Tiềm năng phát triển du lịch bền vững thành phố điện biên phủ và các vùng phụ cận

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o

Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I

------------------------o0o------------------------

TrÇn B¸ UÈn

TiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng

thµnh phè ®iÖn biªn phñ vµ c¸c vïng phô cËn

LuËn v¨n th¹c sÜ kinh tÕ

Chuyªn ngµnh: Kinh tÕ N«ng nghiÖp

M· sè: 60.31.10

Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: TS. NguyÔn V¨n Song

Hµ Néi - 2006

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Luận Văn Thạc sỹ khoa học Kinh tế --------------------------------------i

Lêi cam ®oan

T«i xin cam ®oan ®©y lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu cña riªng t«i. C¸c

sè liÖu, kÕt qu¶ nªu trong luËn v¨n lµ trung thùc vµ ch−a tõng ®−îc ai

c«ng bè trong bÊt k× c«ng tr×nh nµo kh¸c.

T«i xin cam ®oan r»ng mäi sù gióp ®ì ®· ®−îc c¸m ¬n vµ c¸c

th«ng tin trÝch dÉn trong luËn v¨n ®Òu ®· ®−îc chØ râ nguån gèc.

T¸c gi¶ luËn v¨n

TrÇn B¸ UÈn

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Luận Văn Thạc sỹ khoa học Kinh tế --------------------------------------ii

Lêi c¸m ¬n

§Ó hoµn thµnh luËn v¨n, t«i ®· nhËn ®−îc sù gióp ®ì tËn t×nh, sù ®ãng

gãp quý b¸u cña nhiÒu c¸ nh©n vµ tËp thÓ.

Tr−íc hÕt, t«i xin ch©n thµnh c¸m ¬n TS. NguyÔn V¨n Song - Gi¶ng viªn

bé m«n Kinh tÕ, Khoa Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n - Tr−êng §¹i häc N«ng

nghiÖp I Hµ Néi ®· tËn t×nh h−íng dÉn, chØ b¶o t«i trong suÊt thêi gian t«i thùc

hiÖn ®Ò tµi.

T«i xin ch©n thµnh c¸m ¬n sù gãp ý ch©n thµnh cña c¸c ThÇy, C« gi¸o Khoa

Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n, Khoa Sau ®¹i häc - Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp

I Hµ Néi ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho t«i thùc hiÖn vµ hoµn thµnh ®Ò tµi.

T«i xin ch©n träng c¸m ¬n Së Th−¬ng m¹i vµ Du lÞch tØnh §iÖn Biªn; Côc

Thèng kª tØnh; Thµnh uû, H§ND, UBND thµnh phè §iÖn Biªn Phñ; §¶ng uû, Ban

Gi¸m hiÖu tr−êng Trung häc Kinh tÕ - Kü thuËt Tæng hîp §iÖn Biªn; CÊp uû, chÝnh

quyÒn vµ bµ con nh©n d©n c¸c x·, ph−êng: Noong Bua, M−êng Ph¨ng, Pa Th¬m, sù

hîp t¸c tËn t×nh cña du kh¸ch trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi trªn ®Þa bµn.

T«i xin c¶m ¬n ®Õn gia ®×nh, ng−êi th©n, c¸c c¸n bé ®ång nghiÖp vµ b¹n bÌ ®·

®éng viªn, gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn vÒ mäi mÆt cho t«i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi nµy.

Mét lÇn n÷a t«i xin tr©n träng c¸m ¬n ! Mét lÇn n÷a t«i xin tr©n träng c¸m ¬n !

Hµ Néi, th¸ng 10 n¨m 2006

T¸c gi¶ luËn v¨n

TrÇn B¸ UÈn

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Luận Văn Thạc sỹ khoa học Kinh tế --------------------------------------iii

Môc lôc

Trang

Lêi cam ®oan .................................................................................................................i

Lêi c¸m ¬n.....................................................................................................................ii

Môc lôc..........................................................................................................................iii

Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t .........................................................................................vi

Danh môc c¸c b¶ng ...................................................................................................vii

Danh môc c¸c biÓu ®å................................................................................................ix

Danh môc ¶nh .............................................................................................................ix

PhÇn thø nhÊt: Më ®Çu..........................................................................................1

1.1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi.......................................................................1

1.2. Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi............................................................3

1.2.1. Môc tiªu chung............................................................................................3

1.2.2. Môc tiªu cô thÓ...........................................................................................3

1.3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu .......................................................4

