Thực hiện chính sách giảm nghèo theo tiêu chuẩn tiếp cận đa chiều ở thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TAO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

NGUYỄN THẾ TRUNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH GIẢM NGHÈO THEO

TIÊU CHUẨN TIẾP CẬN ĐA CHIỀU Ở THỊ XÃ ĐỨC PHỔ,

TỈNH QUẢNG NGÃI

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC

Bình Định - Năm 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TAO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

NGUYỄN THẾ TRUNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH GIẢM NGHÈO THEO

TIÊU CHUẨN TIẾP CẬN ĐA CHIỀU Ở THỊ XÃ ĐỨC PHỔ,

TỈNH QUẢNG NGÃI

Ngành: Chính trị học

Mã số: 8310201

Người hướng dẫn: PGS. TS. Lê Hữu Ái

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu

nêu trong luận văn tốt nghiệp là trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn

tốt nghiệp chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả

Nguyễn Thế Trung

LỜI CẢM ƠN

Thực hiện luận văn tốt nghiệp vừa là một nhiệm vụ, vừa là một niềm vinh

dự lớn đối với học viên, đánh dấu 2 năm học tập của bản thân. Trong quá trình

nghiên cứu và thực hiện đề tài tôi đã nhận được sự hướng dẫn trực tiếp, tận tình,

thiết thực và có hiệu của PGS. TS Lê Hữu Ái cùng sự giúp đỡ của các cơ quan,

phòng ban trực thuộc phòng Lao động Thương binh và Xã hội thị xã Đức Phổ,

sự giúp đỡ nhiệt tình của thầy cô, bạn bè, người thân. Qua đây, tôi xin được bày

tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc nhất tới thầy hướng dẫn, cùng các thầy cô,

bạn bè, các cán bộ phòng Lao động Thương binh và Xã hội thị xã Đức Phổ và

gia đình đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi có thể hoàn thành luận văn tốt

nghiệp của mình!

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Từ viết tắt Nguyên nghĩa

1 BHYT Bảo hiểm y tế

2 KT - XH Kinh tế - xã hội

3 NXB Nhà xuất bản

4 UBND Ủy ban nhân dân

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1. Chuẩn nghèo của Việt Nam được xác định qua các thời kỳ

(1993 - 2015)..........................................................................................................12

Bảng 1.2. Xác định nghèo đa chiều ở Việt Nam............................................. 14

Bảng 1.3. Đề xuất các chiều và chỉ số đo lường nghèo đa chiều tại

Việt Nam ......................................................................................................... 17

Bảng 2.1 Tổng hợp số liệu giảm tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn thị xã

Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2016 - 2020.......................................... 51

Bảng 2.2 Tổng hợp số liệu kết quả thực hiện Chính sách ưu đãi giáo dục trên địa

bàn thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2016 - 2020.........................60

MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU............................................................................................................... 1

1. Lí do chọn đề tài............................................................................................. 1

2. Tình hình nghiên cứu đề tài ........................................................................... 2

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu................................................................. 6

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................. 6

5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu .................................................... 7

6. Đóng góp mới của luận văn ........................................................................... 7

7. Kết cấu của luận văn ...................................................................................... 7

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ THỰC

HIỆN CHÍNH SÁCH GIẢM NGHÈO THEO CHUẨN NGHÈO TIẾP CẬN ĐA

CHIỀU................................................................................................................... 9

1.1. Khái niệm chuẩn nghèo theo tiếp cận đa chiều .......................................... 9

1.2. Vai trò của nhà nước trong việc thực hiện chính sách giảm nghèo theo

chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều ......................................................................... 19

1.3. Kinh nghiệm một số địa phương và bài học về thực hiện chính sách giảm

nghèo theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều....................................................... 27

Kết luận chương 1............................................................................................ 32

