Thực trạng và giải pháp chuyển đổi cơ cấu đất nông nghiệp trong quá trình đô thị hoá trên địa bàn thành phố Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

---------------------------------------------------

PHẠM THỊ VÂN KHÁNH

THỰC TRANG VÀ GIẢI PHÁP CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU ĐẤT

NÔNG NGHIỆP TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HOÁ TRÊN ĐỊA

BÀN THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Kinh tế Nông nghiệp

Mã số: 60.31.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Thái nguyên, năm 2010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

---------------------------------------------------

PHẠM THỊ VÂN KHÁNH

THỰC TRANG VÀ GIẢI PHÁP CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU ĐẤT

NÔNG NGHIỆP TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HOÁ TRÊN ĐỊA

BÀN THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Thái nguyên, năm 2010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

Ký hiệu Nghĩa

CN - TTCN Công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp

CNH - HĐH Công nghiệp hóa – hiện đại hóa

DTGT Diện tích gieo trồng

ĐTH Đô thị hóa

KH - KT Khoa học kỹ thuật

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU Trang

1. Tính cấp thiết của đề tài 1

2. Mục tiêu nghiên cứu 4

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 5

4. Những đóng góp mới của luận văn 6

5. Bố cục của luận văn 7

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 8

1.1. Cơ sở khoa học về chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp trong quá

trình đô thị hoá 8

1.1.1. Cơ sở lý luận về chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp trong

quá trình đô thị hoá 8

1.1.1.1. Đất nông nghiệp và chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp 8

1.1.1.2. Đô thị hoá và các vấn đề lý luận về đô thị hóa 11

1.1.2. Kinh nghiệm chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp trong quá

trình đô thị hoá ở một số nước trên thế giới và ở Việt Nam 20

1.1.2.1. Kinh nghiệm chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp trong

quá trình đô thị hoá ở một số nước trên thế giới 20

1.1.2.3. Kinh nghiệm chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp trong

quá trình đô thị hoá ở Việt Nam 29

1.1.3. Cơ cấu đất đai và các vấn đề lý luận về cơ cấu đất nông

nghiệp 31

1.1.3.1. Khái niệm về chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp 31

1.1.3.2. Chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp trong quá trình đô

thị hóa phát triển 31

1.2. Phương pháp nghiên cứu 33

1.2.1. Các vấn đề cần nghiên cứu 33

1.2.2. Chọn điểm nghiên cứu 33

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

1.2.3. Chọn hộ nghiên cứu 34

1.2.4. Phương pháp thu thập số liệu 35

1.2.5. Phương pháp phân tích đánh giá 36

1.2.6. Phương pháp sử lý số liệu 37

1.2.7. Phương pháp đánh giá sự tác động của đô thị hoá tới chuyên

dịch cơ cấu đất nông nghiệp đến thu nhập của người dân 37

1.2.8. Phương pháp phân tích các nguyên nhân của sự tác động của

quá trình đô thị hoá tới sự chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp 38

1.2.9. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu 38

1.2.9.1. Yêu cầu của các chỉ tiêu đánh giá 38

1.2.9.2.Các chỉ tiêu phản ánh về hiệu quả sản xuất ý nghĩa của

các chỉ tiêu và cách tính các chỉ tiêu đó 39

1.2.9.3.Các chỉ tiêu phản ánh doanh thu và lợi nhuận 39

1.2.9.4. Cơ cấu các loại đất 40

1.2.9.5 .Các chỉ tiêu khác 40

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU ĐẤT NÔNG

NGHIỆP TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HOÁ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH

PHỐ THÁI NGUYÊN

40

2.1. Đặc điểm của thành phố Thái Nguyên 40

2.1.1. Đặc điểm tự nhiên 40

2.1.1.1.Vị trí địa lý 40

2.1.1.2. Địa hình, thổ nhưỡng 41

2.1.1.3 .Khí hậu thuỷ văn 43

2.1.1.4. Tài nguyên thiên nhiên và xã hội 47

2.1.1.5. Đánh giá chung về diều kiện tự nhiên của đến sự phát

triển kinh tế xã hội và tình hình sản xuất nông nghiệp 48

2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội 49

2.1.2.1. Thực trạng phát triển kinh tế 49

2.1.2.2. Về cơ cấu kinh tế 51

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

2.1.2.3. Tốc độ tăng trưởng kinh tế 53

2.1.2.4. Tình hình phát triển các ngành kinh tế

2.1.2.5. Tình hình sử dụng đất đai

53

57

2.1.2.6. Hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế-xã hội 62

2.1.3. Đặc điểm về văn hoá - xã hội 66

2.1.3.1. Dân số và nguồn lao động 66

2.1.3.2. Đánh giá về điều kiện tự nhiên kinh tế - xã hội Thành

phố Thái Nguyên 69

2.1.3.3. Đánh giá những lợi thế, khó khăn thách thức trong việc

phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Thái Nguyên 72

2.2. Kết quả nghiên cứu 75

2.2.1. Thực trạng quá trình đô thị hóa tới chuyển dịch cơ cấu đất đai

công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ

2.2.2. Thực trạng quá trình đô thị hóa tới chuyển dịch cơ cấu đất nông

nghiệp trên địa bàn thành phố Thái Nguyên

75

77

2.2.2.1. Tình hình chuyển dịch cơ cấu đất trồng cây hàng năm

2.2.2.2. Tình hình chuyển dịch cơ cấu đất trồng cây lâu năm

79

81

2.2.3. Hiệu quả sản xuất của việc chuyển dịch cơ cấu đất nông

nghiệp trong quá trình đô thị hóa 82

2.2.3.1.Hiệu quả sản xuất nông nghiệp trong quá trình đô thị hóa

2.2.3.2 .Thực trạng sản xuất ngành nông nghiệp trên địa bàn

Thành phố Thái Nguyên

2.2.4. Đánh giá tác động của đô thị hóa tới chuyển dịch cơ cấu đất

nông nghiệp

82

84

85

2.3. Đánh giá tác động của đô thị hóa tới quá trình chuyển dịch cơ cấu

đất nông nghiệp của các hộ nông dân trên địa bàn 87

2.3.1. Đặc điểm của các hộ nông đân điều tra 87

2.3.1.1. Cơ cấu các loại hình sản xuất của các hộ điều tra 87

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

2.3.1.2. Cơ cấu các hộ điều tra theo thu nhập 89

2.3.1.3. Các nguồn lực sản xuất chủ yếu của các hộ nông dân 90

2.3.2. Tình hình đất đai của các hộ nông dân

2.3.2.1. Tình hình đất đai bình quân của các hộ nông dân trước và

sau quá trình thu hồi đất nông nghiệp

2.3.2.2. Tình hình chuyển dịch cơ cấu Đất trồng cây hàng năm

của các hộ nông dân trên địa bàn thành phố Thái Nguyên

91

91

99

2.3.2.3.Tình hình chuyển dịch cơ cấu đất trồng cây lâu năm của

các hộ nông dân trên địa bàn thành phố Thái Nguyên 102

2.3.2.4 .Tình hình chuyển dịch cơ cấu chăn nuôi của các hộ nông

dân trên địa bàn thành phố Thái Nguyên

2.3.3. Hiệu quả sản xuất của các hộ nông dân trước và sau quá trình

thu hồi đất

103

105

2.3.3.1. Tình hình sản xuất theo loại hình hộ 106

2.3.3.2. Tình hính sản xuất theo mức thu nhập của hộ 109

2.3.4. Đánh giá của các hộ nông dân về các mặt của đời sống trong

sự thay đổi cơ cấu đất nông nghiệp trong quá trình đô thị hóa

2.3.5. Phân tích phương sai một nhân tố về sự nhận thức của về sự

tác động của đô thị hóa tới cơ cấu đất nông nghiệp trước và sau quá

trình thu hồi đất

111

112

2.3.6. Phân tích hồi quy về kết quả sản xuất nông nghiệp của các hộ

nông dân trước và sau quá trình thu hồi đất 114

2.3.7. Những khó khăn hạn chế cần giải quyết 118

CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU

ĐẤT NÔNG NGHIỆP HỢP LÝ TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HOÁ TRÊN

ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

119

3.1. Quan điểm về chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp trong quá trình

đô thị hóa 119

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

3.1.1. Chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp phải phù hợp với chủ

trương chính sách của đảng và nhà nước 119

3.1.2. Chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp nhằm nâng cao thu nhập

của người nông dân 119

3.1.3. Chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp nhằm phát triển bền

vững

3.1.4. Chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp nhằm bảo vệ môi trường

sinh thái

119

120

3.1.5. Chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp nhằm phát huy lợi thế,

tiềm năng của địa phương

3.2. Phương hướng, mục tiêu phát triển nông nghiệp của thành phố

Thái Nguyên từ nay đến năm 2020

120

121

3.3. Các giải pháp chủ yếu nhằm chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp

trên địa bàn thành phố Thái Nguyên 122

3.4. Giải pháp cụ thể

3.4.1. Đối với hộ khá

125

125

3.4.2. Đối với hộ nghèo 125

3.4.3. Đối với các vùng 125

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 127

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 1

MỞ ĐẦU

1.Tính cấp thiết của đề tài

Xuất phát từ yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa , hiện đại hóa đất

nướ c và hộ i nhập kinh tế quốc tế . Việc đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hóa ,

hiện đại hóa ở nướ c ta đòi hỏi phải có mộ t tiến trình đô thị hóa nhanh hợ p lý .

Công nghiệp hóa , hiện đại hóa đất nướ c và tiến trình hộ i nhập kinh tế khu

vự c và thế giới cùng với những đổi mới về cơ chế , chính sách của Đảng và Nhà

nướ c ta trong những năm qua đã và đang thu hút đượ c những nguồn lự c to lớn ,

toàn diện cho phát triển kinh tế xã - hộ i của đất nướ c. Tốc độ đô thị hóa của Việt

Nam trong những thập niên vừ a qua khá nhanh so với nhiều nướ c trong khu vự c

và trên thế gi ới. Năm 1989 tỷ lệ đô thị hóa của Việt Nam vào khoảng 19,7% thì

đến 1/04/2009 đã tăng lên 29,6%, dân số đô thị từ khoảng 12,8 triệu người nay

đã tăng hơn 2 lần (25,4 triệu người).

Đô thị hóa tác độ ng đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hóa , hiện đại hóa ;

thông qua đó tạo dự ng môi trường đầu tư thuận lợ i và tạo ra các nguồn lực phát

triển toàn diện cho công nghi ệp hoá. Công nghiệp hóa và đô thị hóa là hai quá

trình phát triển đồng hành , tác động ảnh hưở ng hỗ trợ và thúc đẩy lẫn nhau . Hai

quá trình này cần phải có sự phát triển thống nhất và tương thích với nhau để tạo

nên sự phát triển nhanh , ổn định và bền vững .

Sự phát triển bền vững của quốc gia và các vùng , địa phương đòi hỏi phải

thự c hiện mộ t chiến lượ c đô thị hóa phát triển hài hòa, hợ p lý và bền vững.

Đô thị hóa của Việt nam trong những năm qua tuy có tốc độ tăng nhanh

nhưng chưa đồng đều , hợ p lý và hài hòa , còn bộc lộ nhiều bất cập về phát triển

của lực lượng sản xuất cũng như khai thác các lợi thế và tiềm năng , các nguồn

tài nguyên , nguồn nhân lự c v .v...Có những nơi thì đô thị hóa quá nhanh , thậm

chí quá tải, dẫn đến những tác độ ng tiêu cự c về môi trường , những khó khăn về

phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng phát triển đô thị . Có nơi đô thị hóa lại quá

chậm, đô thị hóa thấp đã làm chậm tiến trình công nghiệp hóa , hiện đại hóa và

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 2

khai thá c chưa hiệu quả các tiềm năng , lợ i thế và các nguồn lự c ở địa phương

dẫn đến sự gia tăng về khoảng cách phát triển giữa các vùng miền trong cả nướ c .