1.3.1. §èi t−îng nghiªn cøu .................................................................................4

1.3.2. Ph¹m vi nghiªn cøu....................................................................................4

PhÇn thø hai: Tæng quan tµi liÖu nghiªn cøu ..................................5

2.1. C¬ së lý luËn..........................................................................................5

2.1.1. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n.................................................................................5

2.1.2. Ph©n lo¹i du lÞch.......................................................................................14

2.1.3. §iÒu kiÖn ph¸t triÓn du lÞch .....................................................................18

2.1.4. C¸c t¸c ®éng cña du lÞch ®Õn kinh tÕ - x< héi vµ m«i tr−êng...............20

2.1.5. Xu h−íng ph¸t triÓn du lÞch......................................................................25

2.2. C¬ së thùc tiÔn.....................................................................................29

2.2.1. §¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam....................29

2.2.2. Quan ®iÓm vÒ ph¸t triÓn du lÞch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc .....................31

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Luận Văn Thạc sỹ khoa học Kinh tế --------------------------------------iv

2.2.3. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn du lÞch cña mét sè ®Þa ph−¬ng........................33

PhÇn thø ba: §Æc ®iÓm ®Þa bµn vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu41

3.1. §Æc ®iÓm ®Þa bµn nghiªn cøu ...........................................................41

3.1.1. §Æc ®iÓm tù nhiªn, kinh tÕ - x< héi vïng nghiªn cøu ............................41

3.1.2. Nh÷ng thuËn lîi vµ h¹n chÕ ®èi víi ph¸t triÓn du lÞch..........................48

3.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ...................................................................49

3.2.1. Chän ®Þa ®iÓm nghiªn cøu.......................................................................49

3.2.2. Thu thËp sè liÖu ........................................................................................49

3.2.3. Xö lý sè liÖu vµ ph©n tÝch sè liÖu .............................................................51

3.3. Mét sè chØ tiªu ph©n tÝch...................................................................51

PhÇn thø t−: KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn............................53

4.1. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng Du lÞch tØnh §iÖn Biªn..................................53

4.1.1. §iÒu kiÖn h¹ tÇng phôc vô du lÞch bÒn v÷ng..........................................53

4.1.2. KÕt qu¶ ho¹t ®éng ngµnh du lÞch tØnh §iÖn Biªn...................................58

4.1.3. NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng du lÞch tØnh §iÖn Biªn.........63

4.2. HÖ thèng Tµi nguyªn du lÞch .............................................................65

4.2.1. Tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn .....................................................................65

4.2.2. Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n ...................................................................69

4.2.3. C¸c tiÒm n¨ng kh¸c..................................................................................77

4.2.4. §¸nh gi¸ chung vÒ tiÒm n¨ng du lÞch .....................................................78

4.3. C¸c lo¹i h×nh s¶n phÈm vµ tuyÕn du lÞch chÝnh...............................79

4.3.1. C¸c lo¹i h×nh s¶n phÈm du lÞch ..............................................................79

4.3.2. TuyÕn du lÞch.............................................................................................81

4.4. Ho¹t ®éng cña mét sè kh¸ch s¹n, c¸c hé d©n t¹i mét sè khu du lÞch

vµ ®¸nh gi¸ cña du kh¸ch .........................................................................86

4.4.1. KÕt qu¶ ho¹t ®éng mét sè kh¸ch s¹n t¹i thµnh phè §iÖn Biªn Phñ ....86

4.4.2. Ho¹t ®éng dÞch vô du lÞch cña c¸c hé t¹i c¸c khu du lÞch....................87

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Luận Văn Thạc sỹ khoa học Kinh tế --------------------------------------v

4.4.3. Tæng hîp ®¸nh gi¸ cña kh¸ch du lÞch.....................................................93

4.5. §Þnh h−íng ph¸t triÓn du lÞch §iÖn Biªn ®Õn n¨m 2010 ................96

4.5.1. Vai trß cña du lÞch trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ - x< héi

tØnh §iÖn Biªn giai ®o¹n 2006 - 2010...............................................................96

4.5.2. Quan ®iÓm, môc tiªu ph¸t triÓn...............................................................98

4.5.3. Mét sè dù b¸o vÒ c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn du lÞch..................................100

4.5.4. §Þnh h−íng ph¸t triÓn du lÞch §iÖn Biªn ®Õn n¨m 2010....................108

