vdc he cac trddng, Idp chuyen

dddc xac dinh chinh trong qua trinh nay. Tat ca

la cac thay cd giao, cac em HS, cac bac phu

huynh deu mong ddc nhd vay. Trddng hpc ndi

chung, dac biet cac trddng, Idp chuyen phai

tham ddpm chat khoa hpc tarn li, giao due.

Cach mang cdng nghiep - CNH d Tay Au,

MT, Nhat, hai, ba the ki nay, va d cac nddc cong

nghiep mdi nhd Han Qudc, Dai Loan bdn, nam

thap ki qua la ket qua van dung cac phat minh

khoa hpc - kT thuat - cong nghe thong qua^ phat

then manh giao due - dao tao rat bai ban. O Tay

Au la ca mot the ki anh sang (the ki XVIII), dda

suy nghT cua con ngddi len trinh dp td duy duy li

cd vdn hieu biet ve thien nhien, xa hpi va con

ngddi cao hdn han trddc dd, sang tao ra cac

cdng cu lao dpng, phddng tien giao thong, lien

lac... va cd kT nang sd dung cac may mdc,

phddng tien kT thuat khac. Ndi gpn lai, cac trddng

hoc va ca xa hpi tao nen mot nguon nhan Idc

chat Idpng hoan toan mdi vdi nhdng ngddi tai la

dau tau. Trong dd, da khimg dinh vai tro cua

nhan tai ddi vdi tien bp xa hpi td lau, nhung den

thdi van minh cong nghiep dupe de cao ro ret va

chu y dac biet. Theo dd, tarn li hpc nghien cdu

nang luc, tai nang dddc hinh thanh td nda sau

the ki XIX, md dau bang hai tac pham "Thien tai

di truyen" (1869) va "ThUa ke tu nhien" (1889)

cua F. Gantong (1822-1891, ngudi Anh). Sau dd,

nam 1905 danh dau mot mdc Idn dng dung vao

phat hien va bdi dudng tai nang la nam hai nha

bac hpc Phap Bine - Simdng sang tao ra bp

cong cu dau tien do chi so thong minh. Thuat

ngd "chi so tri tue" (tieng Anh viet tat la IQ) xuat

KHGD sd 55. thdng 4 - 2010 1