Mặt khác đô thị hóa có những biểu hiện tự phát tràn lan , nhất là ở những vùng

ngoại thành các đô thị lớn hoặc dọc các trục đường giao thông đã làm giảm

nhanh quỹ đất sản xuất nông nghiệp , gây nên lãng phí về đầu tư , hủy hoại và tác

độ ng xấu đến cảnh quan , môi trường v .v...dẫn đến tình t rạng đô thị hóa thiếu

tính bền vững .

Các văn bản pháp luật , pháp quy của Nhà nước về hướng dẫn lập đồ án quy

hoạch xây dựng vùng đã đặt ra nhiệm vụ định hướng đô thị hóa và phát triển

mạng lưới dân cư đô thị - nông thôn. Chính phủ có chỉ thị cho các ngành , các địa

phương tổ chứ c triển khai lập quy hoạch tổng thể xây dự ng hệ thống đô thị tại

các khu vực , các vùng trọng điểm , vùng đô thị hóa . Bộ xây dự ng đã ban hành

văn bản (số 772/BXD/KTQH ngày 5/5/2000) hướng dẫn triển khai thự c hiện chỉ

thị của Chính phủ , yêu cầu các tỉnh , thành phố tiến hành lập dự án quy hoạch

tổng thể phát triển đô thị trên địa bàn cấp tỉnh .

Phát triển nhanh kinh tế - xã hội và đẩy mạnh công nghiệp hóa , hiện đại

hóa ở tỉnh Thái Nguyên trong những thập kỷ tới là một đòi hỏi cần phải có các

giải pháp tác động mạnh , toàn diện vào tiến trình đô thị hóa và phát triển hệ

thống đô thị, xây dự ng nông thôn trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên .

Tỉnh Thái Nguyên được xác định là đô th ị trung tâm vùng trung du miền núi

Bắc Bộ. có vị trí chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và quốc phòng - an ninh của

đất nướ c, là nơi giao lưu văn hóa giữa trung du miền núi với đồng bằng Bắc Bộ , là

tỉnh có nhiều tiềm năng và lợi thế , giáp ranh với thủ đô Hà N ội. Tiến trình công

nghiệp hóa, hiện đại hóa và đô thị hóa nói chung ở tỉnh Thái Nguyên nói riêng không

chỉ dựa vàocác lợi thế, tiềm năng, vai trò chứ c năng của tỉnh mà còn dự a vào những

tác động ảnh hưởng của các tỉnh vùng núi trung du Bắc bộ và vùng kinh t ế trọng

điểm thủ đô Hà Nộ i để phát triển và hộ i nhập kinh tế qốuc tế.

Trong những năm qua, phát triển kinh tế - xã hội và đô thị hóa của Thái

Nguyên có lúc nhanh , lúc chậm. Tỷ lệ đô thị hóa còn thấp hơn mức trung bình

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 3

của cả nước . Nhưng những năm g ần đây đã có nh ững bước chuyển biến m ạnh

mẽ, tích cực do đã tập t rung khai thác nộ i lự c và đầu tư nướ c ngoài , từng bướ c

mở rộ ng cơ sở hạ tầng kinh tế - kỹ thuật , cũng như kết cấu hạ tầng đô thị và

nông thôn. Phát triển kinh tế - xã hội, xây dự ng hệ thống đô thị của tỉnh Thái

Nguyên sẽ p hát huy nhiều tiềm năng , tạo động lực to lớn, toàn diện và sẽ có tốc

độ tăng trưở ng nhanh hợ p lý vào những năm sắp tới .

Đô thị hoá các vùng, các địa phương đòi hỏi phải có những nghiên cứu đầy

đủ, cụ thể, chi tiết sao cho phù hợp với các đặc điểm, tình hình và điều kiện cụ thể

của từng vùng, từng địa phương. Đó cũng là những đòi hỏi đóng góp cho sự phát

triển của khoa họ c về đô thị hóa và quy hoạ ch xây dự ng hệ thống đô thị.