4.6. Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu thùc hiÖn ®Þnh h−íng vµ ®¶m b¶o

ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng t¹i §iÖn Biªn .............................................112

4.6.1. VÒ m«i tr−êng tù nhiªn...........................................................................112

4.6.2. VÒ m«i tr−êng v¨n ho¸...........................................................................113

4.6.3. VÒ m«i tr−êng kinh tÕ .............................................................................114

4.6.3. Gi¶i ph¸p vÒ vèn.....................................................................................115

PhÇn thø n¨m: KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ........................................................117

5.1. KÕt luËn ............................................................................................117

5.2. KiÕn nghÞ ..........................................................................................119

Tµi liÖu tham kh¶o.....................................................................................121

phÇn phô lôc.....................................................................................................124

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Luận Văn Thạc sỹ khoa học Kinh tế --------------------------------------vi

Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t

ASEAN Association of South - East Asian Nation - HiÖp héi c¸c n−íc

§«ng Nam ¸.

BQ B×nh qu©n

CHDCND Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n.

CHND Céng hoµ nh©n d©n.

CNH-H§H Céng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸.

DT Doanh thu.

DVDL DÞch vô du lÞch

GDP Thu nhËp quèc d©n.

N§ Néi ®Þa.

N-LN N«ng-L©m nghiÖp.

PATA Pacific Asian Travel Association - HiÖp héi L÷ hµnh ch©u ¸

Th¸i B×nh D−¬ng.

QT Quèc tÕ.

SL Sè l−îng.

TNHH Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n.

TS Tæng sè

TTCN TiÓu thñ c«ng nghiÖp.

UBND Uû ban nh©n d©n.

UNESCO The United Nations Educaitional, Scientific and Cultural

Organisation - Tæ chøc cña Liªn hîp quèc vÒ c¸c vÊn ®Ò gi¸o

dôc, khoa häc vµ v¨n ho¸.

WCFD World Commision on the Environment and Development - Uû

ban ThÕ giíi vÒ m«i tr−êng vµ ph¸t triÓn.

WTO World Tourism Organsation -Tæ chøc du lÞch thÕ giíi.

WTTC World Travel and Toursm Council - Héi ®ång L÷ hµnh vµ Du

lÞch thÕ giíi.

XHCN XE héi chñ nghÜa.

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Luận Văn Thạc sỹ khoa học Kinh tế --------------------------------------vii

Danh môc c¸c b¶ng

B¶ng 2.1: Tr×nh ®é v¨n ho¸ cña ng−êi chñ gia ®×nh vµ tû lÖ ®i du lÞch...................20

B¶ng 2.2: Tèc ®é t¨ng tr−ëng l−îng kh¸ch trung b×nh hµng n¨m

tÝnh theo khu vùc thêi kú 1990 - 2000......................................................26

B¶ng 2.3: Sù ph¸t triÓn du lÞch khu vùc §«ng ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng

giai ®o¹n 1950 - 2000.................................................................................27

B¶ng 2.4: HiÖn tr¹ng kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®Õn c¸c n−íc ASEAN

giai ®o¹n 1995 - 2002.................................................................................28

B¶ng 2.5: L−îng kh¸ch quèc tÕ ®Õn ViÖt Nam trong 2 n¨m 2004 - 2005..............31

B¶ng 2.6: Du kh¸ch ®Õn Lµo Cai giai ®o¹n 2001 - 2004..........................................35

B¶ng 2.7: Tæng sè phßng cña c¸c c¬ së l−u tró tØnh Lµo Cai...................................36

B¶ng 3.1: T×nh h×nh khÝ t−îng - thuû v¨n tØnh §iÖn Biªn n¨m 2005 ......................43

B¶ng 3.2: D©n sè trung b×nh n¨m 2001 - 2005..........................................................45

B¶ng 3.3: T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ tØnh §iÖn Biªn..............................................46

B¶ng 4.1: Thùc tr¹ng ®−êng « t« ®Õn trung t©m c¸c xE, ph−êng.............................54

B¶ng 4.2: Sè ngµy kh¸ch l−u tró (ngµy kh¸ch) giai ®o¹n 2001-2005 .....................59

B¶ng 4.3: Chi tiªu b×nh qu©n mét ngµy cña kh¸ch du lÞch trong n−íc ...................60

