Thực trạng và những giải pháp cơ bản để phát triển KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam

A. §Æt vÊn ®Ò

ThÕ kû XX ®· kÕt thóc, loµi ngêi ®ang bíc nh÷ng bíc ®Çu vµo thiªn niªn

kû míi vµ tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi nµy ®Òu ph¶i kh«ng ngõng ph¸t triÓn

nÒn kinh tÕ níc m×nh ®Ó lµm giµu cho ®Êt níc, mÆt tôt hËu so víi thÕ giíi.

Tuy nhiªn, mçi mét quèc gia cã nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ - chÝnh trÞ x· héi

kh¸c nhau nªn mçi níc cã mét m« h×nh kinh tÕ mang ®Æc ®iÓm riªng, kh«ng mét

níc nµo cã thÓ lùa chän con ®êng ph¸t triÓn kinh tÕ cña níc kh¸c ®Ó ®a vµo ¸p ®Æt

níc m×nh. Nh×n l¹i qu¸ khø, tõ gi÷a nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kû XX ®Õn nay ViÖt

Nam ®· tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi vµ nÒn kinh tÕ ®Êt níc ®îc x©y dùng theo m«

h×nh kinh tÕ thÞ trêng (KTTT) ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa (XHCN). §· cã nhiÒu

thµnh c«ng, còng kh«ng Ýt thÊt b¹i, h¹n chÕ cho thÊy ®©y lµ qu¸ tr×nh phøc t¹p,

nhiÒu khã kh¨n ®ang lµ mèi quan t©m, nghiªn cøu cña tÊt c¶ mäi ngêi tõ nh÷ng

nhµ qu¶n lý, nhµ chÝnh trÞ, ®Òu nh÷ng sinh viªn hay c¶ nh÷ng ngêi d©n b×nh thêng

kh¸c.

Do vËy em chän ®Ò tµi nµy, th«ng qua c¸c tµi liÖu tham kh¶o vµ thùc tÕ, em

xin ®ãng gãp mét sè ý kiÕn cña m×nh vÒ m« h×nh KTTT ®Þnh híng XHCN ë níc ta

trong ®Ò ¸n gåm cã c¸c néi dung chÝnh sau:

* Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng (KTTT) ®Þnh híng

XHCN.

* Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña KTTT ®Þnh híng XHCN ë ViÖt Nam.

* Thùc tr¹ng vµ nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn KTTT ®Þnh híng

XHCN ë ViÖt Nam.

1

B. Néi dung

I. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng

(KTTT) ®Þnh híng XHCN

1. Quan ®iÓm vÒ kinh tÕ thÞ trêng

1.1. Mét sè quan niÖm sai lÇm vÒ KTTT

1.1.1. KTTT lµ s¶n phÈm riªng cã cña chñ nghÜa t b¶n (CNTB) kh«ng thÓ

dung hîp ®îc víi CNXH.

Trªn ®©y lµ mét quan niÖm sai lÇm vÒ KTTT bëi thùc ra KTTT lµ h×nh thøc

ph¸t triÓn cao cña kinh tÕ hµng ho¸ mµ kinh tÕ hµng ho¸ cã tríc vµ v× t¹o sau cña

CNTB. Nh÷ng ®iÒu kiÖn ra ®êi, tån t¹i cña kinh tÕ hµng ho¸ (KTHH) vµ c¶ nh÷ng

tr×nh ®é ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸; kinh tÕ hµng ho¸ gi¶n ®¬n, kinh tÕ thÞ tr￾êng tù do, kinh tÕ thÞ trêng viÖn ®¹o do sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt t¹o ra.

Cßn b¶n chÊt cè h÷u cña CNTB lµ bãc lét lao ®éng lµm thuª, bÇn cïng ho¸ hä,

KTHH kh«ng ph¶i lµ s¶n phÈm do CNTB t¹o ra mµ lµ thµnh tùu v¨n minh mµ loµi

ngêi ®· ®o¹t ®îc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña m×nh. Theo C. M¸c: " S¶n

xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ lµ mét nÐt chung cho nh÷ng h×nh thøc kinh tÕ - x· héi

hÕt søc kh¸c nhau" t¸c lµ kinh tÕ hµng ho¸ tån t¹i trong nhiÒu h×nh thøc kh¸c kinh

tÕ - x· héi, chø kh«ng ph¶i lµ ®Æc trng riªng cña chñ nghÜa t b¶n.

Nh vËy, quan niÖm KTTT vµ CNXH kh«ng thÓ dung hîp ®îc víi nhau l¹i lµ

mét quan niÖm sai lÇm. Kh«ng thÓ cho r»ng x©y dùng KTTT ®ång nghÜa víi ph¸t

triÓn CNTB. C. Mac còng ®· chØ râ: " Kinh tÕ hµng ho¸ tån t¹i trong nhiÒu ph¬ng

thøc s¶n xuÊt kh¸c nhau, nã kh¸c nhau ë h×nh thøc, quy m«, møc ®é ph¸t triÓn".

Mét lÇn n÷a chóng ta cÇn kh¼ng ®Þnh l¹i víi nh÷ng ngêi cã quan niÖm sai

vÒ kinh tÕ thÞ trêng r»ng: X©y dùng vµ ph¸t triÓn KTTT kh«ng cã nghÜa lµ x©y

dùng CNTB, ®iÒu ®ã cÇn thiÕt cho c«ng cuéc x©y dùng CNXH vµ c¶ khi CNXH ®·

®îc x©y dùng.

1.1.2. Kinh tÕ thÞ trêng lµ thÓ chÕ kinh tÕ vËn hµnh, lµ c¬ së kinh tÕ cña mét

chÕ ®é x· héi.

2