Thực hiện nghị quyết số 37/NQ-TW của Bộ Chính trị ngày 01/7/2004 về

phương hướng phát triển kinh tế - xã hội đảm bảo an ninh quốc phòng vùng

trung du miền núi Bắc Bộ.

Thực hiện nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lần thứ XVII.

Phát triển hệ thống đô thị có vai trò vô cùng quan trọng đối với quá trình CNH

– HĐH, phát triển kinh tế - xã hội – văn hoá, đảm bảo an ninh quốc phòng và

bảo vệ môi trường sinh thái. Phát triển hệ thống đô thị sẽ góp phần đẩy nhanh

quá trình chuyển dịch cơ cấu ngành nghề, cơ cấu lao động, hình thành nền nông

nghiệp hàng hoá phát triển.

Để phát triển kinh tế một cách toàn diện, ổn định, vững chắc về trước mắt

cũng như lâu dài, Thái Nguyên cần thực hiện CNH – HĐH nông nghiệp nông

thôn. Thành phố Thái Nguyên có vai trò hết sức quan trọng trong quá trình phát

triển kinh tế xã hội của tỉnh Thái Nguyên. Thành phố Thái Nguyên có 26

phường xã với diện tích đất đai là 177,65 km2

và tổng dân số quy đổi là 290.400

người. Số diện tích đất đai dành cho sản xuất nông nghiệp là trên 8.800 ha.

Những năm gần đây, do quá trình phát triển kinh tế - xã hội và yêu cầu

của quá trình đô thị hoá, thành phố đã tiến hành đô thị hóa nông nghiệp đáp ứng

nhu cầu xây dựng các khu công nghiệp, chế xuất và đô thị làm cho diện tích đất

nông nghiệp bị thu hẹp ngày càng lớn. Ngoài ra, thành phố đã quy hoạch dành

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 4

một phần quỹ đất cho phát triển công nghiệp và đô thị nên khi đó diện tích đất

đai dùng cho sản xuất nông nghiệp còn lại rất ít. Diện tích đất còn lại lại này

đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc cung cấp thực phẩm cho thành phố

nhằm đảm bảo an ninh lương thực, góp phần ổn định kinh tế - xã hội của thành

phố nói riêng và cả nước nói chung.

Với diện tích đất nông nghiệp ít lại liên tục bị thu hẹp do tốc độ đô thị

nhanh và phải dành mặt bằng cho sản xuất công nghiệp và phát triển đô thị,

nhưng hiện vẫn còn gần 60% dân số của thành phố Thái Nguyên sống nhờ vào

nông nghiệp. Do đó vấn đề chuyển đổi cơ cấu đất nông nghiệp tại đô thị cũng

đang được chính quyền Thành phố đặc biệt quan tâm. Khu vực sản xuất nông

nghiệp của thành phố Thái Nguyên luôn có mức tăng trưởng ổn định và giá trị

kinh tế cũng thuộc diện cao so với 8 huyện thị trong tỉnh. Nhưng, trong cơ cấu

kinh tế của Thành phố những năm gần đây sản xuất nông nghiệp chỉ còn chiếm

tỷ trọng gần 5% và có thể sẽ tiếp tục sụt giảm trong thời gian tới. Mặc dù không

có vai trò lớn trong cán cân kinh tế nhưng khu vực sản xuất nông nghiệp lại góp

phần quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề xã hội như: Tạo việc làm

thường xuyên, mùa vụ cho gần 60% lao động; cung ứng khối lượng lớn nguồn

lương thực, thực phẩm cho người dân Thành phố. Vậy thực trạng của việc

chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp hiện nay ra sao? diện tích đất nông nghiệp

đang sử dụng có hợp lý không? Có mang lại hiệu quả kinh tế không? Cần có

những định hướng và giải pháp chủ yếu nào để việc chuyển đổi cơ cấu đất nông

nghiệp của thành phố hợp lý đạt hiệu quả kinh tế cao và phát triển vững chắc.

