Thực trạng và một số giải pháp thúc đẩy xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam vào thị trường Nhật Bản

1

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP HOÀ CHÍ MINH

ÑAËNG THÒ THANH MAI

THÖÏC TRAÏNG VAØ MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP THUÙC ÑAÅY

XUAÁT KHAÅU HAØNG DEÄT MAY VIEÄT NAM VAØO THÒ TRÖÔØNG

NHAÄT BAÛN.

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ

TP HOÀ CHÍ MINH – Naêm 2005.

2

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP HOÀ CHÍ MINH

---------

ÑAËNG THÒ THANH MAI

THÖÏC TRAÏNG VAØ MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP THUÙC ÑAÅY

XUAÁT KHAÅU HAØNG DEÄT MAY VIEÄT NAM VAØO THÒ TRÖÔØNG

NHAÄT BAÛN.

Chuyeân ngaønh : NGOAÏI THÖÔNG

Maõ soá : 302123059

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ

Ngöôøi höôùng daãn: TS. TRIEÄU HOÀNG CAÅM

TP HOÀ CHÍ MINH – Naêm 2005.

3

LÔØI MÔÛ ÑAÀU

1. Lyù do hình thaønh ñeà taøi

Trong nhieàu naêm qua, ngaønh deät may Vieät Nam ñaõ ñoùng goùp raát nhieàu cho neàn

kinh teá, vaø luoân chieám tyû troïng lôùn trong toång kim ngaïch xuaát khaåu cuûa caû nöôùc.

Saép xeáp theo thöù töï giaûm daàn, Nhaät Baûn laø thò tröôøng nhaäp khaåu saûn phaåm deät

may cuûa Vieät Nam lôùn thöù ba sau Myõ vaø EU. Nhö chuùng ta ñaõ bieát, nhaø nhaäp

khaåu khoång loà Myõ chieám 75% kim ngaïch xuaát cuûa nöôùc ta haøng naêm luoân coù

nhöõng aùp ñaët veà haïn ngaïch, vaø haøng loaït nhöõng khaét khe, nhöõng raøo caûn veà moâi

tröôøng, saûn phaåm, chaát löôïng, kyõ thuaät … Coøn thò tröôøng EU, tuy ñaõ ñöôïc baõi boû

haïn ngaïch keå töø 01/01/2005, töùc laø cô hoäi ngang baèng giöõa caùc nöôùc nhöng tình

hình xuaát khaåu cuûa Vieät Nam vaøo thò tröôøng naøy vaãn coù veû khoâng khaû quan hôn,

thaäm chí coøn xaáu ñi. Trong ba thaùng ñaàu naêm 2005, kim ngaïch xuaát khaåu deät

may vaøo thò tröôøng naøy ñaõ giaûm 10% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc, trong ñoù moät soá

thò tröôøng chính giaûm ñaùng keå nhö taïi Ñöùc giaûm 20,6%; Phaùp vaø Taây Ban Nha

giaûm 30%, YÙ giaûm 39% …

Trong khi ñoù thò tröôøng Nhaät Baûn laø thò tröôøng nhaäp khaåu phi haïn ngaïch lôùn vôùi

khaù nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi trong quan heä hai nöôùc, laïi coù nhieàu neùt töông

ñoàng veà vaên hoùa, taäp quaùn sinh hoaït ... thì chöa ñöôïc chuù troïng phaùt trieån.

Xuaát phaùt töø thöïc teá treân, luaän aùn naøy tieán haønh phaân tích veà thöïc traïng, cuõng

nhö nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên trong vieäc xuaát khaåu haøng deät may sang thò

tröôøng Nhaät Baûn, chuùng ta seõ thaáy coøn ñoù raát nhieàu khaû naêng cho Vieät nam ñeå

phaùt trieån vaø ñaåy maïnh xuaát khaåu haøng deät may sang thò tröôøng naøy.

Beân caïnh ñoù nhöõng phaân tích veà moät soá neùt vaên hoùa trong ñôøi soáng haøng ngaøy

seõ giuùp caùc doanh nghieäp deät may Vieät nam naém baét roõ hôn veà nhu caàu, thò hieáu

vaø nhaän thöùc tieâu duøng veà saûn phaåm deät may cuûa ngöôøi Nhaät.

