Thực trạng và đặc điểm của hoạt động thể thao giải trí hiện nay ở thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

VŨ THỊ ĐÀO

THỰC TRẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA HOẠT ĐỘNG

THỂ THAO GIẢI TRÍ HIỆN NAY Ở THÀNH PHỐ

THÁI NGUYÊN – TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Thái Nguyên, năm 2020

i

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

VŨ THỊ ĐÀO

THỰC TRẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA HOẠT ĐỘNG

THỂ THAO GIẢI TRÍ HIỆN NAY Ở THÀNH PHỐ

THÁI NGUYÊN – TỈNH THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: LL&PP dạy học bộ môn GDTC

Mã ngành: 8.14.01.11

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

TS. Võ Xuân Thủy

Thái Nguyên, năm 2020

ii

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Những số liệu,

kết quả trình bày trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất

kỳ một công trình nào.

Tác giả luận văn

Vũ Thị Đào

iii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn trường Đại học Sư phạm – Đại học Thái Nguyên;

Phòng Đào tạo; Khoa Thể dục Thể thao đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong

suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Trân trọng cảm ơn TS. Võ Xuân Thủy đã dành nhiều thời gian chỉ bảo cho tôi

những kiến thức và kinh nghiệm quý báu, giúp tôi hoàn thiện đề tài này.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các nhà khoa học, cán bộ quản lý, những cộng

sự và những tổ chức, cá nhân, đoàn thể đã giúp đỡ tôi trong quá trình điều tra, khảo

sát, thu thập dữ liệu liên quan đến đề tài.

Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi luôn nghiêm túc và cố gắng hết mình, tuy

nhiên chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được ý kiến

đóng góp của những nhà Khoa học, Chuyên gia, Thầy, Cô giáo và đồng nghiệp để

đề tài được hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Thái nguyên, ngày 25 tháng 8 năm 2020

Tác giả luận văn

Vũ Thị Đào

iv

MỤC LỤC

TRANG BÌA PHỤ ......................................................................................................i

LỜI CAM ĐOAN...................................................................................................... ii

LỜI CẢM ƠN........................................................................................................... iii

MỤC LỤC .................................................................................................................iv

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................v

DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................vi

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ................................................................................. vii

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ.................................................................................... viii

MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .....................................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu ...............................................................................................2

3. Nhiệm vụ nghiên cứu...............................................................................................2

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài.................................................................3

5. Giả thuyết khoa học .................................................................................................3

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU..........................................4

1.1. Quan điểm của Đảng và nhà nước về công tác TDTT và TDTT quần chúng..... 4

1.2. Khái quát về tình hình kinh tế, xã hội của tỉnh Thái Nguyên.............................. 5

1.2.1. Vị trí địa lý, kinh tế và tổ chức hành chính .......................................................5

1.2.2. Tình hình phát triển kinh tế thể thao tỉnh Thái Nguyên năm 2019 ...................7

1.3. Khái quát về thể thao giải trí.............................................................................. 14

1.3.1. Một vài khái niệm liên quan ............................................................................14

1.3.2. Sơ lược lý luận về thể thao giải trí...................................................................18

1.4. Xã hội và đặc điểm xã hội ................................................................................. 22

1.4.1. Xã hội...............................................................................................................22

1.4.2. Đặc điểm của xã hội.........................................................................................24

1.5. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan ........................................... 25

CHƯƠNG 2. PHƯƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU ........................28

2.1. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 28

2.1.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu ....................................................28

v

2.1.2. Phương pháp phỏng vấn, tọa đàm ...................................................................28

2.1.3. Phương pháp điều tra xã hội học ....................................................................28

2.1.4. Phương pháp chuyên gia..................................................................................29

2.1.5. Phương pháp toán học thống kê ......................................................................29

2.2. Tổ chức nghiên cứu ........................................................................................... 29

2.2.1. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................29

2.2.2. Phạm vi, địa điểm nghiên cứu .........................................................................29

2.2.3. Thời gian nghiên cứu.......................................................................................29

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN..................................31

3.1. Thực trạng của hoạt động thể thao giải trí tại thành phố Thái Nguyên – tỉnh

Thái Nguyên..................................................................................................... 31

3.1.1. Lựa chọn các chỉ tiêu đánh giá ........................................................................31

3.1.2. Đánh giá thực trạng về tình hình thể thao giải trí ở thành phố Thái Nguyên..39

3.1.3. Khảo sát về đặc điểm xã hội của những người tham gia tập luyện thể thao

giải trí..............................................................................................................48

