Thực trạng việc học môn sinh học ở một số trường phổ thông tỉnh Nghệ An

THI/ C TRAN G VIE C HO C MO N SIN H HO C

0 MO T S O TRUON G PH O THON G TIN H NGH E A N

• •

O THAI DINH BINH*

Tich cue hoa hoqt dqng nhan thuc cua hqc

sinh (HS) trong qua trinh day hqc (DH) Sinh

hqc la nhiem vy quan trqng cua cac nhd

trudng, nhdm ndng cao chdt luqng DH. Hien nay,

DH Sinh hqc d trudng phd thdng cdn bqc Id nhieu

bdt cap: do GV chua y thuc duqc chinh xdc ndi

dung, nhiem vy phdt trien ndng lyc tu duy cho

HS, hoqc chua cd phuang phdp (PP) DH hieu qud

nen chua kich thich duqc hoqt ddng nhdn thuc

cua HS. Da sd GV thudng su dyng PP trdn thudt,

gidi thich minh hoa md dqc trung Id thdng bdo

cho HS nhung kien thuc dd chudn bj sdn, HS nghe

thy ddng vd nhd may mdc. De tim hieu thyc trqng

viec hqc mdn Sinh hqc hien nay d mdt sd trudng

nhu: THCS Cao Son, THCS LTnh San Huyen Anh

San - Tinh Nghe An, nhdm dua ra cdc gidi phdp

tich cue hod hoqt ddng hqc tap cho HS, nam 2009,

chung tdi thiet ke vd su dyng bd cdu hdi (CH) test

khdo sat HS ve thdi dd ddi vdi bd mdn Sinh hqc

vd ddi vdi gid hqc; vd ve PP hqc cua HS hien nay

(xem phieu dieu tra HS).

1. Thdi do cua HS ddi vdi bd mdn Sinh

hqc vd ddi vdi gid hqc. Ket qud dieu tra cho

thdy rd rdng sy phdn cue trong cdc cdu trd Idi nhu

sau: Dqi da so HS trd Idi thich vd rdt thich ddi vdi

cdc gid hqc cd nhieu tranh dnh minh hoa, thi

nghiem de quan sat (CH 3). GV biet kheo leo khich

le em Idm viec tich cue trong gid hqc, vi dy de hieu

(CH 2 vd 4). Gid hqc cd nhieu vi dy; Gid hqc duqc

Idm cdc thi nghiem quan sat de hieu bdi han Id

nghe GV ty ndi het kien thuc (CH 5). Nhung CH

phdi suy nghT van dyng kien thuc, kinh nghiem

vdn cd mdi trd Idi duqc (CH d), cdch day cua GV

Idm cho cd Idp deu dua nhau tham gia xdy dyng

bdi gidng, Idp hqc sdi ndi em thyc sy cudn hut,

Idm chung em hieu bdi vd nhd Idu (CH 1 3 vd 14).

Nguqc Iqi, dqi da so HS trd Idi khdng hung

thu ddi vdi cdc gid hqc GV thuyet trinh tu ddu

den cud'i (CH 1). Khi GV hdi nhung cdu khdng

can suy nghT md van trd Idi duqc (CH 7); hoqc

khi GV hdi nhung cdu chi can hqc thudc Idng,

khdng can hieu bdn chd't md van trd Idi duqc (CH

Tap chi Giao due so 251 (ki 1. 12/2010)

8). HS nhdm chdn vdi hoqt ddng ddi hdi, phdi

nhd may mdc khdng logic (CH 9); vd cdc em cho

Id gid hqc te nhqt khdng cd hung thu hqc tap, it

duqc cudn hut vdo gid hqc (CH 10).

2. PP hqc cua HS. Ket qud dieu tra cho thdy

HS dd quen Idi hqc thudc Idng, coi nhe mdn Sinh

hqc nhu Id mdn phy, nen viec hoc cdn cd tinh chd't

dd'i phd. Ket ludn ndy cung phu hqp vdi nhdn xet

duqc rut ra qua tiep xuc vdi HS, qua true tiep DH

phd thdng, vd qua trao ddi vdi cdc GV bd mdn.

Vi dy, khi trd Idi CH: De chudn bi trudc cho

mdt bdi hqc bd mdn Sinh hqc em thudng Idm

nhung viec gi sau ddy? (cdu hdi sd 3) cd rdt it HS

trd Idi: Dqc trudc SGK, ghi Iqi nhung thdc mdc

de hdi GV trong gid hqc; hoqc tim dqc them tdi

lieu de ty gidi ddp thdc mdc; hay Id xem trudc

SGK de khi GV hdi cd the trd Idi ae ddng (26%);

da sd HS trd Idi khdng chudn bi gi (74%).

Khi GV kiem tra bdi cu cua tiet hqc trudc em

thudng Idm gi? Da so HS trd Idi xem Iqi bdi de

de phdng khi GV kiem tra (65%); it HS trd Idi:

Suy nghT ve cdch trd Idi CH kiem tra GV ddt ra,

hoqc nghe bqn trd Idi de ddnh gid, nhdn xet,

hay dy Kien cdu trd Idi cua minh (35%).

Trong gid len Idp GV ra bdi tap (BT), hoqc

ddt CH, em thudng cd nhung viec Idm ndo sau

ddy (CH 17): 23% HS trd Idi: Suy nghT cdch Idm

BT hay trd Idi cua GV; nguqc Iqi da so HS trd Idi

(77%): Chd xem cdc bqn trd Idi nhu the ndo; khdng

ddm phdt bieu vi sq ndi sai; hoqc chi thich xem

GV chua BT hoqc sua Iqi cdch trd Idi CH. Dieu

ndy cd the xem nhu hinh chieu cdch day cua GV,

Id cd CH md GV neu ra khdng cd tdc dyng kich

thich tu duy tim tdi cua HS.

Nhung ke't qud dieu tra HS cung phu hqp vdi

nhdn xet cua chung tdi ve trinh dd kien thuc, ve

PPDH cua GV cd nhung hqn che nhdt dinh nhu

dd phdn tich d tren vd dd cung chinh Id mdt trong

nhung trd ngai, hqn che kT ndng xdy dyng vd su

dyng CH, BT de phdt huy cao dd tinh tich cue cua

HS trong qud trinh DH. CH, BT Id cdng cy td chuc

* Truong THCS Linh Son - Huyen Anh Son - Nghe An