4

Ngoaøi ra, luaän aùn cuõng seõ ñeà caäp ñeán kinh nghieäm cuûa Trung Quoác_ nhaø xuaát

khaåu chieám ñeán 80% kim ngaïch nhaäp khaåu deät may cuûa Nhaät Baûn vaø

Campuchia_ngöôøi baïn laùng gieàng tuy kinh teá coøn keùm phaùt trieån nhöng cuõng coù

khaù nhieàu chính saùch hay ñeå töø ñoù ruùt ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm thöïc tieãn

cho caùc doanh nghieäp deät may Vieät Nam.

Treân cô sôû naøy, luaän aùn cuõng seõ ñöa ra nhöõng giaûi phaùp thích hôïp ñeå giuùp caùc

doanh nghieäp deät may Vieät Nam gia taêng kim ngaïch xuaát khaåu vaøo thò tröôøng

Nhaät Baûn trong thôøi gian tôùi.

2. Phaïm vi nghieân cöùu

2.1 Ñoái töôïng nghieân cöùu: Xuaát khaåu haøng haøng deät may Vieät Nam sang thò

tröôøng Nhaät Baûn.

2.2 Giôùi haïn cuûa luaän aùn:

Luaän aùn nghieân cöùu veà thöïc traïng xuaát khaåu deät may cuûa Vieät Nam vaøo thò

tröôøng Nhaät. Vieäc nghieân cöùu naøy seõ ñöôïc thöïc hieän döïa soá lieäu thoáng keâ töø naêm

1999 trôû laïi ñaây, vaø tình hình thöïc teá taïi caùc doanh nghieäp xuaát khaåu deät may

sang Nhaät. Tuy nhieân do phaàn lôùn caùc doanh nghieäp deät may taäp trung ôû

TPHCM neân khoâng gian nghieân cöùu cuûa luaän aùn chuû yeáu laø TPHCM. Ñoái vôùi soá

lieäu töø phía Nhaät Baûn, chuû yeáu thu thaäp töø maïng Internet.

3. Phöông phaùp nghieân cöùu

• Thoáng keâ, phaân tích, toång hôïp, so saùnh, ñoái chieáu vaø suy luaän logic.

• Tieán haønh ñieàu tra ôû 21 doanh nghieäp deät may, trong ñoù coù 01 DN ôû Haø

Noäi, 02 DN ôû Bieân Hoøa, 01 DN ôû Nha Trang vaø 17 DN taïi TPHCM.

4. Toång quan veà tình hình nghieân cöùu vaø tính môùi cuûa ñeà taøi

Ñaõ coù raát nhieàu ñeà taøi nghieân cöùu veà xuaát khaåu haøng deät may cuûa Vieät Nam,

nhöng chuû yeáu taäp trung vaøo hai thò tröôøng lôùn laø Myõ vaø EU. Tuy nhieân ñaây laø

hai thò tröôøng coù haøng loaït nhöõng raøo caûn, nhöõng khaét khe veà chuûng loaïi, chaát

5

löôïng, tieâu chuaån moâi tröôøng, kyõ thuaät, haïn ngaïch … maø caùc doanh nghieäp Vieät

Nam luoân vöôùng maéc.

Noùi nhö vaäy khoâng coù nghóa laø thò tröôøng Nhaät khoâng coù nhöõng yeâu caàu cao veà

chaát löôïng saûn phaåm; hoï cuõng coù nhöõng qui ñònh rieâng khaét khe cho saûn phaåm

deät may. Tuy nhieân, so vôùi hai thò tröôøng Myõ vaø EU, nhìn chung caùc doanh

nghieäp Vieät Nam coù nhieàu thuaän lôïi hôn trong vieäc tieáp caän vaø thaâm nhaäp saâu

hôn : quan heä hai nöôùc toát ñeïp, laø thò tröôøng khoâng coù raøo caûn veà haïn ngaïch,

cuøng coù nhöõng töông ñoàng veà vaên hoùa, phong tuïc taäp quaùn trong sinh hoaït. Vì

vaäy nghieân cöùu veà thò tröôøng naøy laø moät ñieåm môùi cuûa ñeà taøi naøy. Beân caïnh ñoù

ñeà taøi cuõng seõ ñeà caäp theâm moät soá neùt cô baûn veà vaên hoùa trong ñôøi soáng haøng

ngaøy aûnh höôûng ñeán caùch aên maëc cuûa ngöôøi Nhaät, töø ñoù giuùp caùc nhaø xuaát khaåu

deät may Vieät Nam ñeà ra ñöôïc chính saùch saûn phaåm cho phuø hôïp vôùi thò tröôøng

naøy.