3.1.4. Bàn luận về thực trạng thể thao giải trí............................................................62

3.2. Đặc điểm hoạt động của các tổ chức thể thao giải trí ở các phường tại thành phố

Thái Nguyên..................................................................................................... 65

3.2.1. Mô hình tổ chức tập luyện thể thao giải trí ở các phường...............................65

3.2.2. Đặc điểm hoạt động của các tổ chức thể thao giải trí tại thành phố Thái Nguyên ....67

3.2.3. Bàn luận về loại hình tổ chức thể thao giải trí.................................................88

3.3. Đề xuất biện pháp phát triển thể thao giải trí tại thành phố Thái Nguyên ........ 92

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................................94

TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................96

PHỤ LỤC

v

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CLB Câu lạc bộ

GDTC Giáo dục thể chất

HLV Huấn luyện viên

NCKH Nghiên cứu khoa học

Nxb Nhà xuất bản

TDTT Thể dục thể thao

TT Thể thao

UBND Ủy ban nhân dân

XHH Xã hội hóa

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang

Bảng 3.1. Kết quả trưng cầu ý kiến chuyên gia để lựa chọn chỉ tiêu đánh giá thực

trạng thể thao giải trí ở thành phố Thái Nguyên (n = 5) .......................34

Bảng 3.2. Tỷ lệ người tham gia tập luyện thể thao thường xuyên trên địa bàn các

phường...................................................................................................40

Bảng 3.3. Nhóm môn người dân tham gia tập luyện thể thao giải trí trong một tuần

(n=1815)................................................................................................41

Bảng 3.4. So sánh số người tham gia tập luyện ở các nhóm môn thể thao giải trí

khác nhau...............................................................................................43

Bảng 3.5. Số lượng công trình thể thao do nhà nước quản lý trên địa bàn ..............44

Bảng 3.6. Tổng diện tích đất dành cho TDTT và các khu vui chơi giải trí hiện nay45

Bảng 3.7. Thực trạng từng khu vui chơi giải trí hiện nay (n=1815).........................46

Bảng 3.8. Số lượng sân bãi, cơ sở vật chất hoạt động thể dục thể thao [70]............47

Bảng 3.9. Số lượng các cửa hàng kinh doanh sản phẩm TDTT. ..............................48

Bảng 3.10. Các thông tin về người tham gia hoạt động thể thao giải trí (n=1815)..49

Bảng 3.11. Hoạt động của người tập thể thao giải trí trong các ngày nghỉ cuối tuần

(n=1815)................................................................................................54

Bảng 3.12. Các hình thức nghỉ ngơi của người tập thể thao giải trí trong 12 tháng

gần đây (n=1815) ..................................................................................55

Bảng 3.13. Ảnh hưởng các phương tiện giao thông đến sự tham gia tập luyện của

người tập thể thao giải trí (n=2015) ......................................................56

Bảng 3.14. Ảnh hưởng của điều kiện kinh tế, thời gian, dịch vụ phục vụ đối với các

nhóm người tập thể thao giải trí ............................................................57

Bảng 3.15. Gia đình sở hữu các máy móc, dụng cụ giải trí (n=1815)......................57

Bảng 3.16. Mức độ tham gia các hoạt động giải trí ngoài trời (n=2015) .................58

Bảng 3.17. Các nguyên nhân khó khăn không thường xuyên tham gia các hoạt

động thể thao giải trí (n=1815)..............................................................59

Bảng 3.18. Thời gian tập luyện trong tuần của người tham gia thể thao giải trí ......60

Bảng 3.19. Khảo sát thu nhập cá nhân của người tập thể thao giải trí (n=1815) .....61

vii

Bảng 3.20. Các mô hình tổ chức tập luyện thể thao giải trí ở các phường...............66

Bảng 3.21. Đặc điểm hoạt động của loại hình tổ chức tập luyện thể thao giải trí

riêng lẻ (n=12).......................................................................................69

Bảng 3.22. Đặc điểm hoạt động của loại hình tổ chức tập luyện thể thao giải trí theo

nhóm (n=12)..........................................................................................72

Bảng 3.23. Đặc điểm hoạt động của loại hình tổ chức tập luyện thể thao giải trí theo

nhà văn hóa phường (n=12) ...................................................................75

Bảng 3.24. Đặc điểm hoạt động của loại hình tổ chức tập luyện thể thao giải trí theo

câu lạc bộ TDTT (n=12) .......................................................................78

Bảng 3.25. Đặc điểm hoạt động của loại hình tổ chức tập luyện thể thao giải trí theo

trung tâm TDTT (n=12) ........................................................................82

Bảng 3.26. Đặc điểm hoạt động của loại hình tổ chức thể thao giải trí theo câu lạc

bộ TDTT trường học (n=12).................................................................85