B¶ng 4.4: Doanh thu du lÞch, kh¸ch s¹n, nhµ hµng (2001 - 2005)...........................61

B¶ng 4.5: HiÖn tr¹ng c¬ së l−u tró..............................................................................62

B¶ng 4.6: HiÖn tr¹ng cung cÊp chç nghØ mét sè kh¸ch s¹n chÝnh...........................86

B¶ng 4.7: Danh thu mét sè kh¸ch s¹n chÝnh .............................................................87

B¶ng 4.8: T×nh h×nh chung cña hé..............................................................................88

B¶ng 4.9: C¬ cÊu thu nhËp cña hé ..............................................................................89

B¶ng 4.10: Chi phÝ vµ thu nhËp mét sè s¶n phÈm chñ yÕu.......................................90

B¶ng 4.11: H×nh thøc tiªu thô s¶n phÈm....................................................................91

B¶ng 4.12: Thu nhËp b×nh qu©n tõ ho¹t ®éng v¨n ho¸ v¨n nghÖ.............................93

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Luận Văn Thạc sỹ khoa học Kinh tế --------------------------------------viii

B¶ng 4.13: C¸c ®¸nh gi¸ cña kh¸ch du lÞch...............................................................94

B¶ng 4.14: Mét sè hiÖn t−îng tiªu cùc.......................................................................95

B¶ng 4.15: Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ®−îc c¶i thiÖn ............................................................96

B¶ng 4.16: Dù b¸o l−îng kh¸ch du lÞch ®Õn §iÖn Biªn .........................................100

B¶ng 4.17: Dù b¸o doanh thu tõ du lÞch cña §iÖn Biªn..........................................101

B¶ng 4.18: Dù b¸o c¬ cÊu chi tiªu cña du kh¸ch giai ®o¹n 2006 - 2010..............102

B¶ng 4.19: Dù b¸o nhu cÇu kh¸ch s¹n ë §iÖn Biªn ®Õn n¨m 2010.......................102

B¶ng 4.20: Dù b¸o nhu cÇu lao ®éng ngµnh du lÞch §iÖn Biªn ®Õn n¨m 2010....103

B¶ng 4.21: Dù b¸o nhu cÇu vèn ®Çu t− ngµnh du lÞch §iÖn Biªn ®Õn n¨m 2010.103

B¶ng 4.22: Dù b¸o c¸c s¶n phÈm du lÞch vµ thÞ tr−êng du lÞch §iÖn Biªn

giai ®o¹n ®Õn n¨m 2010...........................................................................110

B¶ng 4.23: Dù b¸o c¬ cÊu cña nguån vèn ®Çu t− cho du lÞch §iÖn Biªn

giai ®o¹n 2006 - 2010...............................................................................115

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Luận Văn Thạc sỹ khoa học Kinh tế --------------------------------------ix

Danh môc c¸c biÓu ®å

S¬ ®å 2.1: C¸c yÕu tè cÊu thµnh vµ t¸c ®éng cña du lÞch..........................................21

BiÓu ®å 3.1: T×nh h×nh khÝ t−îng - thuû v¨n tØnh §iÖn Biªn n¨m 2005..................43

BiÓu ®å 4.1: Sè l−îng kh¸ch ®Õn §iÖn Biªn Phñ (2001 - 2005)..............................58

BiÓu ®å 4.2: C¬ cÊu kh¸ch du lÞch ®Õn §iÖn Biªn Phñ n¨m 2005 (%) ...................59

BiÓu ®å 4.3: C¬ cÊu c¸c kho¶n chi tiªu kh¸ch du lÞch trong n−íc t¹i §iÖn Biªn . 61

BiÓu ®å 4.4: Doanh thu tõ du lÞch, kh¸ch s¹n vµ nhµ hµng so víi GDP tõ dÞch vô 61

Danh môc ¶nh

¶nh 4.1: Hå P¸ Khoang 65

¶nh 4.2: §éng Pa Th¬m 67

¶nh 4.3: Suèi U Va 67

¶nh 4.4: §Çu nguån s«ng §µ 68

¶nh 4.5: Rõng nguyªn sinh M−êng NhÐ 68

¶nh 4.6: T−îng ®µi chiÕn th¾ng 70

¶nh 4.7: Hè Béc ph¸ 1.000kg trªn ®Ønh ®åi A1 70

¶nh 4.8: HÇm t−íng §ê-c¸t-xt¬-ri 71

¶nh 4.9: NghÜa trang liÖt sü A1 71

¶nh 4.10: Khu di tÝch M−êng Ph¨ng 72

¶nh 4.11: Bia hËn thï Noong Nhai 72

¶nh 4.12: §Òn thê Hoµng C«ng ChÊt 73

¶nh 4.13: LÔ kû niÖm ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ 75

¶nh 4.14: Móa qu¹t 76

B¶n ®å: §iÓm – TuyÕn du lÞch tØnh §iÖn Biªn 85

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Luận Văn Thạc sỹ khoa học Kinh tế --------------------------------------1