5. Keát caáu cuûa ñeà taøi: Luaän aùn goàm 5 chöông nhö sau

Chöông I: Cô sôû lyù luaän

Chöông II: Nhaät Baûn vaø moät soá vaán ñeà caàn naém vöõng khi xuaát khaåu vaøo thò

tröôøng Nhaät

Chöông III: Phaân tích ñaùnh giaù tình hình xuaát khaåu haøng deät may cuûa Vieät Nam

vaøo thò tröôøng Nhaät trong thôøi gian qua.

Chöông IV: Moät soá neùt veà vaên hoùa vaø loái soáng aûnh höôûng ñeán caùch aên maëc cuûa

ngöôøi Nhaät

Chöông V: Moät soá giaûi phaùp nhaèm thuùc ñaåy xuaát khaåu deät may vaøo Nhaät.

6

MUÏC LUÏC

CHÖÔNG I: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN

I_ Hoïc thuyeát veà thöông maïi quoác teá

1. Hoïc thuyeát veà lôïi theá so saùnh cuûa D.Ricardo 1

2. Quy luaät tyû leä caân ñoái caùc yeáu toá saûn xuaát (H-O) 2

II_Moät soá vaán ñeà lieân quan ñeán caùch thöùc thaâm nhaäp thò

tröôøng nöôùc ngoaøi cho moät saûn phaåm

1. Thò tröôøng muïc tieâu 3

2. Saûn phaåm 4

III_Toång quan veà tình hình deät may theá giôùi 5

CHÖÔNG II: NHAÄT BAÛN VAØ MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CAÀN NAÉM VÖÕNG KHI

XUAÁT KHAÅU VAØO THÒ TRÖÔØNG NHAÄT.

1. Giôùi thieäu veà Nhaät Baûn

1.1 Ñaát nöôùc vaø con ngöôøi Nhaät Baûn 9

1.2 Kinh teá Nhaät Baûn trong nhöõng naêm gaàn ñaây 10

2. Quan heä Vieät – Nhaät

2.1 Nhöõng daáu moác trong quaù trình taùi thieát quan heä Vieät – Nhaät 14

2.2 Quan heä thöông maïi, ñaàu tö Vieät – Nhaät 15

3. Thò tröôøng deät may Nhaät vaø nhöõng vaán ñeà caàn naém

vöõng khi xuaát khaåu vaøo thò tröôøng naøy

3.1 Ñaëc ñieåm chung veà thò tröôøng deät may Nhaät 17

3.2 Tình hình nhaäp khaåu haøng deät may cuûa Nhaät 19

caùc maët haøng nhaäp, caùc nöôùc xuaát khaåu chính sang thò tröôøng Nhaät

7

3.3 Caùc qui ñònh vaø qui trình nhaäp khaåu haøng deät may vaøo Nhaät

3.3.1 Qui trình 29

3.3.2 Thueá nhaäp khaåu vaø thueá tieâu thuï 33

3.3.3 Tieâu chuaån cho haøng coâng nghieäp noùi chung 34

vaø deät may noùi rieâng (JIS)

3.3.4 Heä thoáng phaân phoái, tieâu thuï haøng deät may taïi Nhaät 38

3.3.5 Luaät leä chung cho caùc saûn phaåm nhaäp khaåu 40

3.3.6 Moät soá cô quan ñieàu haønh lieân quan xuaát nhaäp khaåu deät may 41

CHÖÔNG III: PHAÂN TÍCH ÑAÙNH GIAÙ TÌNH HÌNH XUAÁT KHAÅU HAØNG

DEÄT MAY CUÛA VIEÄT NAM VAØO THÒ TRÖÔØNG NHAÄT TRONG THÔØI

GIAN QUA.