Chương 2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH GIẢM NGHÈO

THEO CHUẨN NGHÈO TIẾP CẬN ĐA CHIỀU Ở THỊ XÃ ĐỨC PHỔ,

TỈNH QUẢNG NGÃI ........................................................................................ 33

2.1. Những yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách giảm nghèo theo

chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều tại thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi .............. 33

2.2. Tình hình thực hiện chính sách giảm nghèo theo chuẩn nghèo tiếp cận đa

chiều ở thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi........................................................ 47

2.3. Đánh giá chung ......................................................................................... 62

Kết luận chương 2............................................................................................ 66

Chương 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC

HIỆN CHÍNH SÁCH GIẢM NGHÈO THEO CHUẨN NGHÈO TIẾP CẬN ĐA

CHIỀU Ở THỊ XÃ ĐỨC PHỔ, TỈNH QUẢNG NGÃI TRONG GIAI ĐOẠN

HIỆN NAY.......................................................................................................... 67

3.1. Quan điểm thực hiện chính sách giảm nghèo theo chuẩn nghèo tiếp cận đa

chiều ở thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi... ..................................................... 67

3.2. Các giải pháp thực hiện chính sách giảm nghèo theo chuẩn nghèo tiếp cận

đa chiều ở thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi ................................................... 69

Kết luận chương 3............................................................................................ 81

KẾT LUẬN.........................................................Error! Bookmark not defined.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................ 85

1

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta xác định việc thực hiện

chính sách giảm nghèo đa chiều là mục tiêu xuyên suốt trong quá trình phát triển

kinh tế - xã hội (KT - XH), bảo đảm quốc phòng - an ninh của đất nước đã có

nhiều chủ trương, chính sách về giảm nghèo đa chiều; nước ta được Liên hợp

quốc công nhận là một trong các quốc gia đi đầu trong việc thực hiện một số

mục tiêu Thiên niên kỷ [7]. Việt Nam là quốc gia đi đầu trong khu vực Đông

Nam Á và Châu Á trong đo lường nghèo đa chiều với chuẩn nghèo tiếp cận đa

chiều được ban hành theo Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính

phủ ngày 27/11/2015 áp dụng cho giai đoạn 2016 - 2020. Chính phủ đã phê

duyệt Đề án tổng thể chuyển đổi phương pháp tiếp cận đo lường nghèo từ đơn

chiều sang đa chiều (9/2015) với mục tiêu phấn đấu đến năm 2020, cơ bản bảo

đảm mức tối thiểu về thu nhập, y tế, tiếp cận giáo dục, nhà ở, nước sạch và vệ

sinh, thông tin, góp phần từng bước nâng cao thu nhập, tiếp cận dịch vụ xã hội

cơ bản, bảo đảm an sinh xã hội, bình đẳng và hạnh phúc của nhân dân.

Để thực hiện chính sách giảm nghèo theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều,

Ủy ban nhân dân thị xã Đức Phổ đã chỉ đạo các địa phương rà soát, điều tra, xác

định chính xác đối tượng thụ hưởng chính sách nhằm bảo đảm tính minh bạch,

đúng quy định, đúng đối tượng, từ đó hỗ trợ tạo điều kiện cho các hộ nghèo vay

vốn phát triển sản xuất để khắc phục tình trạng trông chờ, ỷ lại của các đối

tượng thụ hưởng. Đồng thời tổ chức hướng dẫn cách thức sản xuất, khuyến

nông, khuyến công và chuyển giao khoa học, công nghệ để người dân áp dụng

vào phát triển kinh tế nhằm xóa nghèo nhanh và bền vững.

Từ đó, công tác thực hiện chính sách giảm nghèo theo chuẩn nghèo tiếp

cận đa chiều trên địa bàn thị xã Đức Phổ có nhiều chuyển biến tích cực: nhận

thức của người dân nói chung và của chính người nghèo nói riêng đã thay đổi.

Họ ý thức được rằng, cần phải thay đổi cách thức sản xuất để thoát nghèo. Vì