Xuất phát từ tình hình thực tế trên, nhận thức rõ tầm quan trọng của việc

chuyển đổi cơ cấu đất của thành phố Thái Nguyên trong quá trình phát triển

kinh tế - xã hội, tôi chọn luận văn“Thực trạng và giải pháp chuyển đổi cơ cấu

đất nông nghiệp trong quá trình đô thị hoá trên địa bàn thành phố Thái

Nguyên” làm luận văn tốt nghiệp thạc sỹ kinh tế nông nghiệp.

2.Mục tiêu nghiên cứu

2.1.Mục tiêu chung

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 5

Trên cơ sở đánh giá thực trạng tình hình chuyển dịch cơ cấu đất đai, cơ

cấu đất nông nghiệp, chủ trương phương hướng và quy hoạch đô thị hoá của

thành phố Thái Nguyên. Từ đó đề ra những giải pháp chủ yếu nhằm chuyển

dịch cơ cấu đất nông nghiệp của thành phố Thái Nguyên theo hướng hợp lý, có

hiệu quả cao, bền vững góp phần phát triển kinh tế xã hội của địa phương, nâng

cao đời sống cho người dân.

2.2.Mục tiêu cụ thể

Trên cơ sở đạt được những mục tiêu chung luận văn sẽ phân tích và đánh

giá nhằm đạt được các mục tiêu cụ thể sau đây.

- Tổng kết và hệ thống hoá những vấn đề mang tính tổng quan về đô thị

hoá và chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp.

- Đánh giá thực trạng tình hình đô thị hoá và chuyển dịch cơ cấu đất nông

nghiệp trên địa bàn thành phố Thái Nguyên.

- Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm chuyển dịch cơ cấu đất nông

nghiệp phù hợp, có hiệu quả kinh tế cao phù hợp với quá trình đô thị hoá trên

địa bàn thành phố Thái Nguyên.

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu chủ yếu là những vấn đề thuộc về đất đai và cơ

cấu đất đai trên địa bàn thành phố Thái Nguyên.

- Tác động của đô thị hoá tới quá trình chuyển dịch cơ cấu đất đai của các

hộ nông dân thuộc địa bàn nghiên cứu.

- Tác động của quá trình đô thị hóa tới hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp

trên địa bàn nghiên cứu.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

3.2.1. Về thời gian

Số liệu điều tra phục vụ cho luận văn được nghiên cứu phục vụ cho luận

văn được thu thập trên địa bàn thành phố Thái Nguyên trong giai đoạn 2003–

2008. chủ yếu năm 2008.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 6

3.2.2. Về không gian

Luận văn chủ yếu nghiên cứu về cơ cấu đất nông nghiệp, sự tác động của

quá trình đô thị hoá đến sự chuyển dịch diện tích đất nông nghiệp, và hiệu quả

sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái

Nguyên.

3.2.3. Về nội dụng

Nội dung nghiên cứu trong phạm vi:

Đánh giá thực trạng quá trình chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp của các

hộ nông đân trên địa bàn thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên.

Tác động của quá trình đô thị hoá đến sự chuyển đổi cơ cấu đất nông

nghiệp trên địa bàn nghiên cứu.

Những phản ứng của các hộ nông dân trước thực trạng chuyển dịch cơ

cấu đất nông nghiệp.

Hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp trong quá trình đô thị hóa

Trọng tâm nghiên cứu là những vấn đề về cơ cấu đất nông nghiệp, hiệu

quả sử dụng đất nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp.

4. Những đóng góp mới của luận văn:

- Phân tích toàn diện quá trình chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp của

thành phố Thái Nguyên. Đồng thời phân tích những ảnh hưởng của việc chuyển

đổi cơ cấu đất nông nghiệp đến hiệu quả sự dụng đất nông nghiệp.

- Thông qua thu thập và phân tích số liệu, đánh giá được thực trạng

chuyển dịch cơ cấu đất trên địa bàn thành phố. Từ đó đề xuất những giải pháp

phù hợp giúp cho việc thực hiện các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nói chung

và việc chuyển dịch cơ cấu đất nông nghiệp trong quá trình đô thị hoá của thành

phố Thái Nguyên nói riêng.

5. Bố cục của luận văn:

Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 3 chương:

Chương 1: Cơ sở khoa học và phương pháp nghiên cứu