Thực trạng và giải pháp nhằm cải thiện không gian học tập tại các trường học ở việt nam.

VJE Tạp chí Giáo dục, Số 464 (Kì 2 - 10/2019), tr 6-9

6 Email: [email protected]

THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM CẢI THIỆN KHÔNG GIAN HỌC TẬP

TẠI CÁC TRƯỜNG HỌC Ở VIỆT NAM

Dương Thị Diễm Phúc, Trường Đại học An Giang - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh

Ngày nhận bài: 14/8/2019; ngày chỉnh sửa: 06/9/2019; ngày duyệt đăng: 04/10/2019.

Abstract: Education reform in Vietnam has been carried out, many factors such as facilities,

standards and teachers' competencies, teaching and learning methods according to the trend of

modernization are concerned. However, there is not much research or discussion related to

improving learning space for learners. In this article, we discuss the characteristics of the learning

space in current schools in Vietnam and the limitations of this learning space, and the solutions

that have been proposed to increase effectiveness in the designing and developing a learning space

that helps teaching to achieve the best results.

Keywords: Learning space, teaching, learning, learner, teacher.

1. Mở đầu

Một số nghiên cứu của Walker, Brooks và Baepler

(2011) [1], Blackmore và cộng sự (2011) [2], Gislasen

(2009) [3], Sztejnberg và Finch (2006) [4] đã chỉ ra rằng,

không gian học tập đóng một vai trò quan trọng trong quá

trình học tập của người học và tiến trình giảng dạy của giáo

viên. Môi trường học tập với không gian học tập lí tưởng

cũng góp phần vào quá trình phát hiện, nuôi dưỡng và phát

triển các nhân tố tiềm năng và hình thành nhân cách của

người học. Tuy nhiên, việc chú trọng kiến tạo và phát triển

không gian học tập chưa được đầu tư thoả đáng, vì ngân

sách nhà nước, địa phương và các trường tại Việt Nam đầu

tư cho không gian lớp học còn rất hạn chế, phần lớn chỉ

tập trung vào việc nâng cấp và mở rộng lớp học, hiện đại

hóa phòng học bằng các phương tiện nghe, nhìn, trình

chiếu hoặc điều hòa nhiệt độ chứ chưa chú trọng đến nhu

cầu và cảm xúc của người học, cũng như vai trò của không

gian học tập ở mức độ chuyên sâu liên quan đến đặc trưng

của ngành học, khối lớp học hoặc quá trình ứng dụng kiến

thức học được ngay tại không gian học tập.

Từ những vấn đề trên, bài viết trình bày những đặc

điểm và hạn chế của không gian học tập tại các trường học

ởViệt Nam hiện nay; đồng thời, thảo luận một số giải pháp

nhằm cải thiện không gian học tập giúp cho người học có

được môi trường học tập thuận lợi hơn và đạt được kết quả

học tập tốt hơn.

2. Nội dung nghiên cứu

2.1. Khái niệm “không gian học tập”

Để hiểu rõ hơn về khái niệm không gian học tập, bài

viết sẽ phân tích các định nghĩa liên quan đến khái niệm

này từ các nhà nghiên cứu và các tổ chức. Trước tiên,

khái niệm không gian học tập theo Malcolm Brown

(2005) [5] chính là “lớp học”. Đây là định nghĩa được

biết đến từ rất lâu và phổ biến. Trong khi đó, IGI Global

(2019) [6] định nghĩa chi tiết hơn, theo đó, không gian

học tập là nơi có thực hoặc ảo, được thiết kế có mục đích

bởi người giáo viên, ở nơi đó người học được gặp gỡ và

tham gia vào quá trình tạo dựng kiến thức. Thông qua

các thiết kế và khả năng của mình, người thầy sẽ gợi ý và

khuyến khích người học tự tạo nên môi trường học tập

cho chính bản thân mình nhằm tối ưu việc học tập.

2.2. Đặc điểm không gian học tập của các trường tại

Việt Nam hiện nay

Hầu hết các không gian học tập (lớp học) tại nhiều

trường học ở nước ta hiện nay đều có mô hình chung là

bảng đen/xanh, bục giảng, bàn ghế giáo viên tại một góc

lớp học phía trên bục giảng và các dãy bàn ghế được đặt

kín phòng học. Một số trường học được trang bị thêm các

phương tiện trình chiếu, nghe nhìn như LCD, tivi, loa và

ampli. Lớp học được trang bị quạt trần hoặc máy điều

hòa không khí nhằm giúp người học thoải mái trong điều

kiện thời tiết của Việt Nam. Nhiều trường trang bị bàn

ghế thông minh giúp người học dễ dàng di chuyển để

phục vụ các hoạt động học tập đa dạng như làm việc

nhóm, thảo luận, đóng vai cho phù hợp với yêu cầu của

từng môn học.

2.3. Hạn chế của không gian học tập tại các trường học

ở Việt Nam hiện nay

Không gian học tập (lớp học) với các thiết bị giáo dục

và thời khóa biểu cố định tại các trường như hiện nay có

những hạn chế nhất định, làm ảnh hưởng đến kết quả

giảng dạy và học tập.

2.3.1. Người học không thể làm chủ được tiến trình học

tập trên lớp

Phương pháp giảng dạy “lấy người học làm trung

tâm” đã trở nên phổ biến và được áp dụng rộng rãi trên

toàn thế giới. Tuy nhiên, việc kiến tạo lớp học vẫn không

thay đổi nhiều tại Việt Nam; trong đó, giáo viên là trọng

tâm đứng trên bục giảng, người học ngồi trên những hàng

ghế bên cạnh các dãy bàn cố định lắng nghe và ghi chép