PhÇn thø nhÊt

Më ®Çu

1.1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi

ViÖt Nam lµ n−íc thuéc vïng nhiÖt ®íi, bèn mïa xanh t−¬i, ®Þa h×nh cã

nói, cã rõng, cã s«ng, cã biÓn, cã ®ång b»ng vµ cã c¶ cao nguyªn, sù ®a d¹ng

vÒ ®Þa h×nh ®E t¹o nhiÒu ®iÓm nghØ d−ìng vµ danh lam th¾ng c¶nh nh− Sapa,

§µ L¹t, ®éng Phong Nha, vÞnh H¹ Long (®E ®−îc c«ng nhËn lµ Di s¶n ThÕ

giíi)... Víi 3.260 km bê biÓn, ViÖt Nam cã 125 bEi t¾m biÓn trong ®ã cã

nh÷ng bEi t¾m ®Ñp næi tiÕng nh− BEi Ch¸y (Qu¶ng Ninh), Cöa Lß (NghÖ An),

Nha Trang (Kh¸nh Hoµ), Vòng Tµu (Bµ RÞa Vòng Tµu)... Víi hµng ngµn n¨m

lÞch sö, ViÖt Nam cã trªn 7.000 di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸ (trong ®ã cã kho¶ng

2.500 di tÝch ®−îc nhµ n−íc xÕp h¹ng b¶o vÖ), dÊu Ên cña qu¸ tr×nh dùng n−íc

vµ gi÷ n−íc nh− §Òn Hïng, Cæ Loa, V¨n MiÕu... ®Æc biÖt quÇn thÓ di tÝch Cè

®« HuÕ, phè cæ Héi An vµ khu ®Òn th¸p Mü S¬n ®E ®−îc UNESCO c«ng nhËn

lµ Di s¶n V¨n ho¸ thÕ giíi. Hµng ngh×n ®Òn chïa, c¸c c«ng tr×nh x©y dùng,

c¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt - v¨n ho¸ n»m r¶i r¸c ë kh¾p c¸c ®Þa ph−¬ng trong c¶

n−íc lµ nh÷ng ®iÓm th¨m quan du lÞch ®Çy hÊp dÉn [19].

Víi tiÒm n¨ng du lÞch phong phó, ®a d¹ng vµ ®éc ®¸o, nh÷ng n¨m gÇn

®©y du lÞch n−íc ta ®E thu hót hµng triÖu du kh¸ch trong vµ ngoµi n−íc, gióp

cho nh©n d©n ViÖt Nam vµ b¹n bÌ kh¾p n¨m ch©u ngµy cµng hiÓu biÕt vµ yªu

mÕn ViÖt Nam, ®ång thêi gãp phÇn to lín vµo ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n−íc.

ë ViÖt Nam, trong khi du lÞch ®ang ph¸t triÓn réng rEi vµ ®−îc coi lµ

ngµnh kinh tÕ mòi nhän, lµ ®éng lùc quan träng gãp phÇn thùc hiÖn CNH -

H§H ®Êt n−íc th× nh÷ng nghiªn cøu ®¸nh gi¸ vÒ tiÒm n¨ng du lÞch cßn Ýt ái,

viÖc khai th¸c, qu¶n lý vµ sö dông c¸c tµi nguyªn cho du lÞch ch−a thËt sù hîp

lý. Do ®ã, viÖc nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ c¸c tiÒm n¨ng còng nh− lîi thÕ vÒ ®iÒu

kiÖn tù nhiªn, sinh th¸i, truyÒn thèng v¨n ho¸ lÞch sö... lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó

tõng b−íc ®−a n−íc ta trë thµnh trung t©m du lÞch tÇm cì khu vùc.