Bảng 3.27. Mức độ đồng thuận về đặc điểm các loại hình hoạt động của tổ chức thể

thao giải trí ở các phường tại thành phố Thái Nguyên..........................87

vii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Trang

Biểu đồ 3.1. Số người tập luyện thể thao giải trí ở các nhóm môn khác nhau .........43

Biểu đồ 3.2. Các nhóm tuổi tham gia hoạt động thể thao giải trí. ............................50

Biểu đồ 3.3. Thành phần nghề nghiệp của người tham gia thể thao giải trí.............51

Biểu đồ 3.4. Trình độ học vấn của những người tham gia thể thao giải trí..............52

Biểu đồ 3.5. Địa điểm của những người tham gia tập luyện thể thao giải trí...........53

Biểu đồ 3.6. Thời điểm tập luyện của người tham gia thể thao giải trí ....................53

Biểu đồ 3.7. Hoạt động của người tập thể thao giải trí vào ngày nghỉ cuối tuần .....55

Biểu đồ 3.8. Thời gian tập luyện trong tuần của người tham gia thể thao giải trí....60

Biểu đồ 3.9. Số người tham gia thể thao giải trí theo mức thu nhập ........................62

Biểu đồ 3.10. Mức độ đồng thuận về các đặc điểm các loại hình hoạt động của các

tổ chức thể thao giải trí ở các phường tại thành phố Thái Nguyên.....88

viii

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Trang

Sơ đồ 3.1. Mô hình tổ chức thể thao giải trí ở các phường tại thành phố Thái Nguyên ..67

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Cơ sở bền vững để tồn tại lâu dài của mỗi đất nước, mỗi dân tộc bắt nguồn từ

việc không ngừng chăm sóc đầu tư cho sự phát triển con người về mọi mặt, trong đó

việc đầu tư, nâng cao thể chất cho quần chúng nhân dân là vấn đề quan trọng hàng đầu

trong chiến lược phát triển con người. Chính vì lẽ đó, từ lâu trong chính sách, chủ

trương của Đảng và Nhà nước ta luôn đề cập đến vấn đề phát triển con người toàn diện

trong lĩnh vực thể dục thể thao – đặc biệt là đối với thể thao quần chúng.

Từ khoảng năm 1010 dưới thời nhà Lý, nước ta đã có sự manh nha hình thành

thể dục thể thao quần chúng như: thể thao dân tộc, các bài tập luyện quân, thể thao

quốc phòng, trò chơi dân gian...Trải qua hàng trăm năm, thể dục thể thao quần chúng

mới bước đầu được hoàn thiện về nội hàm, cơ cấu. Năm 2006 Quốc hội ban hành

“Luật thể dục, thể thao” [12] quy định nội hàm, cơ cấu của thể dục thể thao quần

chúng nước ta bao gồm: thể thao dân tộc, thể dục thể thao cho người cao tuổi, thể dục

phòng bệnh, chữa bệnh, thể dục thể thao cho người khuyết tật, thể thao quốc phòng và

thể thao giải trí. Trong đó thể thao giải trí là nội hàm quan trọng nhất của thể dục thể

thao quần chúng theo xu thế của thế giới trong những năm gần đây.

Thể thao giải trí đã được nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước nghiên cứu,

đem lại những kết quả tốt, tuy nhiên cần phải tiếp tục nghiên cứu để phát triển. Trong

những kết quả nghiên cứu về thể thao giải trí chưa thấy nghiên cứu sâu về đặc điểm,

giá trị của lĩnh vực này. Trong khi đó đây lại là những vấn đề quan trọng, cần thiết làm

rõ để có căn cứ và đưa ra những chiến lược phù hợp để tiếp tục phát triển thể thao giải

trí đạt hiệu quả cao hơn.

Trong những năm qua, nhờ công cuộc đổi mới đất nước dưới sự lãnh đạo của

Đảng, kinh tế - xã hội nước ta phát triển mạnh mẽ, đời sống nhân dân được cải thiện rõ

rệt. Chính điều kiện thuận lợi này đã giúp cho thể thao giải trí ở nước ta bắt đầu phát

triển, từng bước theo xu thế phát triển chung của thế giới và khu vực. Theo xu thế này,

thể thao giải trí ở tỉnh Thái Nguyên cũng đang được phát triển mạnh mẽ - đặc biệt là

khu vực thành phố, nơi có điều kiện kinh tế và cơ sở vật chất thuận lợi hơn các khu

vực dân cư khác; nội dung hoạt động cũng vô cùng phong phú, ngày càng thu hút