1. Vaøi neùt veà tình hình xuaát khaåu deät may cuûa Vieät Nam

1.1 Thöïc traïng veà tình hình xuaát khaåu deät may Vieät Nam 42

trong thôøi gian qua

1.2 Cô caáu thò tröôøng xuaát khaåu deät may cuûa Vieät Nam 44

2. Phaân tích, ñaùnh giaù tình hình xuaát khaåu haøng deät may vaøo Nhaät

2.1 Tình hình xuaát khaåu deät may cuûa Vieät Nam vaøo Nhaät

2.1.1 Kim ngaïch xuaát khaåu deät may vaøo thò tröôøng Nhaät 46

2.1.2 Cô caáu xuaát khaåu deät may vaøo thò tröôøng Nhaät theo maët haøng 48

2.2 Ñaùnh giaù tình hình xuaát khaåu deät may Vieät Nam vaøo Nhaät 48

3. Nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên khi xuaát khaåu deät may

sang thò tröôøng Nhaät Baûn

3.1 Nhöõng thuaän lôïi

3.1.1 Thuaän lôïi xuaát phaùt töø noäi taïi 50

8

3.1.2 Thuaän lôïi coù ñöôïc töø söï hoã trôï beân ngoaøi 51

3.2 Nhöõng khoù khaên

3.2.1 Khoù khaên vaø toàn taïi ruùt ra töø thöïc teá ôû caùc doanh nghieäp

Khoù khaên 1: Lieân quan ñeán vaán ñeà lao ñoäng vaø naêng suaát 52

lao ñoäng cuûa ngaønh deät may

Khoù khaên 2: Lieân quan ñeán nguyeân phuï lieäu, giaù gia coâng, 54

chi phí saûn xuaát vaø maùy moùc thieát bò.

Khoù khaên 3: Lieân quan ñeán vaán ñeà vaän chuyeån, thuû tuïc haûi 56

quan, ñaàu tö, giaûi ngaân

Khoù khaên 4: Lieân quan ñeán vaán ñeà saûn phaåm vaø tieáp caän thò tröôøng 56

3.2.2 Khoù khaên do töø yeâu caàu cuûa thò tröôøng Nhaät vaø taùc ñoäng beân ngoaøi

Khoù khaên 1: lieân quan ñeán thôøi haïn giao haøng vaø heä thoáng phaân phoái 58

Khoù khaên 2: lieân quan ñeán nhu caàu vaø thò hieáu ngöôøi tieâu duøng Nhaät Baûn 59

CHÖÔNG IV: MOÄT SOÁ NEÙT VEÀ VAÊN HOÙA VAØ LOÁI SOÁNG 62

AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN CAÙCH AÊN MAËC CUÛA NGÖÔØI NHAÄT

CHÖÔNG V: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP THUÙC ÑAÅY XUAÁT KHAÅU DEÄT MAY

VAØO NHAÄT

1. Muïc ñích xaây döïng giaûi phaùp 65

2. Caên cöù xaây döïng giaûi phaùp

2.1 Baøi hoïc kinh nghieäm töø Trung Quoác 66

2.2 Baøi hoïc kinh nghieäm töø Campuchia 66

3. Caùc giaûi phaùp

3.1 Nhoùm giaûi phaùp ñeå khaéc phuïc khoù khaên ruùt ra töø thöïc teá doanh nghieäp

9

3.1.1 Giaûi phaùp khaéc phuïc vaán ñeà veà lao ñoäng vaø naêng suaát lao ñoäng 68

3.1.2 Giaûi phaùp khaéc phuïc vaán ñeà lieân quan ñeán nguyeân phuï lieäu, 69

giaù gia coâng, chi phí saûn xuaát vaø maùy moùc thieát bò

3.1.3 Giaûi phaùp lieân quan vaán ñeà vaän chuyeån, thuû tuïc haûi quan vaø ñaàu tö 70

3.1.4 Giaûi phaùp lieân quan vaán ñeà saûn phaåm vaø tieáp caän thò tröôøng 70

3.2 Nhoùm giaûi phaùp ñeå khaéc phuïc khoù khaên do ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng Nhaät

3.2.1 Giaûi phaùp khaéc phuïc khoù khaên lieân quan ñeán thôøi haïn 73

giao haøng vaø heä thoáng phaân phoái

3.2.2 Giaûi phaùp khaéc phuïc khoù khaên lieân quan ñeán thò hieáu vaø 74

nhu caàu ngöôøi tieâu duøng Nhaät

KEÁT LUAÄN 75

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

PHUÏ LUÏC