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Luận Văn Thạc sỹ khoa học Kinh tế --------------------------------------2

§iÖn Biªn lµ mét tØnh t¸ch ra tõ tØnh Lai Ch©u cò, diÖn tÝch 9.554,09 km2

,

d©n sè 450.684 ng−êi, trung t©m tØnh lþ lµ thµnh phè §iÖn Biªn Phñ. Lµ tØnh cã

nhiÒu hang ®éng, nguån n−íc kho¸ng, nhiÒu hå n−íc lín, rõng nguyªn sinh...

hîp thµnh tµi nguyªn du lÞch thiªn nhiªn phong phó. §©y lµ nguån tµi nguyªn

thiªn nhiªn quý gi¸ kh«ng nh÷ng cã gi¸ trÞ trong ph¸t triÓn du lÞch mµ cßn rÊt

thuËn lîi cho viÖc x©y dùng c¸c c¬ së nghØ ng¬i ®iÒu d−ìng vµ ch÷a bÖnh.

Bªn c¹nh c¸c lo¹i h×nh v¨n ho¸ vËt thÓ, §iÖn Biªn cßn cã tiÒm n¨ng

phong phó vÒ v¨n ho¸ phi vËt thÓ, víi 21 d©n téc anh em chung sèng, mçi d©n

téc cã s¾c th¸i v¨n ho¸ riªng rÊt ®a d¹ng, trong ®ã ®iÓn h×nh lµ d©n téc Th¸i,

d©n téc M«ng. VÒ v¨n ho¸ cã kho tµng ca dao d©n ca, truyÖn cæ tÝch cña c¸c

d©n téc, c¸c lÔ héi truyÒn thèng, c¸c s¶n phÈm l−u niÖm thñ c«ng... tÊt c¶ hîp

thµnh b¶n s¾c v¨n ho¸ riªng cña c¸c d©n téc vïng T©y B¾c ViÖt Nam. §ã còng

lµ tµi nguyªn du lÞch phong phó ®Ó ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh du lÞch v¨n ho¸ thu

hót kh¸ch du lÞch.

§iÖn Biªn cßn cã vÞ trÝ chiÕn l−îc quan träng vÒ an ninh quèc phßng,

qua nhiÒu thêi kú lÞch sö cßn ®Ó l¹i nhiÒu di tÝch cã gi¸ trÞ nh©n v¨n, næi bËt lµ

hÖ thèng di tÝch lÞch sö chiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ. “... §iÖn Biªn Phñ lµ mét

trong nh÷ng di tÝch tÇm cì quèc gia quan träng vµo bËc nhÊt, vµ cã ý nghÜa

quèc tÕ to lín. G×n gi÷ vµ t«n t¹o §iÖn Biªn Phñ ®Ó di tÝch lÞch sö tån t¹i m<i

m<i víi non s«ng ®Êt n−íc lµ mét nhiÖm vô cùc kú quan träng...” TrÝch “Th−

ngá” cña §¹i t−íng Vâ Nguyªn Gi¸p - Nh©n dÞp Kû niÖm 50 n¨m ChiÕn

th¾ng §iÖn Biªn Phñ [30].

Trong nh÷ng n¨m qua, du lÞch ®ang ®−îc xem lµ mòi nhän, lµ kh©u ®ét

ph¸ gãp phÇn kh«ng nhá vµo ph¸t triÓn kinh tÕ ®Þa ph−¬ng. Víi nh÷ng tiÒm

n¨ng phong phó, ®a d¹ng cïng víi c¬ së h¹ tÇng ®E vµ ®ang ®−îc ®Çu t− n©ng

cÊp (giao th«ng, th«ng tin liªn l¹c, ®iÖn n−íc sinh ho¹t, hÖ thèng nhµ hµng,

kh¸ch s¹n...) vµ ®−îc sù quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n−íc (Tæ chøc N¨m du

lÞch §iÖn Biªn 2004). Du lÞch §iÖn Biªn ®E ®¹t ®−îc thµnh c«ng kh«ng nhá.

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Luận Văn Thạc sỹ khoa học Kinh tế --------------------------------------3

n¨m 2004 cã 112.069 l−ît kh¸ch ®Õn th¨m quan, du lÞch, n¨m 2005 ®E cã

102.700 l−ît kh¸ch ®Õn §iÖn Biªn th¨m quan du lÞch. Kh«ng nh÷ng thÕ cßn

gi¶i quyÕt c«ng ¨n, viÖc lµm trùc tiÕp cho trªn 1.500 lao ®éng hµng n¨m vµ

hµng ngh×n lao ®éng cã viÖc lµm gi¸n tiÕp (nguån: Së Th−¬ng M¹i - Du LÞch

tØnh §iÖn Biªn [16]). §iÒu ®ã chøng tá vïng ®Êt lÞch sö nµy ®E vµ ®ang lµ

®iÓm ®Õn hÊp dÉn cña nhiÒu ng−êi.

Tuy nhiªn, hiÖn t¹i §iÖn Biªn cßn lµ mét trong nh÷ng tØnh nghÌo, kinh

tÕ hµng ho¸ ch−a ph¸t triÓn, c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, tiÒm

n¨ng du lÞch ch−a cã ®iÒu kiÖn khai th¸c, sù ph¸t triÓn du lÞch v× thÕ cßn mang

tÝnh chÊt tù ph¸t, kÐm hiÖu qu¶. §Ó cã ®iÒu kiÖn héi nhËp vµo trµo l−u ph¸t

triÓn du lÞch cña c¶ n−íc, cña khu vùc vµ quèc tÕ, khai th¸c hiÖu qu¶ c¸c tiÒm

n¨ng du lÞch, ®ãng gãp vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ - xE héi cña tØnh th×

viÖc nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ c¸c tiÒm n¨ng cho ph¸t triÓn du lÞch §iÖn Biªn lµ

mét yªu cÇu hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch.

Tõ thùc tÕ trªn, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “TiÒm n¨ng ph¸t

triÓn du lÞch bÒn v÷ng thµnh phè §iÖn Biªn Phñ vµ c¸c vïng phô cËn” nh»m

t×m hiÓu nh÷ng tiÒm n¨ng c¬ b¶n vµ gãp phÇn ph¸t triÓn du lÞch mét c¸ch bÒn

v÷ng, b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i vµ ph¸t triÓn kinh tÕ t¹i ®Þa ph−¬ng.

1.2. Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi

1.2.1. Môc tiªu chung

Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng du lÞch khu lßng ch¶o §iÖn Biªn vµ c¸c

vïng phô cËn nh»m ®Ò ra c¸c ®Þnh h−íng ph¸t triÓn du lÞch mét c¸ch bÒn v÷ng.

1.2.2 Môc tiªu cô thÓ

- HÖ thèng ho¸ lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ du lÞch vµ ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng.

- §¸nh gi¸ tiÒm n¨ng du lÞch trªn c¬ së ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng

du lÞch t¹i ®Þa bµn.

- §Ò xuÊt ®Þnh h−íng ®óng vµ gi¶i ph¸p cã c¨n cø khoa häc nh»m ph¸t

triÓn bÒn v÷ng ngµnh du lÞch t¹i ®Þa ph−¬ng trong thêi gian tíi.

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Luận Văn Thạc sỹ khoa học Kinh tế --------------------------------------4

1.3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu

1.3.1. §èi t−îng nghiªn cøu

C¸c ho¹t ®éng du lÞch cña c¸c ®èi t−îng trªn ®Þa bµn.

C¸c tiÒm n¨ng vÒ du lÞch: di tÝch lÞch sö, tµi nguyªn thiªn nhiªn,

v¨n ho¸ - xE héi.

1.3.2. Ph¹m vi nghiªn cøu

Bao gåm ph¹m vi vÒ néi dung, kh«ng gian vµ thêi gian.

- VÒ néi dung: c¸c vÊn ®Ò lý luËn vÒ du lÞch nãi chung vµ tiÒm n¨ng du

lÞch trªn ®Þa bµn nãi riªng.

- VÒ kh«ng gian: ®Ò tµi nghiªn cøu trªn ®Þa bµn tØnh §iÖn Biªn (chñ yÕu

tËp trung nghiªn cøu t¹i khu vùc thµnh phè §iÖn Biªn Phñ vµ c¸c ®iÓm du lÞch

xung quanh lßng ch¶o §iÖn Biªn).

- VÒ thêi gian:

+ Nghiªn cøu ho¹t ®éng du lÞch trªn ®Þa bµn giai ®o¹n 2001 - 2005.

+ §¸nh gi¸ c¸c tiÒm n¨ng du lÞch t¹i thêi ®iÓm n¨m 2005.

+ §Þnh h−íng ph¸t triÓn du lÞch ®Õn n¨m 2010.